Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Chuyên đề Lý thuyết và bài tập - Hóa Học 10

a9e01a71fbba353d669926e15c3790fd
Gửi bởi: Nguyễn Trần Thành Đạt 24 tháng 1 2021 lúc 12:39:30 | Được cập nhật: 9 giờ trước (12:18:31) Kiểu file: PDF | Lượt xem: 2315 | Lượt Download: 306 | File size: 1.371676 Mb

Nội dung tài liệu

Tải xuống
Link tài liệu:
Tải xuống

Các tài liệu liên quan


Có thể bạn quan tâm


Thông tin tài liệu

LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. LÝ THUYẾT CƠ BẢN - Nguyên tử: + Hạt nh}n: proton (p, điện tích +) Notron (n, không mang điện) + Lớp vỏ: electron (e, điện tích -) - Điều kiện bền của nguyên tử: (Z ≤ 82) => 1 ≤ mp = mn = 1,67.10-27kg = 1u me = 9,1.10-31kg N ≤ 1,5 ( trừ H) P - Đồng vị: l{ những loại nguyên tử của cùng 1 nguyên tố , có cùng số proton nhưng kh|c nhau về số notron nên số khối kh|c nhau. - Khối lượng nguyên tử trung bình: MA   A .a % (A : Số khối của c|c đồng vị, a %: phần trăm tương ứng của c|c đồng vị) a % i i i i i - Lớp electron: Gồm c|c e có mức năng lượng gần bằng nhau Lớp 1 2 3 4 5 6 nhân K L M N O P Q 7 ….. Trật tự năng lượng tăng dần + Số el tối đa ở lớp thứ n l{ 2n2 e + Lớp thứ n có n ph}n lớp + Số el tối đa ở ph}n lớp l{: s (2), p(6), d(10) , f(14) - Cơ sở điền electron v{o nguyên tử: C|c electron được sắp xếp trong nguyên tử theo nguyên lí vững bền, nguyên lí Pauli v{ quy tắc Hund + Nguyên lí vững bền:C|c electron ph}n bố v{o c|c AO có mức năng lượng từ thấp đến cao + Nguyên lí Pauli: Trên 1 AO chỉ có thể có nhiều nhất 2 electron v{ 2 el n{y phải có chiều tự quay kh|c nhau + Quy tắc Hund: C|c electron sẽ được ph}n bố trên c|c AO sao cho số electron độc th}n l{ tối đa v{ c|c electron n{y phải có chiều tự quay giống nhau  Trong một ph}n lớp, nếu số e ≤ số AO thì c|c e đều phải l{ độc th}n để có số e đoocj th}n l{ tối đa * C|c ph}n lớp có đủ số e tối đa (s2, p6, d10, f14): Ph}n lớp b~o hòa * C|c ph}n lớp chưa đủ số e tối đa : Ph}n lớp chưa b~o hòa * C|c ph}n lớp có số e độc th}n = số AO (d5, f7): Ph}n lớp b|n b~o hòa - Cấu hình electrron nguyên tử: l{ sự ph}n bố c|c e theo lớp, ph}n lớp v{ AO. C|c e thuộc lớp ngo{i cùng quyết định tính chất của chất: + C|c khí hiếm, trừ Heli, nguyên tử có 8 e ngo{i cùng đều rất bền vững  khó tham gia phản ứng hóa học + C|c kim loại, nguyên tử có ít (1, 2, 3) e ngo{i cùng  dễ cho e để tạo th{nh ion dương có cấu hình e giống khí hiếm + C|c phi kim, nguyên tử có nhiều (5, 6, 7) e ngo{i cùng  dễ nhận thêm e để tạo th{nh ion }m có cấu hình e giống khí hiếm + C|c nguyên tử còn có thể dùng chung e ngo{i cùng tạo ra c|c hợp chất trong đó cấu hình e của c|c nguyên tử cũng giống c|c khí hiếm 3V 4 π R3 => R = 3 4 3 4 Thể tích 1 mol nguyên tử = π R3.N ( N = 6,02.1023 ) 3 A A  1 mol nặng A gam => d = (g/cm3) => R = V 4 R 3 N 3 - B|n kính nguyên tử: V = 3 3A (cm) 4Nd AD CT trên khi coi nguyên tử l{ những hình cấu chiếm 100% thể tích nguyên tử. Thực tế, nguyên tử rỗng, phần tinh thể chỉ chiếm a%. Nên c|c bước tính như sau: + V mol nguyên tử có khe rỗng: V mol (có khe rỗng) = A = Vo. d 1 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 + V mol nguyên tử đặc khít: V mol (có đặc khít) = Vo. a% = Vdac A.a%  N d.N 3V 3 3A.a% = (cm) 4 4Nd + V 1 nguyên tử: V (nguyên tử) = + B|n kính nguyên tử: R= 3 A .a% d B. Bài tập I. Một số dạng bài tập thường gặp 1) H·y cho biÕt sù gièng vµ kh¸c nhau trong cÊu t¹o vá ngtö cña c¸c ngtè cã ®iÖn tÝch h¹t nh©n ; a) Z = 3 ; 11 ; 19. b) Z = 9 ; 17 ; 35 2) Mét nguyªn tö R cã tæng sè h¹t (p,n,e) lµ 115. Sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 25 h¹t. T×m sè proton, sè khèi vµ tªn R. 3) Tæng sè h¹t (p,n,e) cña mét nguyªn tè lµ 34. X¸c ®Þnh KLNT vµ cÊu h×nh electron cña nguyªn tè ®ã. 11 10 4) Bo cã hai ®ång vÞ 5 B (18,89%) vµ 5 B (81,11%). T×m KLNT trung b×nh cña B. 79 5) KLNTTB cña Br lµ 79,91. Brom cã 2 ®ång vÞ, biÕt 35 Br chiÕm 54,5%. T×m sè khèi cña ®ång vÞ thø hai. 6) Ph©n tö MX3 cã tæng sè h¹t b»ng 196, sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ lµ 60. Khèi l-îng nguyªn tö X lín h¬n M lµ 8. Ion X- nhhiÒu h¹t h¬n ion M3+ lµ 16. X¸c ®Þnh M, X, MX3, viÕt cÊu h×nh electron, obitan cña M. 7) Hîp chÊt A cã c«ng thøc MX2, trong ®ã M chiÕm 46,67% vÒ khèi l-îng. H¹t nh©n cña M cã n - p = 4, cßn h¹t nh©n cña X cã n’= p’ > BiÕt tæng sè h¹t proton trong MX2 lµ 58. a. X¸c ®Þnh sè khèi cña M vµ X b. Cho biÕt CTHH cña MX2 8) Oxit cao nhÊt cña mét nguyªn tè øng víi c«ng thøc RO3, víi hi®ro nã t¹o thµnh hîp chÊt khÝ chøa 94,12% R vÒ khèi l-îng. T×m KLPT vµ tªn nguyªn tè. 9) a. TÝnh b¸n kÝnh gÇn ®óng cña Fe ë 20oC, biÕt ë nhhiÖt ®é nµy d = 7,87 g/cm3. Cho Fe=55,85 b. Thùc tÕ Fe chiÕm 75% thÓ tÝch tinh thÓ, phÇn cßn l¹i lµ khe rçng. TÝnh b¸n kÝnh ngtö Fe 10) Mét ngtö X cã b¸n kÝnh lµ 1,44 Ao, khèi l-îng riªng thùc tÝnh thÓ lµ 19,36g/cm3. Ngtö chiÕm 74% thÓ tÝch tinh thÓ. H·y: a. X¸c ®Þnh khèi l-îng riªng trung b×nh toµn ngtö, khèi l-îng mol ngtö b. BiÕt X cã 118 n¬tron. TÝnh sè proton II. Bài tập tự luyện 1) H·y cho biÕt sù gièng vµ kh¸c nhau trong cÊu t¹o vá ngtö cña c¸c ngtè cã ®iÖn tÝch h¹t nh©n ; a) Z = 4 ; 12 ; 20. b) Z = 7 ; 15 ; 33 63 65 2) KLNT cña Cu lµ 63,54. §ång cã 2 ®ång vÞ lµ 29 Cu vµ 29 Cu , t×m % sè nguyªn tö cña mçi ®ång vÞ. 24 A 3) BiÕt Mg cã KLTB lµ 24,2. Trong tù nhiªn cã 2 ®ång vÞ 12 Mg vµ 12 Mg víi tØ lÖ sè nguyªn tö lµ 1:4. TÝnh sè khèi cña ®ång vÞ thø 2 4) Trong tù nhiªn Oxi cã 3 ®ång vÞ 16O, 17O, 18O víi % t-¬ng øng lµ a, b, c. BiÕt a=15b,a-b=21c a. Trong 1000 ngtö O cã bao nhiªu 16O, 17O, 18O ? b. TÝnh nguyªn tö khèi trung b×nh cña Oxi 5) Hoµ tan 6,082g kim lo¹i M(II) b»ng dung dÞch HCl thu 5,6 lÝt H2 (®ktc) a. T×m nguyªn tö khèi trung b×nh cña M, gäi tªn b. M cã 3 ®ång vÞ víi tæng sè khèi lµ 75. BiÕt sè khèi 3 ®ång vÞ lËp thµnh 1 cÊp sè céng. §ång vÞ 3 chiÕm 11,4%, sè notron lín h¬n proton lµ 2, ®ång vÞ 1 cã p=n. - T×m sè khèi vµ notron mçi ®ång vÞ - T×m % ®ång vÞ cßn l¹i 6) Mét nguyªn tè A t¹o thµnh hai lo¹i oxit AOx vµ AOy lÇn l-ît chøa 50% vµ 60% oxi vÒ khèi l-îng. X¸c ®Þnh A vµ c«ng thøc cña 2 oxit. 7) BiÕt tæng sè h¹t proton, n¬tron vµ electron trong mét nguyªn tö lµ 155. Sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 33 h¹t. T×m sè proton, n¬tron vµ sè khèi cña nguyªn tö. 8) Tæng sè h¹t mang ®iÖn trong ion (AB3)2- b»ng 82. Sè h¹t mang ®iÖn trong h¹t nh©n A nhiÒu h¬n sè h¹t mang ®iÖn trong h¹t nh©n B lµ 8. X¸c ®Þnh sè hiÖu ngtö A, B. ViÕt cÊu h×nh e vµ ®Þnh vÞ 2 ngtè trong BTH. 9) Tæng sè h¹t (p,n,e) trong hai nguyªn tö kim lo¹i A, B lµ 142 h¹t, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 42 h¹t. Sè h¹t mang ®iÖn cña nguyªn tö A nhiÒu h¬n nguyªn tö B lµ 12 h¹t. X¸c ®Þnh A, B vµ vÞ trÝ cña chóng trong b¶ng HTTH. 10) Tæng sè h¹t (p,n,e) trong mét nguyªn tö A lµ 16, trong nguyªn tö B lµ 58. T×m sè Z vµ sè khèi cña A, B; gi¶ sö sù chªnh lÖch gi÷a sè khèi víi KLNT trung b×nh kh«ng qu¸ 1 ®¬n vÞ. 2 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 11) Nguyªn tö cña mét nguyªn tè X cã tæng sè h¹t c¬ b¶n (p,n,e) lµ 82, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 22. X¸c ®Þnh sè hiÖu nguyªn tö, sè khèi vµ tªn nguyªn tè. ViÕt cÊu h×nh electron cña X vµ c¸c ion t¹o ra tõ X. 12) Hîp chÊt Z ®-îc t¹o bëi hai nguyªn tè M, R cã c«ng thøc MaRb, trong ®ã R chiÕm 6,67% khèi l-îng. Trong h¹t nh©n nguyªn tö M cã n = p + 4, cßn trong h¹t nh©n R cã n’ = p’; trong ®ã n, p, n’, p’ l¯ sè n¬tron v¯ proton t­¬ng øng cña M vµ R. BiÕt r»ng tæng sè h¹t proton trong ph©n tö Z b»ng 84 vµ a + b = 4. T×m CTPT cña Z. (§S : p=26, p’ = 6; Fe3C). 13) Kim lo¹i M t¸c dông vï¨ ®ñ vãi 4,032 lÝt Clo thu 16,02g MCl3. a) X¸c ®Þnh KLNT cña M b) TÝnh KLR cña M. TÝnh tØ lÖ % cña Vthùc víi V tinh thÓ. BiÕt m cã R=1,43Ao; d thùc = 2,7g/cm3. A. LÝ THUYẾT CƠ BẢN 1. Bảng tuần hoàn - Ô: STT ô = p = e = z - Chu kì: STT chu kì = số lớp electron : + Chu kì nhỏ: 1, 2, 3 + Chu kì lớn: 4, 5, 6, 7 (chưa ho{n thiện) - Nhóm: STT nhóm = e hóa trị ( C|c nguyên tố thuộc cùng một nhóm có tính chất hóa học tương tự nhau) + Nhóm A: gồm c|c nguyên tố s, p; STT nhóm = e ngo{i cùng = e hóa trị + Nhóm B: e hóa trị = e ngo{i cùng + e ph}n lớp d s|t lớp ngo{i cùng Cấu hình dạng (n – 1)da ns2  e hóa trị = 2 + a * e hóa trị < 8: STT nhóm = e hóa trị * 8  e hóa trị  10: STT nhóm = VIII B * e hóa trị > 10: STT nhóm = e hóa trị - 10 X|c định vị trí của nguyên tố gồm ô, chu kì, nhóm. Chú ý: Đối với c|c nguyên tố d hoặc f theo trật tự năng lượng thì cấu hình bền l{ cấu hình ứng với c|c ph}n lớp d hoặc f l{ b~o hòa hoặc b|n b~o hòa. Do vậy, đối với những nguyên tố n{y cấu hình của nguyên tử hoặc ion có xu hướng đạt cấu hình b~o hòa hoặc b|n b~o hòa để đạt trạng th|i bền Có 2 trường hợp đặc biệt của d: a + 2 = 6: (n-1)d4 ns2  (n-1)d5 ns1 : B|n b~o hòa. VD: Cr (Z = 24) a + 2 = 11: (n-1)d9 ns2  (n-1)d10 ns1 : B~o hòa VD: Cu (Z = 29) 2. Định luật tuần hoàn Cơ sở biến đổi tuần ho{n c|c tính chất l{ sự biến đổi tuần ho{n số e ngo{i cùng B|n kính nguyên tử: * Quy luật: Theo chiều tăng ĐTHN, trong 1 CK, R nguyên tử giảm dần; trong 1 nhóm A, R nguyên tử tăng dần * Giải thích: Trong cùng 1 CK, theo chiều tăng ĐTHN  số e lớp ngo{i cùng tăng  lực hút giữa hạt nh}n với e ngo{i cùng tăng  R giảm dần Trong 1 nhóm, theo chiều tăng ĐTHN, số lớp e tăng  R tăng dần Độ }m điện: Đại lượng đặc trưng cho khả năng hút e * Quy luật: Theo chiều tăng ĐTHN, trong 1 CK, ĐÂĐ tăng; trong 1 nhóm A, ĐÂĐ giảm * Giải thích: Trong 1 CK, theo chiều tăng ĐTHN  R   khả năng hút e   ĐÂĐ  Trong 1 nhóm, theo chiều tăng ĐTHN  R   khả năng hút e   ĐÂĐ  Tính kim loại, phi kim: + Trong 1 chu kì: Kim loại giảm, phi kim tăng + Trong 1 nhóm A: Kim loai tăng, phi kim giảm Năng lượng ion hóa thứ nhất I1 (năng lượng cần thiết để t|ch 1e ra khỏi nguyên tử trung hòa) * Quy luật: Theo chiều tăng ĐTHN, trong 1 CK, I1 tăng; trong 1 nhóm A, I1 giảm * Giải thích: Trong 1 CK, theo chiều tăng ĐTHN, R  , ĐÂĐ   khả năng giữ e   I  Trong 1 nhóm, theo chiều tăng ĐTHN, R  ,ĐÂĐ   khả năng giữ e   I  Tính axit – bazơ của oxit v{ hiđroxit: + Trong 1 chu kì: Axit tăng, bazơ giảm + Trong một nhóm A: Axit giảm, bazơ tăng - Hóa trị cao nhất với oxi tăng từ 1  7(a), hóa trị của phi kim với hiđro giảm từ 4  1 (b). Mối liên hệ l{ a + b = 8 - 3 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 B. BÀI TẬPVẬN DỤNG I. Một số dạng bài tập thường gặp 1) Cho c|c ngtố có Z = 11, 24, 27, 35 a. Viết sơ đồ mức năng lượng của e b. Viết cấu hình e v{ định vị trong BTH ( ô, CK, N) 2) Biết rằng lưu huỳnh ở chu kì 3, nhóm VIA. H~y lập luận để viết cấ hình e của S? 3) Dựa v{o vị trí trong BTH, dự đo|n cấu tạo của c|c ngtố sau: 20Ca, 16S, 18Ar, 30Zn. 4) Dựa v{o vị trí trong BTH, dự đo|n tính chất ho| học cơ bản của: 19K, 6C, 30Zn. 5) H~y so s|nh tính chất ho| học của: a) Mg ( Z =12) với Na ( Z=11) v{ Al (Z=13) b) Ca (Z = 20) với