Đề đọc hiểu Ngữ văn ôn thi THPT Quốc Gia số 54

Đề đọc hiểu Ngữ văn ôn thi THPT Quốc Gia số 54 Đề bài Đọc đoạn trích văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: “Chữ và tiếng trong thơ phải còn có một giá trị khác, ngoài giá tr ị ý ni ệm. Ng ười làm th ơ chọn chữ và tiếng không những vì ý nghĩa của nó, cái nghĩa th ế nào là th ế ấy, đóng l ại trong một khung sắt. Điều kỳ diệu của thơ là mỗi tiếng, mỗi chữ, ngoài cái nghĩa c ủa nó, ngoài công dụng gọi tên sự vật, bỗng tự phá tung mở rộng ra, gọi đ ến chung quanh nó những cảm xúc, những hình ảnh không ngờ, tỏa ra chung quanh nó một vùng ánh sáng động đậy. Sức mạnh nhất của câu thơ là ở sức gợi ấy. Câu thơ hay, có cái gì làm rung những chiếc cốc kia trên bàn, làm lay động ánh trăng kia trên bờ đê. “Chim hôm thoi thót về rừng..”. Chúng ta đọc mà thấy rõ buổi chiều như hơi thở tắt dần, câu thơ không còn là một ý, một bức ảnh gắng gượng chụp lại cảnh chiều, nó đã bao phủ một vầng linh động truyền sang lòng ta cái nhịp phập phồng của buổi chiều. Mỗi chữ như một ngón nến đang cháy, những ngọn nến ấy xếp bên nhau thành một vùng sáng chung. Ánh sáng không những ở đầu ngọn nến, nó ở tất cả chung quanh những ngọn nến. Ý thơ không những trong những chữ, nó vây bọc chung quanh. Người xưa nói: Thi tại ngôn ngoại.” (Trích Mấy ý nghĩ về thơ. Tuyển tác phẩm văn học Nguyễn Đình Thi. Tiểu luận-Bút kí. NXB Văn học, Hà Nội, 2001) Câu 1. Nêu những ý chính của đoạn trích văn bản trên? Câu 2. Người viết đã sử dụng kết hợp các thao tác lập luận nào trong đoạn trích trên? Xác định thao tác lập luận chính. Câu 3. Xác định và chỉ ra hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ được s ử d ụng trong câu văn sau: Mỗi chữ như một ngón nến đang cháy, nh ững ng ọn n ến ấy x ếp bên nhau thành một vùng sáng chung. Câu 4. Anh/chị hiểu như thế nào về câu: “Thi tại ngôn ngoại”? Hãy ch ỉ ra ph ần “Thi t ại ngôn ngoại” trong 2 câu thơ: Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất Những buổi ngày xưa vọng nói về (Đất nước- Nguyễn Đình Thi) Lời giải chi tiết Câu 1. Những ý chính của đoạn trích văn bản: - Chữ và tiếng trong thơ phải có một giá trị khác, ngoài giá trị ý niệm. Ngoài công dụng gọi tên sự vật, nó còn có khả năng gợi hình, gợi cảm cao. - Nghĩa của câu thơ, bài thơ, không chỉ là nghĩa cộng của những chữ, những tiếng t ạo nên câu thơ, bài thơ mà là nghĩa tổng hợp trong mối quan hệ đa chiều của những tiếng, những chữ tạo nên câu thơ, bài thơ ấy. Câu 2. - Người viết đã sửng dụng kết hợp các thao tác: Bình luận, chứng minh... - Bình luận là thao tác lập luận chính Biểu hiện: Có nhiều câu văn thể hiện quan điểm, ý kiến của người viết v ề v ấn đ ề ch ữ và tiếng trong thơ như câu 3,4... Câu 3. Các biện pháp tu từ - Biện pháp so sánh: Mỗi chữ như một ngọn nến đang cháy Hiệu quả nghệ thuật: Làm tăng tính gợi hình, gợi cảm. Có cảm giác mỗi chữ không còn là một cái vỏ ngôn ngữ vô hồn, bất động mà lung linh, sinh động, có sức sống đang tỏa nhiệt và truyền hơi ấm sang người đọc. - Biện pháp ẩn dụ: Hình ảnh một vùng sáng chung. Hiệu quả nghệ thuật: Đó là nghĩa của những tiếng, những chữ (nói chung là từ ngữ) trong mối quan hệ tương tác, hòa hợp, bổ sung lẫn nhau để tạo nên những ý nghĩa ngoài ý nghĩa riêng của mỗi tiếng, mỗi chữ. Phép ẩn dụ cũng làm tăng tính g ợi hình g ợi c ảm cho câu văn. Câu 4. - Thi tại ngôn ngoại nghĩa là: Ý thơ ở ngoài lời thơ - Phần Thi tại ngôn ngoại trong hai câu thơ: + Tiếng nói thiêng liêng của lịch sử cha ông luôn vọng về nhắc nhở. + Sức mạnh truyền thống của lịch sử dân tộc tạo nên động lực, ni ềm tự hào cho th ế h ệ hiện tại trong cuộc đương đầu với thực dân Pháp xâm lược.