Mg ( Z=12) v{ K (Z = 19) c) Cl ( Z = 17) với F ( Z = 9) v{ S ( Z = 16) 6) Cation R2+ có cấu hình e ở ph}n lớp ngo{i cùng l{ 2p6 a. Viết cấu hình e của R b. Nguyên tố R thuộc CK? Nhóm? Ô? c. Anion X- có cấu hình e giống R2+, X l{ ngtố gì? Viết cấu hình e của nó 7) Oxit cao nhất của một ngtố ứng với công thức RO3, với hiđro nó tạo th{nh một hợp chất khí chứa 94,12%R. Tìm khối lượng ngtử v{ tên ngtố? 8) Ho{ tan ho{n to{n 0,3gam hỗn hợp 2 kim loại X v{ Y ở 2 chu kì liên tiếp của nhóm IA v{o nước thu đươc 0,224 lit khí (đktc). Tìm X, Y 9) Người ta dùng 14,6gam HCl thì vừa đủ để ho{ tan 11,6gam hiđroxit của kim loại A(II) a) Định tên A b) Biết A có p = n. Cho biết số lớp e, số e mỗi lớp? 10) Ho{ tan ho{n to{n 2,73gam một kim loại kkiềm v{o nước thu được 1 dung dịch có khối lượng lớn hơn só với khối lượng nước đ~ dùng l{ 2,66gam. X|c định tên kim loại 11) Tỉ lệ khối lượng ph}n tử giữa hợp chất khí với hidro của ngtố R so với oxit cao nhất của ns l{ 17:40. H~y biện luận x|c định R 12) A, B l{ 2 ngtố ở cùng nhóm v{ thuộc 2 chu kì liên tiếp trong BTH. Tổng số proton trong hạt nh}n của chúng l{ 32. Không sử dụng BTH, cho biết vị trí của mỗi ngtố. 13) Ho{ tan 28,4 gam một hỗn hợp hai muối cacbonat của 2 kim loại ho| trị II bằng dung dịch HCl dư thu 6,72 lit khí v{ 1 dung dịch A. a) Tính tổng số gam 2 muối clorua có trong dung dịch A b) X|c định tên 2 kim loại biết chúng thuộc 2 CK liên tiếp nhóm IIA c) Tính % khối lượng mỗi muối d) Cho to{n bộ CO2 v{o 1,25lit Ba(OH)2 thu 39,4 gam kết tủa tính nồng độ Ba(OH)2. II. Bài tập tự luyện 1) Nguyªn tè M thuéc ph©n nhãm chÝnh, M t¹o ra ®-îc ion M3+ cã tæng sè h¹t = 37. X¸c ®Þnh M vµ vÞ trÝ cña M trong b¶ng HTTH. 2) Cho nguyªn tè A cã Z = 16. X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña A trong b¶ng HTTH. A lµ kim lo¹i hay phi kim, gi¶i thÝch. 3) Mét kim lo¹i M cã sè khèi b»ng 54, tæng sè h¹t (p,n,e) trong ion M2+ lµ 78. H·y x¸c ®Þnh sè thø tù cña M trong b¶ng HTTH vµ 54 54 54 54 cho biÕt M lµ nguyªn tè nµo trong c¸c nguyªn tè sau ®©y : 24 Cr , 25 Mn , 26 Fe , 27 Co . 4) Cho biÕt cÊu h×nh electron cña A : 1s22s22p63s2, cña B : 1s22s22p63s23p64s1. X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña A, B trong b¶ng HTTH; A, B lµ c¸c nguyªn tè g× ? 5) Nguyªn tè X, cation Y2+, anion Z- ®Òu cã cÊu h×nh electron 1s22s22p6. a, X, Y, Z lµ kim lo¹i, phi kim hay khÝ hiÕm ? T¹i sao. b, ViÕt ph©n tö ph¶n øng minh ho¹ tÝnh chÊt ho¸ häc quan träng nhÊt cña X vµ Y. 6) X vµ Y lµ hai nguyªn tè thuéc cïng mét ph©n nhãm vµ ë hai chu k× liªn tiÕp trong b¶ng HTTH. Tæng sè c¸c h¹t mang ®iÖn tÝch trong nguyªn tö X vµ Y lµ 52. X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña X, Y trong b¶ng HTTH. 7) Mét nguyªn tö X cña nguyªn tè R cã tæng sè h¹t b»ng 54 vµ cã sè khèi nhá h¬n 38. X¸c ®Þnh sè Z, sè khèi vµ vÞ trÝ cña X trong b¶ng HTTH. 8) Oxit cao nhÊt cña mét nguyªn tè øng víi c«ng thøc R2O5, hîp chÊt cña nã víi hi®ro cã %H = 17,6% vÒ khèi l-îng. X¸c ®Þnh nguyªn tè ®ã. 9) Oxit cao nhÊt cña nguyªn tè R thuéc nhãm VII cã %O = 61,2%. X¸c ®Þnh R. 10) Khi cho 5,4g mét kim lo¹i t¸c dông víi oxi kh«ng khÝ ta thu ®-îc 10,2g oxit cao nhÊt cã c«ng thøc M2O3. X¸c ®Þnh kim lo¹i vµ thÓ tÝch kh«ng khÝ cÇn dïng trong ph¶n øng trªn (®ktc), biÕt kh«ng khÝ cã 20%O2. 11) Hai nguyªn tè A, B t¹o ra c¸c ion A3+, B+ t-¬ng øng cã sè electron b»ng nhau. Tæng sè c¸c h¹t trong 2 ion b»ng 76. X¸c ®Þnh A, B vµ vÞ trÝ cña chóng trong b¶ng HTTH, viÕt cÊu h×nh electron, obitan cña A, B. 12) Hçn hîp X gåm 2 muèi clorua cña hai kim lo¹i kiÒm A, B (MA Ca ; Cl- > Cl B. Ca2+ < Ca ; Cl- > Cl C. Ca2+ < Ca ; Cl- < Cl D. Ca2+ > Ca ; Cl- < Cl + 2C}u 2: Hợp chất M được tạo bởi từ cation X v{ anion Y .Mỗi ion đều do 5 nguyên tử của 2 nguyên tố tạo nên. Tổng số proton trong X+ l{ 11 còn tổng số e trong Y2- l{ 50 .Biết rằng 2 nguyên tố trong Y2- thuộc cùng một ph}n nhóm v{ thuộc 2 chu kì kế tiếp trong bảng tuần ho{n. M có công thức ph}n tử l{ : A. (NH4)2SO4 B. NH4IO4 C. NH4ClO4 D. (NH4)3PO4 C}u 3: Cấu hình e của lớp vỏ ngo{i cùng của một ion l{ 2s22p6 . Ion đó l{ : A. Na+ hoặc Mg2+ B. Na+ hoặc ClC. Mg2+ hoặc ClD. ClC}u 4: Từ kí hiệu 73Li ta có thể suy ra: A. Hạt nh}n nguyên tử Li có 3 proton v{ 7 notron B. Nguyên tử Li có 2 lớp electron, lớp trong có 3 v{ lớp ngo{i có 7 electron C. Nguyên tử Li có 3 electron, hạt nh}n có 3 proton v{ 4 notron D. Li có số khối l{ 3, số hiệu nguyên tử l{ 7 C}u 5: Công thức ph}n tử của hợp chất khí tạo bởi nguyên tố R v{ hiđro l{ RH3. Trong oxit m{ R có ho| trị cao nhất thì oxi chiếm 74,07% về khối lượng. Nguyên tố R l{ A. N. B. S. C. P. D. As. C}u 6: Trong tự nhiên Cu tồn tại hai loại đồng vị l{ 63Cu v{ 65Cu.Nguyên tử khối trung bình của cu bằng 63,546.Số nguyên tử 63Cu có trong 32 gam Cu l{ ( biết số Avogađro = 6,022.1023) A. 12,046.1023 B. 1,503.1023 C. 2,205.1023 D. 3,0115.1023 C}u 7: Tổng số ( p, n, e) của nguyên tử nguyên tố X l{ 21. Tổng số obitan của nguyên tử nguyên tố đó l{: A. 5 B. 2 C. 4 D. 6 C}u 8: 3 nguyên tử X, Y, Z có tổng số điện tích hạt nh}n l{ 16, hiệu điện tích hạt nh}n X v{ Y l{ 1. Tổng số e trong ion ( X3Y)- l{ 32 . X, Y, Z lần lượt l{ : A. O, N, H B. O, S, H C. C, H, F D. N, C, H C}u 9: Ion n{o sau đ}y có cấu hình e của khí hiếm Ne? A. ClB. Be2+ C. Ca2+ D. Mg2+ C}u 10: D~y c|c nguyên tố sắp xếp theo chiều tăng dần tính phi kim từ tr|i sang phải l{: A. P, N, O, F. B. N, P, F, O. C. N, P, O, F. D. P, N, F, O C}u 11: Tổng số hạt proton, notron, electron trong hai nguyên tử kim loại A, B l{ 142. Trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện l{ 42. Số hạt mang điện của nguyên tử B nhiều hơn của A l{ 12. Hai kim loại A, B lần lượt l{: A. Na v{ K B. Mg v{ Fe C. Ca v{ Fe D. K v{ Ca C}u 12: Hiđro có 3 đồng vị 1H, 2H, 3H. Be có 1 đồng vị 9Be. Có bao nhiêu loại ph}n tử BeH cấu tạo từ c|c đồng vị trên? A. 18 B. 12 C. 6 D. 1 11 10 C}u 13: Nguyên tố Bo có 2 đồng vị tự nhiên l{: B v{ B đồng vị 1 chiếm 80% đồng vị 2 chiếm 20%. Nguyên tử khối của nguyên tố Bo l{: A. 10,2 B. 10,6 C. 10,8 D. 10,4 C}u 14: Nguyên tử nguyên tố Y có tổng c|c hạt cơ bản l{ 52, trong đó số hạt không mang điện trong hạt nh}n lớn gấp 1,059 lần số hạt mang điện dương. Kết luận n{o sau đ}y l{ không đúng với Y? A. Y l{ nguyên tố phi kim B. Trạng th|i cơ bản của Y có 3 e độc th}n C. Y có số khối l{ 35 D. Điện tích hạt nh}n của Y l{ 17+ C}u 15: Hợp chất với nguyên tố H có dạng RH4,Trong oxit cao nhất với oxi, R chiếm 27,27% về khối lượng .R l{ nguyên tố n{o sau đ}y? A. Sn B. Si C. C. D. Pb C}u 16: Nguyên tố R thuộc nhóm VIA trong bảng tuần ho{n.Trong hợp chất R với hiđro( không có thêm nguyên tố kh|c) có 5,882 % H về khối lượng.R l{ nguyên tố n{o sau đ}y? A. Se B. O C. Cr D. S C}u 17: Oxit B có công thức l{ X2O.Tổng số hạt cơ bản ( p, n, e ) trong B l{ 92 trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không l{ 28. B l{ chất n{o dưới đ}y? A. N2 O B. Na2 O C. K2O D. Cl2O C}u 18: Nguyên tử của nguyên tố n{o có số e độc th}n lớn nhất: A. Cl ( Z= 17) B. P ( Z= 15) C. S ( Z= 16) D. Mg ( Z= 12) C}u 19: C|c đồng vị có tính chất n{o sau đ}y? 5 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. Tất cả c|c tính chất đưa ra B. Có cùng số proton trong hạt nh}n C. Có cùng số e ở lớp ngo{i cùng của nguyên tử D. Có cùng tính chất ho| học C}u 20: X, Y l{ hai nguyên tố thuộc thuộc cùng một ph}n nhóm v{ 2 chu kì liên tiếp trong bảng tuần ho{n. Biết ZX + ZY = 32. Số proton trong nguyên tử nguyên tố X, Y lần lượt l{ : A. 8 v{ 14 B. 7 v{ 25 C. 12 v{ 20 D. 15 v{ 17 C}u 21: Nguyên tử của nguyên tố X tạo ion X-.Tổng số hạt ( p, n, e ) trong X- bằng 116. X l{ nguyên tử của nguyên tố n{o sau đ}y? B. 17Cl A. 34Se C. 35Br D. 33As C}u 22: Nguyên tử nguyên tố Y được cấu tạo bởi 36 hạt trong đó số hạt mang điện gấp đôi số hạt không mang điện. Cấu hình của Y l{ : A. 1s22s22p63s13p1 B. 1s22s22p63d2 C. 1s22s22p63s2 D. 1s22s22p6 C}u 23: M có c|c đồng vị sau: 55M, 56M,58M, 57 M. Đồng vị phù hợp với tỉ lệ số proton: số notron = 13:15 l{ A. 57-26M B. 56-26M C. 55-26M D. 58-26M + C}u 24: C|c ion v{ nguyên tử Ne, Na , F có: A. Số electron bằng nhau B. Số notron bằng nhau C. Số proton bằng nhau D. Số khối bằng nhau C}u 25: Nguyên tử khối trung bình của nguyên tố R l{ 79,91. Biết R có hai đồng vị trong đó 79zR chiếm 54,5% số nguyên tử. Nguyên tử khối của đồng vị còn lại có gi| trị bao nhiêu? A. 81 B. 80 C. 82 D. 85 C}u 26: Trong c|c ph|t biểu sau đ}y ph|t biểu n{o đúng? A. Đồng vị l{ những nguyên tử có cùng số hạt notron B. Đồng vị l{ c|c nguyên tố có cùng số proton nhưng kh|c nhau về số notron C. Đồng vị l{ c|c nguyên tử có cùng điện tích hạt nh}n nhưng kh|c nhau về số notron D. Đồng vị l{ những nguyên tố có cùng vị trí trong bảNg tuần ho{n C}u 27: Tổng số e ho| trị của nguyên tử Nitơ ( N) l{: A. 1 B. 3 C. 5 D. 7 2+ C}u 28: Ion Mn có cấu hình electron l{: A. 1s22s22p63s23p6 3d44s1 B. 1s22s22p63s23p6 3d34s2 2 2 6 2 6 5 2 C. 1s 2s 2p 3s 3p 3d 4s D. 1s22s22p63s23p6 3d54s0 26 23 27 63 C}u 29: Cho 4 nguyên tử có kí hiệu như sau 12 X, 11Y, 13 Z, 29T . Hai nguyên tử n{o có cùng số nơtron? A. X v{ Z B. Y v{ Z C. X v{ Y D. Z v{ T C}u 30: Một nguyên tử có cấu hình e l{: 1s22s22p63s2 sẽ: A. Tăng kích thước khi tạo ra ion dương B. Tăng kích thước khi tạo ra ion }m C. Giảm kích thước khi tạo ra ion dương D. Giảm kích thước khi tạo ra ion }m C}u 31: Những tính chất n{o sau đ}y biến đổi tuần ho{n? A. Số lớp e B. Số e lớp ngo{i cùng C. Điện tích hật nh}n D. khối lượng nguyên tử C}u 32: Ion X- có 10 e . Hạt nh}n nguyên tử nguyên tố X có 10 notron. Nguyên tử khối của nguyên tố X l{: A. 19u B. 20u C. 21u D. Kết quả kh|c C}u 33: Cấu hình n{o sau đ}y l{ của ion Fe3+? A. 1s22s22p63s23p63d6 B. 1s22s22p63s23p63d5 C. 1s22s22p63s23p63d64s2 D. 1s22s22p63s23p63d34s2 C}u 34: Hai nguyên tố X, Y nằm kế tiếp nhau trong một chu kì có tổng số proton trong hai hạt nh}n nguyên tử l{ 25. X, Y thuộc chu kì v{ nhóm n{o trong HTTH? A. Chu kì 2 nhóm IIA B. Chu kì 3 nhóm IA v{ nhóm IIA C. Chu kì 2 v{ c|c nhóm IÍIA v{ IVA D. Chu kì 3 nhóm IIA v{ nhóm IIIA C}u 35: B|n kính nguyên tử của c|c nguyên tố: 3Li, 8O¸9F, 11Na được xếp theo thứ tự tăng dần từ tr|i sang phải l{ A. F, O, Li, Na. B. Li, Na, O, F. C. F, Li, O, Na. D. F, Na, O, Li. C}u 36: Cấu hình e nguyên tử của 3 nguyên tố X, Y, Z lần lượt l{: 1s22s22p63s1, 1s22s22p63s23p6 4s1, 1s22s22p63s23p1. Nếu sắp xếp theo chiều tăng dần tính kim loại thì c|ch sắp xếp n{o sau đ}y l{ đúng? A. Z < X < Y B. Z < Y < X C. X < Y < Z D. Y < Z < X C}u 37: Ion n{o có cấu hình e giống cấu hình e của nguyên tử Ar ? A. O2B. Mg2+ C. K+ D. Na+ C}u 38: Cation X+ có cấu hình e ở lớp vỏ ngo{i cùng l{ 2s22p6 .Cấu hình e ở ph}n lớp ngo{i cùng của nguyên tử X l{: A. 3s2 B. 3p1 C. 2p5 D. 3s1 C}u 39: Cho cấu hình e nguyên tử của c|c nguyên tố sau: 4)1s22s22p63s2 5) 1s22s22p63s23p4 1) 1s22s22p1 2) 1s22s22p5 3) 1s22s22p63s23p1 Cấu hình của c|c nguyên tố phi kim l{? A. 3,4 B. 1,2 C. 2,3 D. 1,2,5 C}u 40: Cấu hình e n{o sau đ}y của nguyên tử nguyên tố X ( Z = 24)? A. [Ar]4s24p6 B. [Ar]4s14p5 C. [Ar]3d54s1 D. [Ar]3d44s2 C}u 41: Hiđro có 3 đồng vị 11H, 21H, 31H v{ oxi có 3 đồng vị 16 8O, 17 8O, 18 8O. Khối lượng nhỏ nhất có thể có của ph}n tử nước l{: 6 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. 19u B. 17u C. 20u D. 18u C}u 42: Tổng số hạt ( p, n, e) trong ph}n tử MX3 l{ 196, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện l{ 60.Khối lượng nguyên tử của X lớn hơn M l{ 8.Tổng ( p, n, e) trong X - nhiều hơn trong M3+ l{ 16.M v{ X lần lượt l{ : A. Al v{ Br B. Al v{ Cl C. Cr v{ Br D. Cr v{ Cl C}u 43: Cấu hình e n{o dưới đ}y không đúng? A. Cr( Z = 24) : [Ar] 3d54s1 B. Fe ( Z= 26): [Ar]3d64s2 C. C. ( Z = 6): [He] 2s22p2 D. O2- ( Z = 8) : [He]2s22p4 C}u 44: Hợp chất Y có công thức l{ M4X3 biết: -Biết tổng số hạt trong ph}n tử Y l{ 214 hạt -Ion M3+ có tổng số electron bằng số electron của X4-Tổng số hạt ( p, n, e) trong nguyên tử nguyên tố M nhiều hơn số hạt trong nguyên tử nguyên X trong Y l{ 106. Y l{ chất n{o dưới đ}y? A. Fe4Si3 B. Al4C3 C. Fe4C3 D. Al4Si3 C}u 45: Cấu hình e n{o dưới đ}y viết không đúng? A. 1s22s22p63s23p64s23d6 B. 1s22s22p5 2 2 6 2 5 C. 1s 2s 2p 3s 3p D. 1s22s22p63s1 C}u 46: Nguyên tử Cacbon ở trạng th|i cơ bản có bao nhiêu electron ở lớp ngo{i cùng: A. 6 electron B. 3 electron C. 4 electron D. 2 electron C}u 47: Ion ( O2-) được tạo th{nh từ nguyên tử O .Ion oxi n{y có: A. 10 proton, 8 notron, 8 electron B. 8 proton, 10 notron, 8 electron C. 8 proton, 10 notron, 10 electron D. 8 proton, 8 notron, 10 electron C}u 48: Tổng số ( p, n, e) trong nguyên tử của nguyên tố X l{ 58. Sốp gần bằng số notron. X có số khối bằng: A. 40 B. 38 C. 39 D. Kết quả kh|c C}u 49: Những cặp chất n{o có cấu hình e giống nhau: A. Na v{ Al3+ B. F v{ O2C. Se2- v{ Kr D. Na+ v{ Cl2 2 6 2 6 C}u 50: Anion Y có cấu hình e l{ : 1s 2s 2p 3s 3p Trong bảng tuần ho{n Y thuộc: A. Chu kì 3 nhóm VIIA B. Chu kì 3 nhóm VIA C. Chu kì 4 nhóm IA D. Chu kì 3 nhóm VIIIA C}u 51: Cation M+ có cấu hình e l{: 1s22s22p63s23p6 . Trong bảng tuần ho{n M thuộc: A. Chu kì 3 nhóm VIIA B. Chu kì 3 nhóm VIA C. Chu kì 3 nhóm VIIIA D. Chu kì 4 nhóm IA C}u 52: Nguyên tử nguyên tố trong nhóm VA có b|n kính nguyên tử lớn nhất l{: A. ( Z = 7) B. P ( Z = 15) C. As ( Z = 33) D. Bi ( Z = 83) 40 39 41 C}u 53: Những nguyên tử 20 Ca, 19 K, 21Sc có cùng: A. Số khối B. Số hiệu nguyên tử C. Số electron D. Số notron C}u 54: C}u n{o biểu thị đúng kích thước của nguyên tử v{ ion: A. Na > Na+ ; F < FB. Na < Na+ ; F < FC. Na > Na+ ; F > FD. Na < Na+ ; F > FC}u 55: Nguyên tử trung bình của nguyên tố cu l{ 63,5.Nguyên tố Cu có 2 đồng vị l{ 63Cu v{ 65Cu trong tự nhiên.Tỉ lệ phần trăm đồng vị 63Cu l{: A. 50% B. 75% C. 25% D. 90% C}u 56: Nguyên tử nguyên tố R có tổng số hạt mang điện v{ không mang điện l{ 34 trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện l{ 10 hạt.Kí hiệu v{ vị trí của R trong bảng tuần ho{n: A. Mg, chu kì 3 nhóm IIA B. F, chu kì 2 nhóm VIIA C. Ne, chu kì 2, nhóm VIIIA D. Na, chu kì 3, nhóm IA C}u 57: Nguyên tử X, ion Y+ v{ ion Z- đều có cấu hình e l{:1s22s22p6 X, Y, Z l{ những ngtố n{o sau đ}y? A. Cu, Ag, Au B. Ne, Na, F C. Na, Mg, Al D. Na,K, Cl C}u 58: Nguyên tử n{o dưới đ}y có cấu hình e l{ : 1s22s22p63s23p64s1 A. Na B. K C. Ba D. Ca C}u 59: Ion n{o dưới đ}y không có cấu hình e của khí hiếm? A. Na+ B. Al3+ C. ClD. Fe2+ C}u 60: Hiđro có 3 đồng vị 11H, 21H, 31H v{ oxi có 3 đồng vị 16 8O, 17 8O, 18 8O.Số ph}n tử nước kh|c nhau có thể được tạo th{nh l{: A. 16 B. 19 C. 18 D. 17 C}u 61: Anion X2- có cấu hình e l{ 1s22s22p6.Cấu hình e của X l{ : A. 1s22s2 B. 1s22s22p63s2 C. 1s22s22p63s1 D. 1s22s22p4 2+ C}u 62: Nguyên tử nguyên tố X có Z= 12 ; cấu hình e của ion X l{ : A. 1s22s22p6 B. 1s22s22p3 C. 1s22s22p63s23p1 D. 1s22s22p63s23p2 7 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. LÝ THUYẾT CƠ BẢN 1. Liên kết kim loại - L{ liên kết được hình th{nh do lực hút tĩnh điện giữa cation kim loại tại c|c nút của mạng lưới tinh thể với c|c e ho| trị - Liên kết kim loại phụ thuộc v{o số e hóa trị của kim loại 2. Liên kết ion. - Kh|i niệm: l{ liên kết được hình th{nh từ 2 nguyên tử của 2 nguyên tố có độ }m điện rất kh|c nhau. Thường l{: - kim loại ( độ }m điện rất bé ) - phi kim (độ }m điện rất lớn ) - Ví dụ: kim loại kiềm, kiềm thổ với c|c halogen hoặc oxy. - Khi tạo liên kết ion thì kim loại nhườmg hẳn e cho nguyên tử phi kim tạo th{nh c|c cation v{ anion; c|c ion ngược dấu hút nhau bằng lực hút tĩnh điện. VD: Na - 1e  Na+; Cl + 1e  Cl-. Sau đó : Na+ + Cl-  NaCl - Bản chất của liên kết ion l{ lực hút tĩnh điện giữa 2 ion mang điện tr|i dấu. - Đặc điểm: + Mỗi ion tạo ra nột điện trường xung quanh nó, liên kết với ion xảy ra theo mọi hướng suy ra liên kết ion l{ liên kết vô hướng ( không có hướng ) + Không b~o hòa; mọi ion có thể liên kết với nhiều ion xung quanh + L{ liên kết bền vững. 3. Liên kết cộng hóa trị. - Kh|i niệm: l{ liên kết được hình th{nh do ntử 2 nguyên tố bỏ ra những cặp e dùng chung khi tham gia liên kết. - Khi tạo liên kết c|c e bỏ ra số e còn thiếu để góp chung tạo th{nh liên kết VD: C có 4 e ngo{i cùng (thiếu 4)  bỏ ra 4 e O có 6 e ngo{i cùng (thiếu 2)  bỏ ra 2 e Vậy phải có 2 O mới góp đủ với 1C, tạo th{nh hợp chất O::C::O có 4 cặp e dùng chung - Bản chất: l{ sự góp chung c|c cặp e - Gồm 2 loại: + Liên kết cộng hóa trị không cực: cặp e dùng chung không bị lệch về phía nguyên tử của nguyên tố n{o. Được hình th{nh từ những nguyên tử phi kim có độ }m điện bằng nhau. VD: H2: H – H , H : H ( 1 cặp e dùng chung, không lệch về phía n{o) Cl2: Cl – Cl , Cl : Cl hoặc O2: O = O , O :: O ( 2 cặp e dùng chung) + Liên kết cộng hóa trị có cực: cặp e dùng chung lệch về phía nguyên tử của nguyên tố có ĐÂĐ lớn hơn. Được hình th{nh từ những nguyên tử kh|c nhau pk – pk, pk – kl VD: HCl: H :Cl, H  Cl ( 1 cặp e dùng chung, lệch về phía Cl có ĐÂĐ lớn hơn) - Liên kết xichma (  ): l{ những LK CHT được hình th{nh do sự xen phủ m}y e hóa trị giữa 2 nguyên tử m{ cực đại xen phủ nằm trên trục liên kết. (xen phủ trục) VD: H: 1s1  Cl: 3s23p5 HCl: - Liên kết pi (  ): l{ liên kết được hình th{nh bởi sự xen phủ m}y e hóa trị của c|c nguyên tử tham gia m{ cực đại xen phủ nằm ở 2 bên của trục liên kết. (xen phủ bên) VD: O2: Z = 8, 1s22s22p4 (có định hướng v{ b~o hòa) 4. Liên kết hiđro - Kh|i niệm: L{ liên kết được hình th{nh bởi lực hút tĩnh điện giữa nguyên tử hiđro trong liên kết ph}n cực giữa nguyên tử có ĐÂĐ lớn của ph}n tử n{y với nguyên tử có ĐÂĐ lớn của ph}n tử kh|c. (l{ LK giữa nguyên tử O của OH n{y với nguyên tử H của OH kia). Kí hiệu: ... VD: - Giữa H2O với H2O: ...H – O ... H – O ... H – O ... H – O ... H H H H - Giữa rượu với rượu (ROH): ...H – O ... H – O ... H – O ... H – O ... R R R - Giữa rượu với nước: ...H – O ... H – O ... H – O ... H – O ... R H R H  Giải thích tính tan vô hạn trong nước của rượu - Đặc điểm: R + L{ liên kết kém bền + Độ bền giảm khi nhiệt độ tăng v{ khi ph}n tử khối tăng 8 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 - Một số hợp chất có liên kết hiđro: H2O, rượu, axit cacboxylic, axit vô cơ chứa oxi, hợp chất chứa nhóm chức amino (NH2) 5. Liên kết cho – nhận - Kh|i niệm: L{ liên kết được hình th{nh bởi cặp e hóa trị chưa tham gia liên kết của nguyên tử n{y với AO trống của nguyên tử kh|c. VD: HNO3 2 2 3 7N: 1s 2s 2p 2 2 4 8O: 1s 2s 2p 6. Cơ sở phân loại liên kết - Dựa v{o nguồn gốc hình th{nh liên kết + Giữa c|c nguyên tử kim loại  liên kết kim loại + Giữa nguyên tử kim loại – nguyên tử phi kim  liên kết ion + Giữa c|c nguyên tử phi kim - 2 ntử PK cùng 1 nguyên tố, cùng ĐÂĐ  LKCHT không cực - 2 ntử PK kh|c nhau  LKCHT có cực (ph}n cực) - Dựa v{o hiệu độ }m điện Xét liên kết giữa 2 nguyên tử A, B :   A  B * 0    0, 4 : liên kết A –B l{ liên kết CHT không cực * 0, 4    1,7 : liên kết A – B l{ liên kết CHT có cực *   1,7 : liên kết A – B l{ liên kết ion Chú ý: Dùng hiệu độ }m điện chỉ có tính chất tương đối, 1 số trường hợp ngoại lệ C|ch viết CTCT của 1 chất: X|c định bản chất liên kết: ion hay CHT Dựa v{o cấu hình electron ngo{i cùng của c|c nguyên tố để x|c định số e độc th}n, e ghép đôi, số AO trống  Số liên kết L{ liên kết ion: dùng điện tích liên kết. l{ liên kết CHT: dùng gạch nối Đối với axit có oxi bao giờ cũng có nhóm H – O – liên kết PK trung t}m Đối với bazơ: Kim loại – O – H Muối: Thay H bởi kim loại trong ph}n tử axit tương ứng (KL hóa trị I: 1KL thay cho 1H, KL hóa trị II: 1KL thay cho 2H, KL hóa trị III: 1KL thay cho 3H) II. BÀI TẬP VẬN DỤNG 1. Bài tập thường gặp 1) Viết công thức e v{ CTCT của c|c chất sau: F2, N2, H2S, NH3, CH4, C2H4, CO2, CH4O 2) Giải thích sự hình th{nh liên kết ion trong c|c chất sau đ}y: KCl, AlF3, Al2O3, CaCl2, Na2S, K2O, Zn3P2, BaO. 3) H·y nªu b¶n chÊt cña c¸c lo¹i liªn kÕt trong ph©n tö c¸c chÊt : H2, HBr, H2O2, AgCl, NH3, CH4, SO3, NH4NO3, NaOH. Cho biÕt ho¸ trÞ cña c¸c nguyªn tè trong tõng chÊt. 4) H·y s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng dÇn ®é ph©n cùc trong c¸c ph©n tö sau ®©y : CaO, MgO, CH4, N2, NaBr, BCl3. Cho ®é ©m ®iÖn cña : O(3,5); Cl(3); Br(2,8); Na(0,9); Mg(1,2); Ca(1); C(2,5); H(2,1), Al(1,5), N(3), B(2). 5) C|c liên kết trong ph}n tử sau: KBr, Br2, BaF2, CaO, H2O, K2O, Na2O, NaOH, Ba(OH)2, CS2, KHS, H2O2, FeCl2, C2H6, CH2O2 thuộc loại n{o? 6) ViÕt c«ng thøc electron vµ c«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c chÊt sau : a, Cl2, N2, C2H2, CO2, C2H6O, CS2, C3H8, PCl3, SO3. b, H2SO4, HNO3, HCl, H3PO4, HClO, HClO4. 7) ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c chÊt sau v{ nêu bản chất liên kết Al2O3, CaC2, P2O5, SO2, Na2SO4, Ba(NO3)2, NH4Cl, (Al2SO4)3, CaCO3. 9 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. LÝ THUYẾT CƠ BẢN I. Hóa trị và số oxi hóa. 1. Hợp chất ion: Hóa trị l{ điện hóa trị = số điện tích ion = 2 số e để trao đổi ( e nhường or nhận ) 2. Chất cộng hóa trị. Hóa trị l{ cộng hóa trị = số e góp chung = số liên kết cộng hóa trị 3. Số oxi hóa - L{ số điện tích của nguyên tử nếu giả định rằng tất cả c|c hợp chất đều l{ kim loại; - Số oxi hóa chỉ l{ hóa trị hình thức. 4. C|ch tính số oxi hóa. - Hợp chất ion: Soh = điện tích ion. - Hợp chất cộng hóa trị có cực: Soh = số e góp chung. - Soh đơn chất = 0; cả ph}n tử = 0. 1 - Hợp chất: 1 H ( trừ c|c hiđrua kim loại : NaH CaH2…… H ) 2 1 2 O ( trừ peoxit, Na2O2; BaO2; H2O2 ; O . Đặc biệt trong OF2; O ) Kim loại kiềm (IA): +1; kim loại kiềm thổ (IIA): +2 - Dùng Soh trung bình để tính cho C trong hợp chất hữu cơ. - Chú ý: ph}n biệt c|ch ghi Soh v{ điện tích ion. II. Phản ứng oxi hóa khử 1. Định nghĩa: l{ phản ứng xảy ra trong đó có sự thay đổi Soh của c|c nguyên tố. ( phản ứng sảy ra đồng thời cả qu| trình oxi hóa v{ qu| trình khử ). 2. Chất oxi hóa: L{ chất: - nhận e - có Soh giảm sau phản ứng. VD: Cl2 + 2e  2ClKhử cho – O nhận 3. Chất khử: L{ chất: - cho e - có Soh tăng sau phản ứng Chất VD: Na  Na+ +1e  4. Qu| trình oxi hóa ( sự oxi hóa ) Quá trình thì ngược lại L{ qu| trình cho e hoặc qu| trình l{m tăng Soh của 1 nguyên tố. VD: Na  Na+ +1e, Mg  Mg2+ + 2e 5. Qu| trình khử ( sự khử) L{ qu| trình nhận e hoặc qu| trình l{m giảm Soh của 1 nguyên tố. VD: S + 2e  S26. C|ch c}n bằng phản ứng oxi hóa – khử. + Bước 1: x|c định Soh.  x|c định chất oxi hóa, chất khử. + Bước 2: Viết qu| trình cho, nhận e echo  e nhận ( c}n bằng môi trường nếu có ) + Bước 3: Thăng bằng e:   Môi trường: l{ ph}n tử có chứa nguyên tử có Soh không đổi sau phản ứng, thông thường c}n bằng theo thứ tự:  3/ H của H2O 1/ ion kim loại  2/ gốc axit + Bước 4: Đặt hệ số c}n bằng. Ho{n th{nh phương trình. 7. Điều kiện phản ứng oxi hóa – khử xảy ra. Phản ứng oxi hóa – khử xảy ra  có chất nhường v{ nhận e Chất oxi hóa mạnh + chất khử mạnh  chất khử yếu + chất oxi hóa yếu. Lưu ý: Một số trường hợp sau có thể dùng phản ứng oxi hóa- khử + oxi hóa: thường l{ phi kim hoặc kim loại mang điện tích dương ( kim loại có số oxi hóa c{ng lớn dễ nhận e hơn, kim loại c{ng yếu thì ion kim loại c{ng dễ nhận e ) . + Khử: Kim loại , kim loại c{ng mạnh c{ng dễ nhường e. Những ion ở mức oxi hóa trung gian vừa thể hiện tính khử, vừa thể hiện tính oxi hóa. * ion ở mức oxi hóa lớn  tính oxi hóa. * ion ở mức oxi hóa nhỏ  tính khử. 8. Ho{n th{nh phương trình phản ứng - X|c định chất khử, chất oxi hóa, mức độ thay đổi Soh - Căn cứ v{o môi trường để x|c định đúng sản phẩm - C}n bằng đúng c|c phương trình phản ứng 10 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 III. Cân bằng phản ứng oxi hóa – khử theo phương pháp môi trường 1. Môi trường axit - Dấu hiệu nhận biết môi trường: VT của PTPƯ có mặt của 1 trong c|c axit vô cơ mạnh tham gia như HX, H2SO4, HNO3 - Qui tắc: (Trong qu| trình oxi hóa – khử) * Nếu chất n{o thừa Oxi thì kết hợp với H+  H2O (Số ion H+ = 2 số O thừa) + * Nếu chất n{o thiếu Oxi thì lấy O của H2O  H (Số ph}n tử H2O = số O thiếu) - Lưu ý: Ở những qu| trình oxi hóa – khử c|c chất rắn, khí v{ chất ít tan, điện li yếu được viết ở dạng ph}n tử, c|c chất tan trong nước viết ở dạng ion tồn tại thực của chúng trong dung dịch. - Áp dụng: VD1: 10 Al + 36 HNO3  10 Al(NO3)3 + 3N2 + 18 H2O 10 x Al – 3e  Al3+ 3x VD2: 3 Fe3O4 + 28 HNO3  9 Fe(NO3)3 + NO + 14 H2O 3x Fe3O4 + 8H+ – 1e  3Fe3+ + 4H2O (Thừa 4O  thêm 8H+) 1x VD3:  2N O3 + 12 H+ + 10e  N2 + 6H2O (Thừa 6O  thêm 12H+)  N O3 + 4 H+ + 3e  NO + 2H2O (Thừa 2O  thêm 4H+) FeS2 + 18 HNO3  Fe(NO3)3 + 15 NO2 + 2 H2SO4 + 7 H2O 1x FeS2 + 8H2O – 15e  Fe3+ +2SO42- + 16H+ (Thiếu 8O) 15x  N O3 + 2 H+ + 1e  NO2 + H2O (Thừa 1O ) 2. Môi trường bazơ - Dấu hiệu nhận biết môi trường: VT của PTPƯ có mặt của 1 trong c|c bazơ mạnh tham gia như KOH, NaOH, Ca(OH)2,… - Qui tắc: (Trong qu| trình oxi hóa – khử) * Nếu chất n{o thừa Oxi thì kết hợp với H2O  OH(Số ph}n tử H2O = số O thừa) * Nếu chất n{o thiếu Oxi thì lấy O của OH-  H2O (Số OH- = 2 số O thiếu) - Lưu ý: Ở những qu| trình oxi hóa – khử c|c chất rắn, khí v{ chất ít tan, điện li yếu được viết ở dạng ph}n tử, c|c chất tan trong nước viết ở dạng ion tồn tại thực của chúng trong dung dịch. - Áp dụng: VD1: 3 Cl2 + 6 KOH  5 KCl + KClO3 + 3 H2O  2Cl5x Cl2 +2e (Không thừa, không thiếu) 1x Cl2 + 12 OH- - 10e  2ClO3- + 6H2O (Thiếu 6O ) VD2: 10 Al + 3 NaNO3 + 7 NaOH + 4H2O  10 NaAlO2 + 3 NH3 + 3 H2 3. Môi trường trung tính - Dấu hiệu nhận biết môi trường: VT của PTPƯ không có mặt của axit mạnh cũng như bazơ mạnh nhưng có H2O tham gia - Qui tắc: (Chỉ xét vế tr|i của qu| trình oxi hóa – khử) * Nếu VT thừa Oxi thì kết hợp với H2O  OH(Số ph}n tử H2O = số O thừa) * Nếu VT thiếu Oxi thì lấy O của H2O  H+ (Số ph}n tử H2O = số O thiếu) - Lưu ý: Ở những qu| trình oxi hóa – khử c|c chất rắn, khí v{ chất ít tan, điện li yếu được viết ở dạng ph}n tử, c|c chất tan trong nước viết ở dạng ion tồn tại thực của chúng trong dung dịch. - Áp dụng: VD1: S + 3 Cl2 + 4 H2O  6 HCl + H2SO4 VD2: 2 KMnO4 + 5 SO2 + 2 H2O  2 MnSO4 + K2SO4 + 2 H2SO4 B. BÀI TẬP VẬN DỤNG I. C}n bằng PTPƯ theo phương ph|p môi trường axit 1) Cu + H2SO4  CuSO4 + SO2 + H2O 3) Zn + HNO3  Zn(NO3)2 + N2O + H2O 5) Fe3O4 + HNO3  Fe(NO3)3 + NO + H2O 7) FexOy + H2SO4  Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O 9) FeS2 + HNO3  Fe(NO3)3 + H2SO4 + N2Ox + H2O 2) Al + HNO3  Al(NO3)3 + N2 + H2O 4) Mg + HNO3  Mg(NO3)2 + NH4NO3 + H2O 6) FexOy + HNO3  Fe(NO3)3 + NO + H2O 8) FeS + HNO3  Fe(NO3)3 + H2SO4 + NO + H2O 10) Cu2S + HNO3  Cu(NO3)2 + CuSO4 + NO + H2O 11 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 11) KMnO4 + H2O2 + H2SO4  K2SO4 + MnSO4 + O2 + H2O 12) KNO3 + FeSO4 + H2SO4  Fe2(SO4)3 + K2SO4 + NO + H2O 13) FeCl2 + NaNO3 + HCl  FeCl3 + NaCl + Cl2 + NO + H2O 14) K2Cr2O7 + FeSO4 + H2SO4  K2SO4 + Cr2(SO4)3 + Fe2(SO4)3 + H2O 15) As2S3 + HNO3 + H2O  H3AsO4 + H2SO4 + N2Ox II. C}n bằng PTPƯ theo phương ph|p môi trường bazơ 1) Cl2 + NaOH  NaCl + NaClO + H2O 2) Cl2 + KOH  KCl + KClO3 + H2O 3) S + NaOH  Na2S + Na2S2O3 + H2O 4) Cr(OH)3 + ClO- + OH CrO42- + Cl- + H2O 5) MnO2 + ClO- + OH-  MnO4- + Cl- + H2O 6) NH4Cl + ClO- + OH N2 + Cl- + H2O 7) Al + KNO3 + KOH  KAlO2 + NH3 8) Al + NaNO3 + NaOH + H2O  NaAlO2 + NH3+ H2 9) MnO2 + KNO3 + KOH  K2MnO4 + KNO2 + H2O 10) CH3-C≡CH + KMnO4 + KOH  CH3COOK + K2CO3 + MnO2 + H2O II. C}n bằng PTPƯ theo phương ph|p môi trường trung tính 1) S + Cl2 + H2O  HCl + H2SO4 2) H2S + Cl2 + H2O  HCl + H2SO4 3) FeCl3 + SO2 + H2O  FeCl2 + HCl + H2SO4 4) SO2 + Fe2(SO4)3 + H2O  FeSO4 + … 5) MO2 + H2O  M+ + OH- + O2 + H2O2 6) KMnO4 + SO2 + H2O  MnSO4 + K2SO4 + H2SO4 7) KMnO4 + C2H4 + H2O  C2H4(OH)2 + MnO2 + KOH 8) KMnO4 + K2SO3 + H2O  MnO2 + K2SO4 + KOH 9) CuFeS2 + O2 + Fe2(SO4)3 + H2O  CuSO4 + FeSO4 + H2SO4 10) As2S3 + KClO3 + H2O  H3AsO4 + H2SO4 + KCl C. Bài tập trắc nghiệm C}u 1: Trong c|c chất v{ ion sau: Zn, S, Cl2, SO2, FeO, Fe2O3, Fe2+, Cu2+, Cl- có bao nhiêu chất v{ ion vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử A. 6 B. 7 C. 5 D. 4 C}u 2: Điều n{o sau đ}y không đúng với canxi? A. Ion Ca2+ bị khử khi điện ph}n CaCl2 nóng chảy B. Nguyên tử Ca bị oxi hóa khi Ca t|c dụng với H2O C. Nguyên tử Ca bị khử khi Ca t|c dụng với H2 D. Ion Ca2+ không bị oxi hóa hoặc khử khi Ca(OH)2 t|c dụng với HCl C}u 3: SO2 luôn thể hiện tính khử trong c|c phản ứng với A. dung dịch KOH, CaO, nước Br2. B. H2S, O2, nước Br2. C. O2, nước Br2, dung dịch KMnO4. D. dung dịch NaOH, O2, dung dịch KMnO4. C}u 4:Xét c|c phản ứng: (1) FexOy + HCl--> (2)CuCl2+H2S--> (3) R + HNO3 --> R(NO3)3 + NO+ H2O (4)Cu(OH)2+H+--> (5) CaCO3 + H+ --> (6)CuCl2+OH---> (7) MnO4 + C6H12O6 +H+ --> Mn2+ CO2 + H2O (8) FexOy + H+ + SO42- --> SO2? + ... (9) FeSO4 + HNO3 --> (10) SO2 + 2H2S --> 3S + 2H2O Số phản ứng oxi hóa khử l{ A. 6 B. 5 C. 3 D. 4 C}u 5: Cho d~y c|c chất v{ ion: Cl2, F2, SO2, Na+, Ca2+, Fe2+, Al3+, Mn2+, S2-, Cl-. Số chất v{ ion trong d~y đều có tính oxi ho| v{ tính khử l{ A. 3. B. 5. C. 6. D. 4. C}u 6: Lưu huỳnh t|c dụng với axit sunfuric đặc, nóng: S + 2H2SO4  3SO2 + 2H2O . Trong phản ứng n{y, tỉ lệ số nguyên tử lưu huỳnh bị khử : số nguyên tử lưu huỳnh bị oxi hóa l{: A. 3 : 1 B. 2 : 1 C. 1 : 2 D. 1 : 3 C}u 7: Cho từng chất: Fe, FeO, Fe(OH)2, Fe(OH)3, Fe3O4, Fe2O3, Fe(NO3)2, Fe(NO3)3, FeSO4, Fe2(SO4)3,FeCO3 lần lượt phản ứng với HNO3 đặc, nóng. Số phản ứng thuộc loại phản ứng oxi ho| - khử l{ A. 8. B. 7. C. 5. D. 6. C}u 8: 1) Cl2 + NaOH 5) NH4NO3  N2O + H2O 2) NO2 + NaOH 4) KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2 3) CaOCl2 + HCl 6) CaCO3  CaO + CO2 1- C|c phản ứng không phải l{ phản ứng oxi ho| khử gồm: a. Chỉ có 6 b. 2,3 c. 3,6 d. 5,6 2- C|c phản ứng tự oxi ho| khử gồm: a. 1, 2, 5 b. 1,2,3,5 c. 1,2 d. 3,5 12 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 3- C|c phản ứng oxi ho| khử nội ph}n tử gồm: a. 1,2,3 b. 3,5 c. 4,5 d. 3,4,5 C}u 9: Cho c|c phản ứng sau: a) FeO + HNO3 (đặc, nóng) → b) FeS + H2SO4 (đặc, nóng) → c) Al2O3 + HNO3 (đặc, nóng) → d) Cu + dung dịch FeCl3 → e) CH3CHO + H2 f) glucozơ + AgNO3 (hoặc Ag2O) trong dung dịch NH3 g) C2H4 + Br2 → h) glixerol (glixerin) + Cu(OH)2 → D~y gồm c|c phản ứng đều thuộc loại phản ứng oxi hóa - khử l{: A. a, b, c, d, e, h. B. a, b, d, e, f, g. C. a, b, c, d, e, g. D. a, b, d, e, f, h. C}u 10: Trong phản ứng đốt ch|y CuFeS2 tạo ra sản phẩm CuO, Fe2O3 v{ SO2 thì một ph}n tử CuFeS2 sẽ A. nhận 12 electron. B. nhường 13 electron. C. nhận 13 electron. D. nhường 12 electron. C}u 11: Cho d~y c|c chất: FeO, Fe(OH)2, FeSO4, Fe3O4, Fe2(SO4)3, Fe2O3. Số chất trong d~y bị oxi hóa khi t|c dụng với dung dịch HNO3 đặc, nóng l{ A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 C}u 12: Cho c|c phản ứng: (1) O 3 + dung dịch KI → (2) F2 + H2O (3) MnO2 + HCl (4) Cl2 + dung dịch H2S → (5) FeCl2 + H2S → C|c phản ứng ôxi hóa khử l{: A. (1), (3), (5). B. (2), (4), (5). C. (1), (2), (3), (4). D. (1), (2), (4). C}u 13: Cho c|c phản ứng sau: 4HCl + MnO2 →MnCl2 + Cl2 + 2H2O. 2HCl + Fe → FeCl2 + H2. 14HCl + K2Cr2O7 → 2KCl + 2CrCl3 + 3Cl2 + 7H2O. 6HCl + 2Al →2AlCl3 + 3H2. 16HCl + 2KMnO4 → 2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2 + 8H2O. Số phản ứng trong đó HCl thể hiện tính oxi hóa l{ A. 1. B. 2. C. 4. D. 3. C}u 14: Khi nhiệt ph}n c|c chất sau: NH4NO3, NH4NO2, NH4HCO3, CaCO3, KMnO4, NaNO3, Fe(NO3)2. Số phản ứng thuộc phản ứng oxi ho| khử l{: A. 3. B. 6. C. 5. D. 4. C}u 15: Mệnh đề không đúng l{: A. Fe khử được Cu2+ trong dung dịch. B. Fe2+ oxi ho| được Cu. C. Tính oxi hóa của c|c ion tăng theo thứ tự: Fe2+, H+, Cu2+, Ag+. D. Fe3+ có tính oxi hóa mạnh hơn Cu2+. C}u 16: Cho phản ứng hóa học: Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu. Trong phản ứng trên xảy ra A. sự oxi hóa Fe v{ sự khử Cu2+. B. sự khử Fe2+ v{ sự khử Cu2+. 2+ C. sự khử Fe v{ sự oxi hóa Cu. D. sự oxi hóa Fe v{ sự oxi hóa Cu. C}u 17: Phản ứng luôn không thuộc loại oxi hóa - khử l{: A. Phản ứng thủy ph}n B. Phản ứng thế C. Phản ứng kết hợp D. Phản ứng ph}n hủy 13 LTĐH 1. 2. 3. 4. C|c chuyên đề hóa học lớp 10 Định luật bảo to{n khối lượng Trong pưhh, tổng khối lượng c|c chất trước phản ứng = tổng khối lượng c|c chất sau pư VD: A + B  C + D thì mA + mB = mC + mD Định luật bảo to{n nguyên tố Tổng khối lượng (số mol) của một nguyên tố trước v{ sau pư được bảo to{n VD: Fe  Fe+2  Fe +8/3  Fe+3 mFe = mFe+2 = mFe +8/3 = mFe+3 hay nFe = nFe+2 = nFe +8/3 = nFe+3 Định luật bảo to{n điện tích n ()  n () ) Trong dd, tống số mol điện tích }m = tổng số mol điện tích dương (  Fe2+, Al3+, VD: dd A chứa a mol b mol c mol d mol 2a + 3b = c + 2d Định luật bảo to{n số mol Khi pha lo~ng c|c dung dịch thì số mol chất tan được bảo to{n n1 = n2  V1C1 = V2C2 VD: Pha lo~ng 200ml NaOH 2M bằng 300ml H2O. X|c định nồng độ sau pha? Ta có V1 = 200, C1 = 2, V2 = 200 + 300 = 500, C2 = ?  C2  5. Cl-, SO42  V1C1 200.2   0,8M V2 500 Định luật bảo to{n e Trong pư oxi hóa – khử, số mol electron được bảo to{n n echo   n e nhận Thường |p dụng đối với b{i to|n của: Axit HNO3, axit H2SO4 đặc nóng, kl Fe ( b{i to|n của kl, hh kl t|c dụng với axit có tính oxi hóa mạnh) 14  LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. LÝ THUYẾT CƠ BẢN 1. Tính chất hóa học của đơn chất Các phản ứng Với kim loại Với H2 Flo (F2) Clo (Cl2) Brom (Br2) Iot (I2) T|c dụng với tất cả kim loại kể cả Au, Pt. Phản ứng tỏa nhiệt mạnh nhất. T|c dụng với hầu hết kim loại. Phản ứng tỏa nhiều nhiệt T|c dụng với hầu hết kim loại. Phản ứng tỏa nhiệt ít hơn clo T|c dụng với nhiều kim loại ở nhiệt độ cao hoặc cần xúc t|c Phản ứng nổ mạnh ngay ở -252oC, trong bóng tối Hơi nước nóng ch|y được trong flo 2F2+2H2O  4HF+O2 2F2 + NaOH (dd20%)  2NaF +H2O + OF2 Với dd kiềm pư ở nhiệt độ thấp Với H2O Với muối halogen F2 khô khử được Cl-, Br-, I- trong muối nóng chảy: F2+2NaCl  2NaF+Cl2 Pư m{ X2 chỉ thể hiện tính khử 2 Na + X2  2 NaX Phản ứng nổ khi chiếu Phản ứng xảy ra ở Phản ứng chỉ xảy ra s|ng hoặc đun nóng (tỉ nhiệt độ cao, không ở nhiệt độ cao, lệ 1:1) nổ thuận nghịch H2 + X2  2HX H2 + I2  2 HI X2 + H2O  HX + HXO Phản ứng khó dần từ Cl2 đến I2 Cl2+2KOH  KCl + KClO + H2O 3X2 + 6KOH  5KX + KXO3 + 3H2O 70o C 3Cl2+6KOH   5KCl+KClO3+3H2O Khử được Br-, I- trong Khử được I- trong dung dịch muối dung dịch iotua: Không phản ứng Cl2+2NaBr  2NaCl+Br2 Br2+2NaI  2NaBr+I2 Br2 +5Cl2 + 6H2O  2HBrO3 + 10HCl I2 + 2HClO3  2HIO3 + Cl2 Không có F2 > Cl2 > Br2 > I2 Tính oxi hóa giảm dần (tính khử tăng dần) Nhận xét 2. Điều chế trong phòng thí nghiệm và sản xuất trong công nghiệp Các phản ứng Flo (F2) Trong PTN không điều chế Trong CN Điện ph}n hh lỏng gồm KF v{ HF 2HF  H2 + F2 Clo (Cl2) Brom (Br2) Iot (I2) Cho dung dịch HX đặc t/d với chất oxi hóa (MnO2, KClO3, KMnO4) MnO2 + 4HX  MnX2 + X2 + 2H2O Điện ph}n dd NaCl có Sau phơi nước biển Rong biển khô đem m{ng ngăn lấy NaCl, còn NaBr đốt tạo tro + H2O Cl2 + 2NaBr  dd NaI 2NaCl + 2H2O   2NaCl+Br2 H2 + Cl2 + 2NaOH Cl2+2NaI  2NaCl+I2 15 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 3. Các halogenua và axit halogebhiđric (HX) Tính chất Tính axit của dd HX T/d với dd AgNO3 T/d với SiO2 T/d với O2 T/d với H2SO4 đặc Nhận xét Điều chế v{ sản xuất HF HCl HBr HI Yếu Mạnh Mạnh hơn HCl Mạnh hơn HBr AgCl  trắng AgBr  v{ng nhạt AgI  v{ng Không SiO2 + 4HF  SiF4 + 2H2O Không phản ứng Pư ở thể khí có xt 4HCl+O2 2H2O+Cl2 Dd HX t/d với O2 của không khí: 4HX + O2  2H2O + 2X2 2HBr + H2SO4  8HI + H2SO4  Không phản ứng Br2 + SO2 + 2H2O 4I2 + H2S + 4H2O HF HCl HBr HI Tính axit tăng dần, tính khử tăng dần CaF2 + H2SO4  * NaCl(r)+ H2SO4(đặc) PX3 + 3H2O  H3PO3 + 3HX  NaHSO4 +2HCl(k) CaSO4 + 2HF Thực tế: * H2 + Cl2  2HCl 3X2 + 2P + 6H2O  2H3PO3 + 6HX * R–H +Cl2  RClHCl Không phản ứng 4. Hợp chất có oxi của halogen a) Trong c|c hợp chất với oxi, flo có Soh }m, c|c halogen kh|c có Soh dương (+1,+3,+5,+7) b) C|c axit có oxi của clo: HClO(+1) HClO2(+3) HClO3(+5) HClO4(+7) Độ bền v{ tính axit tăng dần, khả năng oxi hóa giảm dần c) Hợp chất có oxi của halogen quan trọng nhất: * Nước Gia-ven: NaCl + NaClO + H2O Có tính oxi hóa mạnh: dùng tẩy trắng sợi, vải, giấy, s|t trùng * Clorua vôi: CaOCl2 hay Cl – Ca – O – Cl Có tính oxi hóa mạnh: dùng tẩy trắng, xử lí chất độc, tinh chế dầu mỏ * Kali clorat: KClO3 Có tính oxi hóa mạnh: dùng l{m thuốc ph|o, thuốc nổ, thuốc ở đầu que diêm, dùng điều chế oxi trong PTN B. BÀI TẬP VẬN DỤNG 1. B{i tập trắc nghiệm: C}u 1:Cho c|c axit : HCl(1);HI(2);HBr(3).Sắp xếp theo chiều tính khử giảm dần: A.(1)>(2)>(3) B.(3)>(2)>(1) C.(1)>(3)>(2) D.(2)>(3)>(1) C}u 2: Tính oxi ho| của c|c halogen giảm dần theo thứ tự sau: A. Cl2 > Br2 >I2 >F2 B. F2 > Cl2 >Br2 >I2 C. Br2 > F2 >I2 >Cl2 D. I2 > Br2 >Cl2 >F2 C}u 3: Số oxy ho| của clo trong c|c chất: HCl, KClO3, HClO, HClO2, HClO4 lần lượt l{: A. +1, +5, -1, +3, +7 B. -1, +5, +1, -3, -7 C. -1, -5, -1, -3, -7 D. -1, +5, +1, +3, +7 C}u 4: C|c nguyên tố ph}n nhóm chính nhóm VIIA có cấu hình electron lớp ngo{i cùng l{: A. 3s2 3p5 B. 2s2 2p5 C. 4s2 4p5 D. ns2 np5 C}u 5: Thêm dần nước Clo v{o dung dịch KI có chứa sẵn một ít hồ tinh bột . Hiện tượng quan s|t được l{ : A.dd hiện m{u xanh . B. dd hiện m{u v{ng lục C. Có kết tủa m{u trắng D. Có kết tủa m{u v{ng nhạt . C}u 6: Chất t|c dụng với H2O tạo ra khí oxi l{: A. Flo B. Clo C. Brom D. Iot C}u 7: D~y khí n{o sau đ}y ( từng chất một) l{m nhạt được m{u của dung dịch nước brom. A. CO2, SO2, N2, H2S. B. SO2, H2S. C. H2S, SO2, N2, NO. D. CO2, SO2, NO2. C}u 8: Có 3 dung dịch NaOH, HCl, H2SO4 lo~ng. Thuốc thử duy nhất để ph}n biệt 3 dd l{: A. BaCO3 B. AgNO3 C.Cu(NO3)2 D. AgNO3 C}u 9: Thuốc thử đặc trưng để nhận biết ra hợp chất halogenua trong dung dịch l{: A. AgNO3 B. Ba(OH)2 C. NaOH D. Ba(NO3)2 C}u 10: Cho 87g MnO2 t|c dụng hết với dd HCl đặc nóng thì thu được khí clo với thể tích ở đktc l{ (Mn=55; O=16) A. 4,48lít. B. 2.24lít. C. 22.4lít. D. 44.8lít. C}u 11: Cho 10 gam dd HCl t|c dụng với dd AgNO3 dư thì thu được 14.35 gam kết tủa. C% của dd HCl phản ứng l{: A. 35.0 B. 50.0 C.15.0 D. 36.5 16 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 C}u 12: Cho hỗn hợp A gồm Fe(56) v{ Mg(24) v{o dung dịch HCl vừa đủ thì được 4,48lít H2 (đktc). Mặt kh|c A t|c dụng vừa đủ với 5,6lít clo (đktc). % khối lượng Mg trong A l{ A. 57%. B. 70%. C. 43%. D. 30%. C}u 13: Ho{ tan hỗn hợp CaO v{ CaCO3 bằng dung dịch HCl dư , ta thu được dung dịch A v{ 0,448 lit khí CO2 (ở đktc). Cô cạn dung dịch A ta thu được 3,33g muối khan. Số gam mỗi chất trong hỗn hợp ban đầu lần lượt l{: A. 0,28g ; 0,2g B. 2,8g ; 2g C. 5,6g ; 20g D. 0,56g ; 2,0g Câu 14*: Sắp xếp n{o sau đ}y theo chiều tăng dần tính axit: A. HClO > HClO2 > HClO3 > HClO4 B.HClO < HClO2 < HClO3 < HClO4 C. .HClO3 < HClO4 < HClO < HClO2 D. HClO3 > HClO4 > HClO > HClO2 C}u 15: Cho 15,8g KMnO4 t|c dụng ho{n to{n với dung dịch HCl đặc,dư. Thể tích khí thu được ở đktc l{ : A. 4,8 lít B. 5,6 lít C. 0,56 lít D. 8,96 lít C}u 16: Có 5 gói bột tương tự nhau l{ CuO, FeO, MnO2, Ag2O, (Fe + FeO). Có thể dùng dung dịch n{o trong c|c dung dịch n{o dưới đ}y để ph}n biệt 5 chất trên? A. HNO3 B. AgNO3 C. HCl D. Ba(OH)2 C}u 17: Ho{ tan 12,8 gam hỗn hợp gồm Fe v{ FeO bằng dung dịch HCl 0,1M vừa đủ, thu được 2,24lít khí (đktc). Thể tích dung dịch HCl đ~ dùng l{ : A. 2,0 lít B. 4,2 lít C. 4,0 lít D. 14,2 lít C}u 18: Ho{ tan ho{n to{n104,25 gam hỗn hợp X gồm NaCl v{ NaI v{o nước được dung dịch A. Sục khí clo dư v{o dung dịch A. Kết thúc thí nghiệm, cô cạn dung dịch, thu được 58,5g muối khan. khối lượng NaCl có trong hỗn hợp X l{: A. 17,55g B. 29,25g C. 58,5g D. Cả A, B, C đều sai C}u 19: Ho{ tan ho{n to{n 7,8g hỗn hợp Mg v{ Al bằng dung dịch HCl dư. Sau phản ứng thấy khối lượng dung dịch tăng thêm 7,0 gam so với ban đầu. Số mol axit đ~ tham gia phản ứng l{ : A. 0,8 mol B. 0,08 mol C. 0,04 mol D. 0,4 mol C}u 20: Cho 31,84 gam hỗn hợp NaX v{ NaY (X, Y l{ 2 halogen ở hai chu kỳ liên tiếp) v{o dung dịch AgNO3 dư thu được 57,34 g kết tủa. Công thức của 2 muối l{: A. NaCl v{ NaBr B. NaBr v{ NaI C. NaF v{ NaCl D. NaF v{ NaCl hoặc NaBr v{ NaI C}u 21: Ho{ tan ho{n to{n 20g hỗn hợp Mg v{ Fe bằng dung dịch axit HCl dư, sau phản ứng thu được 11,2 lít khí (đktc) v{ dung dịch X.Cô cạn X thu được bao nhiêu gam muối khan? A. 55,5 B. 91,0 C. 90,0 D. 71,0 C}u 22: Cho 1 lít hỗn hợp c|c khí H2, Cl2, HCl đi qua dung dịch KI, thu được 2,54g iot v{ khí đi ra khỏi dung dịch có thể tích l{ 500ml (c|c khí đo ở điều kiện PƯ). Th{nh phần phần trăm theo số mol hỗn hợp khí (H2, Cl2, HCl)lần lượt l{ : A. 50; 22,4; 27,6 B. 25; 50, 25 C. 21; 34,5; 44,5 D. 47,5; 22,5; 30 C}u 23: Dẫn 2 luồng khí clo đi qua 2 dung dịch KOH: dung dịch thứ nhất lo~ng v{ nguội, dung dịch thứ 2 đậm đặc v{ đun nóng ở 100˚C. Nếu lượng muối KCl sinh ra trong 2 dung dịch bằng nhau thì tỷ lệ thể tích khí clo đi qua dung dịch KOH thứ nhất/ dung dịch thứ 2 l{: A. 1/3 B. 2/4 C. 4/4 D. 5/3 C}u 24: Ho{ tan 8,075g hỗn hợp A gồm NaX v{ NaY (X, Y l{ hai halogen kế tiếp) v{o nước. Dung dịch thu được cho phản ứng vừa đủ với dung dịch AgNO3 thu được 16,575g kết tủa. Phần trăm khối lượng của NaX v{ NaY tương ứng l{ A. 36,22% ; 63,88% B. 35,45%; 64,55% C. 35%; 65% D. 34, 24%; 65,76% 2. B{i tập tự luận: 1) Hoµn thµnh c¸c ptp- sau: a) HCl Cl2 FeCl3 NaCl HCl CuCl2 AgCl b) KMnO4 Cl2 HCl FeCl2 AgCl Cl2 Br2 c) KCl Cl2 KClO3 KCl KNO3 KNO2 d) Cl2 KClO3 KCl Cl2 Ca(ClO)2 CaCl2 e) F2 CaF2 HF SiF4 Ag I2 ZnI2 Zn(NO3)3 Cl2 f) NaCl HCl Cl2 MgCl2 Mg MgI2 MgBr2 Mg(OH)2 MgO MgCl2 AgCl Cl2 NaClO NaCl Cl2 g) MnO2 Cl2 FeCl2 FeCl3 Fe2(SO4)3 Fe(OH)3 Fe2O3 FeCl3 H2S HBr HCl CuCl2 Cu(NO3)2 Cu(OH)2 CuO Cu 2. Bằng phương ph|p hóa học, h~y nhận biết c|c lọ đựng hóa chất riêng biệt sau: a). HCl, NaCl, NaOH 17 I2 S LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 b). NaCl, NaBr, NaNO3 c) HCl, H2SO3, H2SO4 3. Cho 19,4 gam ZnS t|c dụng dd HCl vừa đủ được khí A v{ dd B, cho to{n bộ khí A v{o 300 ml dd NaOH 1M được dd C. Để kết tủa ho{n to{n dung dịch B cần dùng V ml dung dịch AgNO 3 1M. Tất cả c|c phản ứng xảy ra ho{n to{n. Tính V v{ nồng độ mol/l c|c chất trong dung dịch C. 4. Hòa tan ho{n to{n hỗn hợp A gồm Zn, ZnO phải dùng hết 336 ml dung dịch HCl 3,65 % thu được dung dịch B v{ 2,24 lít khí tho|t ra ở đktc. Cho to{n bộ dung dịch B t|c dụng với dung dịch AgNO3 dư được 57,4 gam kết tủa a. Tính phần trăm khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp A. b. Tính khối lượng riêng của dung dịch HCl đ~ dùng 5) Cho 1,92g hçn hîp Cu, Zn, Mg t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch HCl th× thu ®-îc 0,672 lÝt khÝ (®ktc) vµ dung dÞch A. Cho NaOH d- vµo dung dÞch th× thu ®-îc kÕt tña B. §em nung kÕt tña B trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc 0,8g chÊt r¾n C. a) ViÕt c¸c ptp- xÈy ra vµ tÝnh khèi l-îng mçi kim lo¹i trong hçn hîp ban ®Çu b) Tõ hçn hîp Cu, Zn, Mg viÕt ptp- ®iÒu chÕ riªng 3 muèi clorua 6) Hoµ tan 2,08g mét muèi halogenua cña kim lo¹i ho¸ trÞ II vµo H2O, sau ®ã chia lµm 2 phÇn b»ng nhau. Mét phÇn cho t¸c dông víi AgNO3 (d-) thu ®-îc 1,435g kÕt tña. Mét phÇn cho t¸c dông víi Na2CO3 (d-) thu ®-îc 0,985g kÕt tña. X¸c ®Þnh c«ng thøc cña muèi. 7) Dung dÞch A chøa NaI vµ NaBr. Cho Br2 d- vµo dung dÞch A thu ®-îc muèi X cã khèi l-îng nhá h¬n khèi l-îng cña hai muèi ban ®Çu lµ a(g). Hoµ tan X vµo n-íc ®-îc dung dÞch B. Sôc Cl2 võa ®ñ vµo B, thu ®-îc muèi Y cã khèi l-îng nhá h¬n khèi l-îng cña muèi X lµ a(g). X¸c ®Þnh % khèi l-îng c¸c chÊt trong dung dÞch A. 8) Cho mét muèi t¹o thµnh tõ kim lo¹i ho¸ trÞ II vµ halogen. Hoµ tan a(g) muèi ®ã vµo n-íc råi chia thµnh 2 phÇn b»ng nhau. - PhÇn 1 cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO3 d- thu ®-îc 5,74g kÕt tña. - Nhúng mét thanh s¾t vµo phÇn 2, sau khi muèi ph¶n øng hÕt thÊy thanh s¾t nÆng thªm 0,16g. X¸c ®Þnh c«ng thøc cña muèi vµ tÝnh a ? 18 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. LÝ HUYẾT CƠ BẢN I. OXI 1. Đơn chất oxi - CTPT: O = O - L{ phi kim điển hình, có tính oxi hóa mạnh + T/d hầu hết c|c kim loại( trừ Au, Pt) + T/d với H2: O2 + 2H2  2H2O + T/d với một số phi kim: O2 + S  SO2 + T/d với một số hợp chất: 2O2 + CH4  CO2 + 2H2O Vai trò sinh học của O2: Quyết định đời sống động thực vật Điều chế: + Trong PTN: 2KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2 toC 2KClO3  2KCl + 3O2 + Trong CN: - Chưng cất ph}n đoạn không khí lỏng - Điện ph}n nước có mặt chất điện li + Trong tự nhiên: Sự quang hợp của c}y xanh ASMT 6CO2 + 6H2O   C6H12O6 + 6O2 chatdiepluc toC 2. Ozon UV - L{ chất khí m{u xanh nhạt, mùi tanh tạo th{nh từ khí quyển: 3O2  2O3 - Có tính oxi hóa mạnh hơn O2 O3 + 2Ag  Ag2O + O2 O3 + 2KI + H2O  I2 + 2KOH + O2 3. Hiđro peoxit (H2O2) - L{ chất lỏng không m{u, tan vô hạn trong nước, không bền, dễ ph}n hủy MnO2 2H2O2   2H2O + O2 H2O2 vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa: + Tính khử: 5H2O2 + 2KMnO4 + 3H2SO4  K2SO4 + 2MnSO4 + 5O2 + 8H2O + Tính oxi hóa: H2O2 + 2KI + H2SO4  K2SO4 + I2 + 2H2O II. LƯU HUỲNH 1. Đơn chất (S) - Có 2 dạng thù hình: Đơn t{ (Sβ), t{ phương (Sα) - Có tính phi kim trung bình: vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa + Khử: t/d với phi kim: S + O2  SO2 S + 3F2  SF6 + Oxi hóa: t/d với KL, H2: Hg + S  HgS Fe + S  FeS toC H2 + S  H2S 2. Hiđro sunfua và axit sunfuhidric (H2S) - Khí không m{u, mùi trứng thối, rất độc, tan ít tạo th{nh dung dịch axit yếu - H2S l{ một axit yếu: + T/d với bazơ: H2S + NaOH  NaHS + H2O H2S + 2NaOH  Na2S + 2H2O + T/d với dd muối: H2S + CuCl2  CuS + 2HCl - H2S có tính khử mạnh: toC 1 O2  S + H2O ( thiếu oxi hoặc nhiệt độ thường) 2 3 H2S + O2  SO2 + H2O (dư oxi hoặc khi đun nóng) 2 H2S + 4Cl2 + 4H2O  H2SO4 + 8HCl H2S + 3. Lưu huỳnh đioxit (SO2) - Khí không m{u, mùi hắc, độc, l{ 1 oxit axit SO2 + H2O  H2SO3 19 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 - SO2 v{ H2SO3 t|c dụng với bazơ v{ oxit bazơ SO2 + NaOH  NaHSO3 SO2 + 2 NaOH  Na2SO3 + H2O - Vừa có tính khử, vừa có tính oxi hóa: + Tính khử: SO2 + Cl2 + H2O  H2SO4 + HCl + Tính oxi hóa: SO2 + H2S  S + H2O 4. Lưu huỳnh trioxit (SO3) - L{ chất lỏng không m{u, tan vô hạn trong nước v{ trong dung dịch H2SO4 - L{ 1 oxit axit, t|c dụng với bazơ tạo th{nh muối 5. Axit sunfuric (H2SO4) L{ chất lỏng s|nh, không m{u, không bay hơi, rất h|o nước, tan vô hạn trong nước a) H2SO4 lo~ng mang đầy đủ tính chất của một axit thông thường - L{m quỳ tím chuyển th{nh đỏ - T|c dụng với kim loại hoạt động  giải phóng H2 - T|c dụng với bazơ, oxit bazơ  Muối + nước - T|c dụng với dungdịch muối  Muối mới v{ axit mới b) H2SO4 đặc có một số tính chất đặc trưng - Tính oxi hóa mạnh: T|c dụng hầu hết c|c kim loại (Trừ Au, Pt) v{ nhiều phi kim  SO2, S, H2S 2H2SO4 đ + Cu   CuSO4 + SO2 + 2H2O to 2H2SO4 đ + C   CO2 + 2SO2 + 2H2O - Tính h|o nước: Chiếm nước của nhiều muối kết tinh, ph| hủy nhiều hợp chất hữu cơ chứa O, H H2SO4d CuSO4.5H2O  CuSO4 + 5H2O to 2 4 C6H12O6  6C + 6H2O c) Sản xuất H2SO4: Bằng phương ph|p tiếp xúc gồm 3 giai đoạn - Sản xuất SO2: S + O2  SO2 4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO2 H SO d 450o C - Sản xuất SO3: 2SO2 + O2 - Sản xuất H2SO4: nSO3 + H2SO4(98%)  H2SO4.nSO3 (ôleum) H2SO4.nSO3 + nH2O  (n+1) H2SO4 V2 O5 2SO3 d) Chú ý - H2SO4 lo~ng: ion H+ đóng vai trò chất oxi hóa  giải phóng H2. Kim loại đạt Soh thấp - H2SO4 đặc: 6 * S đóng vai trò chất oxi hóa nên không giải phóng H2. Kim loại đạt Soh cao * Sau phản ứng tạo SO2, S, H2S. Kim loại c{ng mạnh, S có Soh c{ng thấp * Kim loại sau H, chỉ tạo ra SO2 B. BÀI TẬP VẬN DỤNG 1. Bài tập trắc nghiệm C}u 1: Oxi có số oxi hóa dương cao nhất trong hợp chất: A. K2O B. H2O2 C. OF2 D. (NH4)2SO4 C}u 2: Oxi không phản ứng trực tiếp với : A. Crom B. Flo C. cacbon D. Lưu huỳnh C}u 3: H~y chọn thứ tự so s|nh tính axit đúng trong c|c d~y so s|nh sau đ}y: A. HCl > H2S > H2CO3 B. HCl > H2CO3 > H2S C. H2S > HCl > H2CO3 D. H2S > H2CO3 > HCl Câu 4*: Trong nhóm VIA chỉ trừ oxi, còn lại S, Se, Te đều có khả năng thể hiện mức oxi hóa +4 v{ +6 vì : A. Khi bị kích thích c|c electron ở ph}n lớp p chuyển lên ph}n lớp d còn trống . B. Khi bị kích thích c|c electron ở ph}n lớp p,s có thể nhảy lên ph}n lớp d còn trống để có 4e hoặc 6e độc th}n. C. Khi bị kích thích c|c electron ở ph}n lớp s chuyển lên ph}n lớp d còn trống. D. Chúng có 4 hoặc 6 electron độc th}n. Câu 5*: Một nguyên tố ở nhóm VIA có cấu hình electron nguyên tử ở trạng th|i kích thích ứng với số oxi hóa +6 l{ : A. 1s2 2s2 2p6 3s1 3p6 . B. 1s2 2s2 2p6 3s1 3p4 C. 1s2 2s2 2p6 3s1 3p33d1 D. 1s2 2s2 2p6 3s1 3p33d2 * Câu 6 : Hidro peoxit tham gia c|c phản ứng hóa học: H2O2 + 2KI → I2 + 2KOH (1); H2O2 + Ag2O → 2Ag + H2O + O2 (2). Nhận xét n{o đúng ? A. Hidro peoxit chỉ có tính oxi hóa. 20 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 B. Hidro peoxit chỉ có tính khử. C. Hidro peoxit vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử. D. Hidro peoxit không có tính oxi hóa, không có tính khử 2. Bài tập tự luận a. oxi 1) Bæ tóc c¸c chuçi ph¶n øng sau a) KNO3 O2 Fe3O4 Fe2O3 b) KClO 3 O2 CO2 CaCO 3 c) Al2O3 O2 P 2O 5 H3PO4 d) KMnO4 O2 Na2O NaOH e) CuSO 4 O2 Fe3O4 Fe2O 3 f) AgNO 3 O2 O3 I2 KI FeCl3 Fe(OH)3 Fe2O3 Fe CaCl2 Ca(NO3)2 O2 Ca3(PO4)2 CaSO4 O2 SO 2 SO3 H2SO4 H2O O2 O3 Ag2O I2 2) NhËn biÕt c¸c chÊt khÝ sau: a) O2, Cl2, HCl, NH3, N2 b) O2, O3, N2, Cl2 3) NhËn biÕt c¸c chÊt sau: KClO3, CaSO3, Ag2O, Cu(NO3)2 4) Trong mét b×nh kÝn chøa mét hçn hîp gåm: O2 (thu ®-îc khi ph©n huû hoµn toµn 4,9g KClO3); H2 (thu ®-îc khi cho 8,45g Zn ph¶n øng víi dung dÞch HCl lo·ng); Cl2 (thu ®-îc khi cho 1 lÝt dung dÞch HCl 0,04M t¸c dông MnO2 d-). C¸c khÝ ®o ë (®ktc). §èt nãng cho 3 khÝ thu ®-îc víi nhau. TÝnh C% cña dung dÞch thu ®-îc khi lµm l¹nh s¶n phÈm. C¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn. 5) TØ khèi cña mét hçn hîp gåm O2 vµ O3 ®èi víi He b»ng 10,24. NÕu cho hçn hîp ®i tõ tõ qua dung dÞch KI (d-) th× thu ®-îc 50 lÝt khÝ. a) X¸c ®Þnh thÓ tÝch cña O2 vµ O3 trong hçn hîp b) CÇn thªm vµo hçn hîp trªn bao nhiªu lÝt O3 ®Ó thu ®-îc mét hçn hîp míi cã tØ khèi h¬i so víi He lµ 10,667. 6) Trong mét b×nh kÝn dung tÝch 11,2 lÝt chøa ®Çy O2 (®ktc) vµ 6,4g S. Sau khi ®èt ch¸y hoµn toµn S , ®-a nhiÖt ®é b×nh vÒ 00C a) TÝnh ¸p suÊt trong b×nh sau ph¶n øng b) TÝnh tØ khèi h¬i cña hçn hîp khÝ sau ph¶n øng ®èi víi CH4 B. L-u huúnh 1) Hoµn thµnh c¸c ptp- sau: a) b) c) d) e) S H2S S S S SO2 S H2S CuS SO2 HCl SO2 H2SO4 KHSO4 K2SO4 KCl KNO3 ZnS SO2 Ca2SO3 Ca(HSO3)2 CaSO3 CaSO4 FeS H2S S SO2 H2SO3 H2SO4 H3PO4 SO2 H2SO4 CuSO4 CuCl2 Cu(NO3)2 Cu(OH)2 Na2SO3 Na2SO4 BaSO4 f) SO2 K2SO3 SO2 S FeS H2S H2SO4 g) FeS2 SO2 H2SO4 H2S S SO2 HCl Fe2O3 Fe2(SO4)3 Fe FeCl3 FeCl2 h) S S+4 S+6 S+4 S S-2 S+4 S-2 S k) S S-2 S+4 S+6 S+4 S S-2 S S+6 l) Ba(NO3)2 BaSO3 SO2 H2SO4 Al2(SO4)3 AlCl3 Al(NO3)3 m) ZnSO3 SO2 H2SO4 S H2S H2SO4 FeSO4 Fe2(SO4)3 2) NhËn biÕt c¸c dung dÞch sau: a) Na2SO 3, NaCl, Na2S, AgNO 3 b) K2S, Na2SO3, (NH4)2SO4, MgCl2, Cu(NO3)2 c) CuCl2, H 2SO 4, Ba(NO 3)2, (NH 4)2S, NaSHO 4 d) Na2S, Na2SO 3, Na2SO 4, NaCl, CuSO 4 e) NaOH, HCl, H 2SO 4, MgSO4, BaCl2 f) I2, Br2, KI, Na2S, NaCl 21 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 3) ChØ dïng mét thuèc thö, nhËn biÕt c¸c dung dÞch sau : a) K2SO 4, K2SO 3, K2CO 3, KHS, Ba(HCO 3), (BaHCO 3)2 b) FeCl2, Na2SO 3, (NH 4)2HS, Pb(NO 3)2 c) KOH, ZnCl2, NaCl, MgCl2, AgNO 3, HCl, HI d) NH 4OH, NaOH, HCl, HI, Na2CO 3 e) Na2CO 3, NaHSO 4, NaOH, Ba(OH)2 f) BaCl2, MgSO 4, Na2SO 3, KNO 3, K2S 4) §un nãng hoµn toµn hçn hîp bét gåm Fe vµ S thu ®-îc hçn hîp A. §em hoµ tan A trong dung dÞch HCl thÊy cã 4,48 lÝt khÝ tho¸t ra (®ktc). NÕu cho l-îng khÝ nµy vµo dung dÞch Cu(NO3)2 d- th× cßn l¹i 2,24 lÝt khÝ (®ktc). TÝnh % khèi l-îng cña Fe vµ S trong hçn hîp ban ®Çu. 5) Cho s¶n phÈm t¹o thµnh khi nung 5,6g Fe vµ 1,6g S vµo 500ml dung dÞch HCl th× thu ®-îc hçn hîp khÝ bay ra vµ dung dÞch A (c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn). a) TÝnh % theo thÓ tÝch cña hçn hîp khÝ b) §Ó trung hoµ l-îng HCl cßn d- trong dung dÞch A cÇn 125ml dung dÞch NaOH 0,1M. TÝnh nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch HCl ®· dïng. 6) Cho S ph¶n øng võa ®ñ víi 16,8g kim lo¹i A cã ho¸ trÞ II. §em s¶n phÈm thu ®-îc cho ph¶n øng víi dung dÞch H2SO4 d- th× thu ®-îc 6,72 lÝt khÝ (®ktc). a) X¸c ®Þnh kim lo¹i A b) X¸c ®Þnh thÓ tÝch khÝ Cl2 (®ktc) cÇn dïng ®Ó ph¶n øng hÕt 16,8g A. 7) Hoµ tan mét oxit cña kim lo¹i A ho¸ trÞ II b»ng mét l-îng võa ®ñ dung dÞch H2SO4 10% thu ®-îc dung dÞch muèi cã nång ®é 11,8%. X¸c ®Þnh kim lo¹i A. 8) Hoµ tan 3,82g hçn hîp 2 muèi sunfat cña 2 kim lo¹i A, B cã ho¸ trÞ t-¬ng øng I vµ II vµo H 2O, sau ®ã thªm BaCl2 võa ®ñ ®Ó t¹o thµnh BaSO4 kÕt tña, lóc ®ã thu ®-îc 6,99g BaSO4. b) TÝnh khèi l-îng muèi clorua thu ®-îc b) X¸c ®Þnh 2 kim lo¹i A, B; biÕt A, B cïng thuéc mét chu k×. c) X¸c ®Þnh khèi l-îng mçi muèi trong hçn hîp ban ®Çu. 9) Hoµ tan hoµn toµn 146,25g kim lo¹i B cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi vµo 758,25g dung dÞch H2SO4 võa ®ñ thu ®-îc 50,4 lÝt H2 (®ktc) vµ dung dÞch D. X¸c ®Þnh kim lo¹i B và C% của dung dịch D 11) Hoµ tan 4,86g hçn hîp gåm 3 kim lo¹i Mg, Al, Fe trong dung dÞch H2SO4 lo·ng d- thu ®-îc 4,48 lÝt khÝ (®ktc) vµ dung dÞch A. Cho dung dÞch t¸c dông víi NaOH d-, läc lÊy kÕt tña ®em nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc 3,2g chÊt r¾n. X¸c ®Þnh % khèi l-îng cña mçi kim lo¹i trong hçn hîp. 12) Cã 200ml dung dÞch lo·ng A chøa HCl vµ H2SO4. Cho a(g) Mg vµo dung dÞch A thu ®-îc dung dÞch B vµ V lÝt khÝ H2 (®ktc). Chia dung dÞch B thµnh 2 phÇn b»ng nhau. a) Cho tõ tõ dung dÞch NaOH vµo 1/2 dung dÞch B ®Õn khi hÕt axit th× cÇn 40ml, nÕu tiÕp tôc cho NaOH ®Õn d- th× thu ®-îc 1,45g kÕt tña. TÝnh a vµ V. b) Cho d- dung dÞch BaCl2 vµo 1/2 dung dÞch B cßn l¹i th× ®-îc 1,165g kÕt tña. TÝnh nång ®é mol/l cña mçi axit trong hçn hîp A ban ®Çu. 13) Trén 13g mét kim lo¹i M (®øng tr-íc H trong d·y ho¹t ®éng cña kim lo¹i) víi S råi ®un nãng ®Ó ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ®-îc chÊt r¾n A. Cho A ph¶n øng víi 300ml dung dÞch H2SO4 1M (d-) thu ®-îc hçn hîp khÝ B nÆng 5,2g cã tØ khèi so víi O2 lµ 0,8124 vµ dung dÞch C. a) X¸c ®Þnh M vµ nång ®é mol/l cña dung dÞch C. BiÕt r»ng MSO4 tan trong H2O b) Cho 250ml dung dÞch NaOH vµo 1/2 dung dÞch C th× thu ®-îc mét kÕt tña. §em nung kÕt tña ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc chÊt r¾n D nÆng 6,075g. TÝnh nång ®é mol/l cña dung dÞch NaOH 14) Hoµ tan hoµn toµn m(g) hçn hîp FeO, Fe3O4 vµ Fe2O3 võa hÕt Vml dung dÞch H2SO4 lo·ng thu ®-îc dung dÞch A. Chia A lµm 2 ph©n b»ng nhau. Cho dung dÞch NaOH d- vµo phÇn 1, thu ®-îc kÕt tña, ®em nung kÕt tña trong kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc 8,8g chÊt r¾n. PhÇn thø 2 lµm mÊt mµu võa ®ñ 100ml dung dÞch KMnO4 0,1M trong m«i tr-êng H2SO4. TÝnh m. TÝnh V nÕu nång ®é dung dÞch H2SO4 lµ 0,5M 15) Cho 1,608g hçn hîp A gåm Cu vµ Fe t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 loang (võa ®ñ) thu ®-îc V lÝt H2 (®ktc), dung dÞch X vµ chÊt kh«ng tan. Còng l-îng hçn hîp A ®ã t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 ®Æc nãng, võa ®ñ thu ®-îc dung dÞch Y vµ khÝ SO2. Cho khÝ SO2 t¸c dông víi dung dÞch Br2 d-, dung dÞch thu ®-îc cho t¸c dông víi BaCl2 dthu ®-îc 8,0385g kÕt tña tr¾ng. a) TÝnh % khèi l-îng cña mçi kim lo¹i trong A, tÝnh V? b) NÕu nhóng thanh kim lo¹i M ho¸ trÞ III vµo dung dÞch X cho ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn th× khèi l-îng thanh kim lo¹i M t¨ng lªn lµ 0,57g. T×m kim lo¹i M. 16). Cho 1,84 gam hỗn hợp Fe v{ Cu v{o 40 gam H2SO4 đặc nóng dư thu được khí SO2. Dẫn to{n bộ khí SO2 v{o dung dịch Brôm dư được dung dịch A. Cho to{n bộ dung dịch A t|c dụng với dung dịch BaCl2 dư được 8,155 gam kết tủa. a.Tính % khối lượng của mỗi kim loại trong hỗn hợp đầu. b.Tính C% dd H2SO4 lúc đầu biết lượng axit t|c dụng với kim loại chỉ 25 % so với lượng H 2SO4 trong dung dịch. 22 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. LÝ THUYẾT CƠ BẢN I. HIỆU ỨNG NHIỆT PHẢN ỨNG 1. Định nghĩa C|c biến đổi hóa học thường kèm theo sự tỏa ra hay sự hấp thụ năng lượng (thường ở dạng nhiệt) Hiệu giữa nhiệt chất sinh ra với nhiệt chất ban đầu gọi l{ hiệu ứng nhiệt phản ứng. Kí hiệu: H : Chỉ lượng nhiệt kèm theo mỗi phản ứng H = H chất cuối - H chất đầu 2. Phản ứng thu nhiệt, phản ứng tỏa nhiệt - Phản ứng tỏa nhiệt: l{ phản ứng hóa học giải phóng năng lượng dưới dạng nhiệt Trong phản ứng, c|c chất phản ứng hóa học phải mất bớt nănglượng  H < 0 Phản ứng thu nhiệt: l{ phản ứng hóa học hấp thụ năng lượng dưới dạng nhiệt Trong phản ứng, c|c chất phản ứng hóa học phải l|y thêm năng lượng  H > 0 II. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC 1. Khái niệm L{ đại lượng đặc trưng cho phản ứng diễn ra nhanh hay chậm. Nó được x|c định bằng sự biến thiên nồng độ (CM) của 1 chất trong 1 thời gian. v Xét pư: aA + bB  cC + dD Ci t - Theo định luật t|c dụng khối lượng: v t  k t . A  . B , vn  k n .C . D a - Tốc độ TB của pư: v  b d 1 Ci (  : hệ số tỉ lượng)  t Cio : t o  t Trong đó: Ci  Ci  Ci Ci :  C :  i - Vậy: vpu   c Nồng độ ban đầu của chất i Nồng độ chất i ở thời điểm t Biến thiên nồng độ chất i 1 CA 1 CB 1 CC 1 CD    a t b t c t d t 2. Phản ứng thuận nghịch, bất thuận nghịch - Phản ứng thuận nghịch: L{ những phản ứng m{ ở một điều kiện nhất định về nhiệt độ v{ |p suất có thể xảy ra theo 2 chiều ngược nhau Nghĩa l{ song song với qu| trình c|c chất phản ứng t|c dụng với nhau tạo th{nh sản phẩm còn có qu| trình c|c chất sản phẩm kết hợp với nhau tạo th{nh chất ban đầu Kí hiệu: VD: N2 + 3H2  2NH3 - Phản ứng bất thuận nghịch: L{ những phản ứng m{ ở một điều kiện nhất định về nhiệt độ v{ |p suất chỉ có thể xảy ra theo 1 chiều duy nhất Kí hiệu:  VD:  2NaCl 2Na + Cl2  to 2NaCl   2Na + Cl2 dpnc III. CÂN BẰNG HÓA HỌC 1. Khái niệm - CBHH l{ trạng th|i của pư thuận nghịch khi tốc độ pư thuận bằng tốc độ pư nghịch - Sự chuyển dịch c}n bằng hóa học l{ sự chuyển từ trạng th|i c}n bằng n{y sang trạng th|i c}n bằng kh|c do t|c động của c|c yếu tố từ bên ngo{i lên c}n bằng - CBHH l{ một c}n bằng động vì khi trạng th|i c}n bằng được thiết lập thì phản ứng không dừng lại m{ xảy ra với tốc độ phản ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch nên nồng độ c|c chất trong hệ phản ứng không đổi. 2. Hằng số cân bằng Pư: aA + bB  cC + dD Theo định luật t|c dụng khối lượng: v t  k t . A  . B , vn  k n .C . D a b c Ở trạng th|i c}n bằng: vt = vn  k t . A . B  k n .C . D a b c d k C . D . Với K : Hằng số c}n bằng nồng độ Đặt K C  t  K C  C a b kn  A  .  B c d 23 d LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10  A , B , C , D a b c d : Nồng độ tại thời điểm c}n bằng Chú ý: Đối với phản ứng có chất rắn tham gia, nồng độ chất rắn l{ hằng số nên không có trong biêut thức tính KC. CO KC  CO2  2 VD: C (r) + CO2 (k)  2 CO (k )  3. Các yếu tố ảnh hưởng a) Nguyên lí Lơ Sa-tơ-li-ê Một pư thuận nghịch đạng ở trạng th|i c}n bằng khi chịu một t|c động từ bên ngo{i, như biến đổi nồng độ, |p suất, nhiệt độ thì c}n bằng sẽ chuyển dịch theo chiều l{m giảm t|c động bên ngo{i đó. b) C|c yếu tố ảnh hưởng * Nhiệt độ: Khi tăng (giảm) nhiệt độ của hệ c}n bằng thì c}n bằng chuyển dịch theo chiều l{m giảm (tăng) nhiệt độ. - Pư tỏa nhiệt ( H < 0): Tăng nhiệt độ  nghịch Giảm nhiệt độ  thuận - Pư thu nhiệt ( H > 0): Tăng nhiệt độ  thuận Giảm nhiệt độ  nghịch * Áp suất: Khi tăng (giảm) |p suất chung của hệ c}n bằng thì c}n bằng chuyển dịch theo chiều l{m giảm (tăng) |p suất chung của hệ * Nồng độ: Khi tăng (giảm) nồng độ 1 chất trong c}n bằng thì c}n bằng chuyển dịch theo chiều l{m giảm (tăng) nồng độ chất đó. B. MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN VD ptpư: N2 (k) + 3H2(k)  2NH3(k) , H = -92kJ 1. Tốc độ phản ứng tămg hay giảm bao nhiêu lần nếu tăng nồng độ N2 gấp 3 lần? 2. Tốc độ phản ứng tămg hay giảm bao nhiêu lần nếu tăng nồng độ H2 gấp 3 lần? 3. Khi tăng |p suất H2 lên 4 lần thì tốc độ phản ứng thay đổi như thế n{o? 4. Tốc độ phản ứng tămg hay giảm bao nhiêu lần nếu |p suất chung của hệ tăng 2 lần? 5. Khi tăng lên 10oC, tốc độ tăng 3 lần. Khi tăng nhiệt độ từ 20oC lên 80oC. Tốc độ phản ứng tăng bao nhiêu lần? 6. Khi tăng nhiệt độ phản ứng xảy ra theo chiều n{o? 7. Khi giảm |p suất phản ứng xảy ra theo chiều n{o? 8. Nếu cho HCl v{o hệ phản ứng, c}n bằng chuyển dịch theo chiều n{o? 9. Ở TTCB,  NH3   0,3; N2   0,05;H2   0,1; Tính hằng số c}n bằng 10. Nếu nồng độ ban đầu của H2 v{ N2 l{ 0,2M, nồng độ c}n bằng của NH3 l{ 0,1M. Thì nồng độ c}n bằng của N2, H2 l{ bao nhiêu? Hằng số c}n bằng l{ ? C. BÀI TẬP VẬN DỤNG 1. Bài tập tự luận Câu 1. phản ứng: 3O2 → 2O3 . Nồng độ oxi ban đầu l{ 0,024 mol/l . Sau 5 gi}y xảy ra phản ứng , nồng độ của chất đó l{ 0,02 mol/l.Tính tốc độ phản ứng trung bình? Câu 2. Xét phản ứng : 2SO2(k) + O2 (k) 2SO3 (k)  < 0 C}n bằng ho| học của phản ứng sẽ chuyển dịch về phía n{o khi: a) Tăng nhiệt độ của bình phản ứng? b) Tăng |p suất chung của hỗn hợp? c) Tăng nồng độ khí oxi? d) Giảm nồng độ khí sunfurơ? Câu 3. Xét phản ứng: A +B  C Tốc độ phản ứng: v = [A]. [B] thay đổi như thế n{o nếu: a) Tăng gấp đôi nồng độ chất A v{ giữ nguyên nồng độ chất B. b) Tăng gấp đôi nồng độ của cả chất A v{ chất B c) Nồng độ chất A tăng gấp đôi v{ nồng độ chất B giảm đi 2 lần. Câu 4*. Hằng số c}n bằng của phản ứng: CO(k) + H2O (k) CO2(k) + H2 (k) ở 6500C có K = 1. Biết nồng độ ban đầu của CO l{ 1 mol/l, của H2O l{ 0,4 mol/l. Tính nồng độ mol/l của c|c chất ở trạng th|i c}n bằng. Câu 5 : Phản ứng giữa hai chất khí A , B được biểu diễn bằng phương trình sau A + B = 2C Tốc độ phản ứng l{ V = K . [A].[B] . Thực hiện phản ứng n{y với sự kh|c nhau nộng độ ban đầu mỗi chất Trường hợp 1 : Nồng độ mỗi chất l{ 0,01 mol/l Trường hợp 2 : Nồng độ mỗi chất l{ 0,04 mol /l Trường hợp 3 : Nồng độ của chất A l{ 0,04 mol/l của chất B l{ 0,01 mol/l . 24 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 Tính tốc độ phả ứng của mỗi trường hợp . So s|nh Câu 6 : Tốc độ phản ứng hóa học được biểu diễn theo phương trình v = K . [A]x.[B]y . Giữ nồng độ B không đổi , tăng A lên hai lần thì tốc độ phản ứng tăng 2 lần Giữ nồng độ A không đổi , tăng B lên hai lần thì tốc độ phản ứng tăng 4 lần . h~y tính x , y Câu 7 : Cho phản ứng của c|c chất khí sau : Ak + 2Bk  Ck + Dk Hỏi tốc độ phản ứng tăng hay giảm bao nhiêu lần đối với mỗi trường hợp sau [A]’ = 2[A] v{ [B’] = 2[B] [A]’ = ½ [A] v{ [B’] = 2[B] b.Nếu nồng độ của A , B ban đầu không đổi thì tốc độ phản ứng (1) tăng bao nhiêu lần nếu nhiệt độ tăng lên 400C . Biết rằng cứ tăng lên nhiệt độ thêm 100C thì phản ứng tăng 2 lần . Câu 8 : Xét phản ứng : m A + n B  p C + q D TN1 : [A] = 0,5M , [B] = 0,5 M , v1 = 62,5 .10-4 mol/l.S TN2 : [A] = 0,5M , [B] = 0,8 M , v2 = 16 .10-3 mol/l.S TN3 : [A] = 0,8M , [B] = 0,8 M , v3 = 2,56 .10-2 mol/l.S a.Dựa v{o c|c gi| trị trên h~y x|c định m , n b.Tính hằng số tốc độ phản ứng . Câu 9 : Nồng độ ban đầu của SO2 v{ O2 trong hệ l{ SO2 + O2 = SO3 trương ứng l{ 4 mol/l v{ 2 mol/l a.Tính hằng số c}n bằng của phản ứng biết rằng khi đạt c}n bằng có 80% SO2 phản ứng b.Để c}n bằng có 90% SO2 phản ứng thì lượng oxi lúc đầu lấy v{o l{ bao nhiêu c.Nếu tăng |p suất lên hai lần thì c}n bằng chuyển dịch theo chiều n{o . 2. Bài tập trắc nghiệm 1. Phản ứng tổng hợp amoniac l{:N2(k) + 3H2(k) 2NH3(k) ΔH = –92kJ Yếu tố không giúp tăng hiệu suất tổng hợp amoniac l{ : A. Tăng nhiệt độ. B. Tăng |p suất. C. Lấy amoniac ra khỏi hỗn hợp phản ứng. D. Bổ sung thêm khí nitơ v{o hỗn hợp phản ứng. 2. Trong c|c phản ứng sau đ}y , phản ứng n{o |p suất không ảnh hưởng đến c}n bằng phản ứng : A. N2 + 3H2 2NH3 B. N2 + O2 2NO. C. 2NO + O2 2NO2. D. 2SO2 + O2 2SO3 3. Sự chuyển dịch c}n bằng l{ : A. Phản ứng trực tiếp theo chiều thuận . B. Phản ứng trực tiếp theo chiều nghịch. C. Chuyển từ trạng th|i c}n bằng n{y th{nh trạng th|i c}n bằng kh|c. D. Phản ứng tiếp tục xảy ra cả chiều thuận v{ chiều nghịch. 4. Cho phản ứng ở trạng th|i c}n bằng : H2 (k) + Cl2 (k) 2HCl(k) + nhiệt (  H<0) C}n bằng sẽ chuyển dịch về bên tr|i, khi tăng: A. Nhiệt độ. B. Áp suất. C. Nồng độ khí H2. D. Nồng độ khí Cl2 5. Khi bắt đầu phản ứng , nồng độ một chất l{ 0,024 mol/l . Sau 10 gi}y xảy ra phản ứng , nồng độ của chất đó l{ 0,022 mol/l. Tốc độ phản ứng trong trường hợp n{y l{ : A. 0,0003 mol/l.s. B. 0,00025 mol/l.s. C. 0,00015 mol/l.s. D. 0,0002 mol/l.s. 6*. Hệ số c}n bằng k của phản ứng phụ thuộc v{o : A. Áp suất B. Nhiệt độ. C. Nồng độ. D. Áp suất, nồng độ, nhiệt độ. 7. Mô tả n{o diễn tả đúng cho phản ứng ho| học sau: N2 + 3 H2  2 NH3 (∆H < 0) A. Phản ứng toả nhiệt, giải phóng năng lượng. B. Phản ứng toả nhiệt, hấp thụ năng lượng. C. Phản ứng thu nhiệt, giải phóng năng lượng. D. Phản ứng thu nhiệt, hấp thụ năng lượng. 8. Cho phản ứng ho| học: 2 X(k) +Y(k) → X2Y(k) Tốc độ phản ứng sẽ tăng, nếu: A. Tăng |p suất. B.Tăng thể tích của bình phản ứng. C. Giảm |p suất. D. Giảm nồng độ khí X. 9. Cho phản ứng A2 + 2B  2AB , xảy ra trong bình kín . Tốc độ của phản ứng sẽ thay đổi như thế n{o khi |p suất tăng lên 6 lần. Biêt rằng c|c chất đều ở thê khí: A. 64 lần B. 126 lần C. 216 lần D. 621 lần 10. Tốc độ của phản ứng H2 + I2  2HI tăng lên bao nhiêu lần khi tăng nhiệt độ từ 1100C đến 1700C , biết rằng khi tăng nhiệt độ lên 100C thì tốc độ phản ứng tăng lên3 lần A. 72 lần B. 29 lần C. 972 lần D. 729 lần 11. Trong hệ phản ứng ở trạng th|i c}n bằng: 2SO2(k) + O2(k) 2SO3(k) + nhiệt ( H < 0) Nồng độ của SO3 sẽ tăng, nếu: A. Giảm nồng độ của SO2. B. Tăng nồng độ của SO2. C. Tăng nhiệt độ. D. Giảm nồng độ của O2. 12. Ở nhiệt độ không đổi, hệ c}n bằng n{o sẽ dịch chuyển về bên phải nếu tăng |p suất: A. 2H2(k) + O2(k)  2H2O(k) B. 2SO3(k)  2SO2(k) + O2(k) C. 2NO(k)  N2(k) + O2(k) D. 2CO2(k)  2CO(k) + O2(k) 25 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 13. Đối với một hệ ở trạng th|i c}n bằng, nếu thêm chất xúc t|c thì: A. Chỉ l{m tăng tốc độ phản ứng thuận. B. Chỉ l{m tăng tốc độ phản ứng nghịch. C. L{m tăng tốc độ phản ứng thuận v{ phản ứng nghịch như nhau D. Không l{m tăng tốc độ phản thuận v{ phản ứng nghịch. 14. Cho phản ứng sau: 4CuO(r)  2Cu2O(r) + O2(k) ; H > 0 Có thể dùng biện ph|p gì để tăng hiệu suất chuyển ho| CuO th{nh Cu2O. A. Giảm nhiệt độ B. Tăng |p suất C. Tăng nhiệt độ D. Tăng nhiệt độ hoặc hút khí O2 ra 15) Một phản ứng ho| học xảy ra theo phương trình: A+B →C Nồng độ ban đầu của chất A l{ 0,8 mol/l; của chất B l{ 1,00 mol/l. Sau 20 phút, nồng độ chất A l{ 0,78 mol/l. Nồng độ của chất B lúc đó l{: A. 0,92 mol/lít B. 0,85 mol/l C. 0,75 mol/l D. 0,98mol/l 16) Thực nghiệm cho thấy tốc độ của phản ứng ho| học: A(k) + 2B(k) → C(k) + D(k) được tính theo biểu thức v = k A . B ; trong đó k l{ hằng số tốc độ; A, B l{ nồng độ chất A v{ B tính theo mol/l. Khi nồng độ chất B tăng lên 3 lần v{ nồng độ chất A không đổi thì tốc độ phản ứng tăng lên: A. 9 lần B. 6 lần C. 3 lần D. 2 lần 17) Người ta cho N2 v{ H2 v{o một bình kín, thể tích không đổi v{ thực hiện phản ứng: N2(k) + 3H2(k)  2NH3(k) Sau một thời gian nồng độ c|c chất trong bình như sau: N 2 =1,5M; H 2  =3M; NH 3  =2M. Nồng độ ban 2 đầu của N2 v{ H2 lần lượt l{: A. 2M v{ 6M B. 2,5M v{ 6M C. 3M v{ 6,5M D. 2,5M v{ 1,5M 18) Khi nhiệt độ tăng thêm 10oC, tốc độ của phản ứng tăng lên 4 lần. Khi nhiệt độ giảm từ 70oC xuống 40oC thì tốc độ phản ứng sẽ giảm đi: A. 81 lần B. 80 lần C. 64 lần D. 60 lần 19) Qu| trình sản xuất NH3 trong công nghiệp dựa trên phản ứng: N2(k) + 3H2(k)  2NH3(k) ; H = -92kJ Nồng độ NH3 trong hỗn hợp lúc c}n bằng sẽ lớn hơn khi: A. Nhiệt độ v{ |p suất đều giảm B. Nhiệt độ v{ |p suất đều tăng C. Nhiệt độ giảm v{ |p suất tăng D. Nhiệt độ tăng v{ |p suất giảm 20) Khi đun nóng HI trong một bình kín, xảy ra phản ứng sau: 2HI(k)  H2(k) + I2(k) Ở một nhiệt độ n{o đó, hằng số c}n bằng KC của phản ứng bằng 1. Ở nhiệt độ đó, có bao nhiêu % HI bị ph}n huỷ? A. 10% B. 15% C. 20% D. 25% 21) Cho phản ứng sau: A(k) + B(k)  C(k) + D(k) Trộn 4 chất A, B, C, D mỗi chất 1 mol v{o bình kín có thể tích V không đổi. Khi c}n bằng được thiết lập, lượng chất C có trong bình l{ 1,5 mol. Hằng số c}n bằng của phản ứng đó l{: A. 3 B. 5 C. 8 D. 9 22) Cho phản ứng sau: CaCO3(r)  CaO(r) + CO2(k) ; H > 0 Yếu tố n{o sau đ}y tạo nên sự tăng lượng CaO lúc c}n bằng: A. Lấy bớt CaCO3 ra B. Tăng |p suất C. Giảm nhiệt độ D. Tăng nhiệt độ 26 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 I. PHƯƠNG PHÁP BẢO TOÀN KHỐI LƯỢNG A. MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN - Dạng 1: Tính lượng chất của một sản phẩm phản ứng Ví dụ: Lấy 13,4g hỗn hợp gồm 2 muối cacbonat kim loại ho| trị II đem ho{ trong dung dịch HCl dư, nhận được 3,36 L CO2 (đktc) v{ dung dịch X. Tính khối lượng muối khan khi cô cạn dung dịch X. B{i to|n có thể giải theo phương ph|p bảo to{n về lượng hoặc tăng giảm khối lượng. A. 14,8 g B. 15,05 g C. 16,8 g D. 17,2g - Dạng 2: Phản ứng nhiệt nhôm Ví dụ: Lấy 21,4g hỗn hợp X gồm Al, Fe2O3 đem nung một thời gian ta nhận được hỗn hợp Y gồm Al, Al2O3, Fe, Fe2O3. Hỗn hợp Y ho{ tan vừa đủ trong 100 mL NaOH 2M. Vậy khối lượng Fe2O3 trong hỗn hợp X l{ A. 12,02 g B.14,8 g C. 15,2 g D.16,0 g - Dạng 3: Khử oxit kim loại bằng CO hoặc H2 Hỗn hợp rắn X gồm Fe2O3 v{ FeO đem đốt nóng cho CO đi qua được hỗn hợp rắn Y v{ khí CO2. Theo bảo to{n khối lượng thì mX + mCO = mY + m CO2 Ví dụ: Cho khí CO đi qua ống chứa 0,04 mol X gồm FeO v{ Fe2O3 đốt nóng, ta nhận được 4,784g chất rắn Y (gồm 4 chất), khí đi ra khỏi ống dẫn qua dung dịch Ba(OH)2 dư thì nhận được 9,062g kết tủa. Số mol FeO, Fe2O3 trong hỗn hợp X lần lượt l{ A. 0,01; 0,03 B. 0,02; 0,02 C. 0,03; 0,02 D. 0,025; 0,015 Dạng 4: Chuyển kim loại th{nh oxit kim loại Ví dụ: Lấy 14,3g hỗn hợp X gồm Mg, Al, Zn đem đốt trong oxi dư, sau khi phản ứng ho{n to{n thì nhận được 22,3g hỗn hợp Y gồm 3 oxit. Tính thể tích dung dịch HCl 2M tối thiểu cần dùng để ho{ tan hỗn hợp Y. A. 400 mL B. 500 mL C. 600 mL D. 750 Ml Dạng 5: Chuyển kim loại th{nh muối Ví dụ: Lấy 10,2g hỗn hợp Mg v{ Al đem ho{ tan trong H2SO4 lo~ng dư thì nhận được 11,2 L H2. Tính khối lượng muối sunfat tạo th{nh. A. 44,6 g B. 50,8 g C. 58,2 g D. 60,4 g Dạng 6: Chuyển hợp chất n{y th{nh hợp chất kh|c Ví dụ: Lấy 48g Fe2O3 đem đốt nóng cho CO đi qua ta thu được hỗn hợp X (gồm 4 chất rắn). Hỗn hợp X đem ho{ tan trong dung dịch H2SO4 đậm đặc, nóng dư thu được SO2 v{ dung dịch Y. Tính khối lượng muối khan khi cô cạn dung dịch Y. A. 100g B. 115g C. 120g D. 135g B. BÀI TẬP ÁP DỤNG Bài 1. Cho 24,4 gam hỗn hợp Na2CO3, K2CO3 t|c dụng vừa đủ với dung dịch BaCl2. Sau phản ứng thu được 39,4 gam kết tủa. Lọc t|ch kết tủa, cô cạn dung dịch thu được m gam muối clorua. Vậy m có gi| trị l{ A. 2,66 g B. 22,6 g C. 26,6 g D. 6,26 g Bài 2. Hòa tan 10,14 gam hợp kim Cu, Mg, Al bằng một lượng vừa đủ dung dịch HCl thu được 7,84 lít khí A (đktc) v{ 1,54 gam chất rắn B v{ dung dịch C. Cô cạn dung dịch C thu được m gam muối, m có gi| trị l{: A. 33,45 B. 33,25 C. 32,99 D. 35,58 Bài 3. Hòa tan ho{n to{n 10 gam hỗn hợp Mg v{ Fe trong dung dịch HCl dư thấy tạo ra 2,24 lít khí H 2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam muối khan. Khối lượng muối khan thu được l{ A. 1,71 g B. 17,1 g C. 3,42 g D. 34,2 g Bài 4. Trộn 5,4 gam Al với 6,0 gam Fe2O3 rồi nung nóng để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm. Sau phản ứng ta thu được m gam hỗn hợp chất rắn. Gi| trị của m l{ A. 2,24 g B. 9,40 g C. 10,20 g D. 11,40 g Bài 5. Cho 0,52 gam hỗn hợp 2 kim loại Mg v{ Fe tan ho{n to{n trong dung dịch H 2SO4 lo~ng, dư thấy có 0,336 lít khí tho|t ra (đktc). Khối lượng hỗn hợp muối sunfat khan thu được l{ A. 2 gam B. 2,4 gam C. 3,92 gam D. 1,96 gam Bài 6. Cho 2,81 gam hỗn hợp A gồm 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan vừa đủ trong 300 mL dung dịch H2SO4 0,1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, khối lượng hỗn hợp c|c muối sunfat khan tạo ra l{ A. 3,81 g B. 4,81 g C. 5,21 g D. 4,8 g Bài 7. Thổi một luồng khí CO dư qua ống sứ đựng m gam hỗn hợp gồm CuO, Fe 2O3, FeO, Al2O3 nung nóng thu được 2,5 gam chất rắn. To{n bộ khí tho|t ra sục v{o nước vôi trong dư thấy có 15 gam kết tủa trắng. Khối lượng của hỗn hợp oxit kim loại ban đầu l{ 27 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. 7,4 gam B. 4,9 gam C. 9,8 gam D. 23 gam Bài 8. Chia 1,24 gam hỗn hợp hai kim loại có hóa trị không đổi th{nh hai phần bằng nhau. Phần 1: bị oxi hóa ho{n to{n thu được 0,78 gam hỗn hợp oxit. Phần 2: tan ho{n to{n trong dung dịch H 2SO4 lo~ng thu được V lít H2 (đktc). Cô cạn dung dịch thu được m gam muối khan. a. Gi| trị của V l{ A. 2,24 L B. 0,112 L C. 5,6 L D. 0,224 L b. Gi| trị của m l{ A. 1,58 g B. 15,8 g C. 2,54 g D. 25,4 g Bài 9. Hòa tan ho{n to{n 20 gam hỗn hợp Mg v{ Fe v{o dung dịch axit HCl dư thấy có 11,2 lít khí tho|t ra (đktc) v{ dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thì khối lượng muối khan thu được l{ A. 35,5 g B. 45,5 g C. 55,5 gam D. 65,5 g Bài 10. Ho{ tan hết 38,60 gam hỗn hợp gồm Fe v{ kim loại M trong dung dịch HCl dư thấy tho|t ra 14,56 lít H2 (đktc). Khối lượng hỗn hợp muối clorua khan thu được l{ A. 48,75 gam B. 84,75 gam C. 74,85 gam D. 78,45 gam Bài 11. Cho tan ho{n to{n 8,0 g hỗn hợp X gồm FeS v{ FeS2 trong 290 mL dung dịch HNO3, thu được khí NO v{ dung dịch Y. Để t|c dụng hết với c|c chất trong dung dịch Y, cần 250 mL dung dịch Ba(OH) 2 1 M. Kết tủa tạo th{nh đem nung ngo{i không khí đến khối lượng không đổi được 32,03 gam chất rắn Z. a. Khối lượng mỗi chất trong X l{ A. 3,6 g FeS v{ 4,4 g FeS2 B. 4,4 gam FeS v{ 3,6 g FeS2 C. 2,2 g FeS v{ 5,8 g FeS2 D. 4,6 gam FeS v{ 3,4 g FeS2 b. Thể tích khí NO (đktc) thu được l{ A. 1,12 lít B. 2,24 lít C. 3,36 lít D. 6,72 lít c. Nồng độ mol của dung dịch HNO3 đ~ dùng l{ A. 1 M B. 1,5 M C. 2 M D. 0,5 M Bài 13. Thổi 8,96 lít CO (đktc) qua 16 gam FexOy nung nóng. Dẫn to{n bộ lượng khí sau phản ứng qua dung dịch Ca(OH)2 dư, thấy tạo ra 30 gam kết tủa. Khối lượng sắt thu được l{ A. 9,2 g B. 6,4 g C. 9,6 g D. 11,2 g Bài 14. Thực hiện phản ứng nhiệt nhôm với 9,66 gam hỗn hợp X gồm FexOy v{ nhôm, thu được hỗn hợp rắn Y. Cho Y t|c dụng với dung dịch NaOH dư, thu được dung dịch D, 0,672 lít khí (đktc) v{ chất không tan Z. Sục CO 2 đến dư v{o dung dịch D lọc kết tủa v{ nung đến khối lượng không đổi được 5,1 gam chất rắn. a. Khối lượng của FexOy v{ Al trong X lần lượt l{ A. 6,96 g v{ 2,7g B. 5,04 g v{ 4,62 g C. 2,52 g v{ 7,14 g D. 4,26 g v{ 5,4 g b. Công thức của oxit sắt l{ A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. Không x|c định Bài 15. Khử ho{n to{n 32 gam hỗn hợp CuO v{ Fe2O3 bằng khí H2 thấy tạo ra 9 gam H2O. Khối lượng hỗn hợp kim loại thu được l{ A. 12 g B. 16 g C. 24 g D. 26 g Bài 16. Thổi một luồng khí CO dư đi qua ống đựng hỗn hợp 2 oxit Fe3O4 v{ CuO nung nóng đến khi phản ứng xảy ra ho{n to{n thu được 2,32 gam hỗn hợp kim loại. Khí tho|t ra được đưa v{o bình đựng dung dịch Ca(OH) 2 dư thấy có 5 gam kết tủa trắng. Khối lượng hỗn hợp 2 oxit kim loại ban đầu l{ A. 3,12 g B. 3,21 g C. 4 g D. 4,2 g C. BÀI TẬP TỰ RÈN LUYỆN KỸ NĂNG 1. Cho 11,36g hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe2O3 v{ Fe3O4 phản ứng hết với dd HNO3 lo~ng dư thu được 1,344lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất) ở đkc v{ dd X. Cô cạn dd X thu được m gam muối khan. Gi| trị của m l{ A. 38,72 B. 35,50 C. 49,09 D. 34,36 2. Hòa tan hết 7,74g hỗn hợp bột Mg, Al bằng 500ml dd hỗn hợp HCl 1M v{ H2SO4 0,28M thu được dd X v{ 8,736 lit H2 ở đkc. Cô cạn dd X thu được lượng muối khan l{ A. 38,93g B. 103,85g C. 25,95g D. 77,86g 3. Hòa tan ho{n to{n hỗn hợp gồm 0,12 mol FeS2 v{ a mol Cu2S v{o axit HNO3 vừa đủ thu được dd X (chỉ chứa 2 muối sunfat khan) v{ khí duy nhất NO. Gi| trị của a l{ A. 0,04 B. 0,075 C. 0,12 D. 0,06 4. Nung hỗn hợp bột gồm 15,2g Cr2O3 v{ m gam Al ở nhiệt độ cao. Sau khi phản ứng ho{n to{n thu được 23,3g hỗn hợp rắn X. Cho to{n bộ hỗn hợp X phản ứng với axit HCl dư thấy tho|t ra V lit khí H2 (đkc). Gi| trị của V l{ A. 4,48 B. 7,84 C. 10,08 D. 3,36 5. Hòa tan ho{n to{n 2,81g hỗn hợp gồm Fe2O3, MgO, ZnO trong 500ml dd H2SO4 0,1M vừa đủ. Cô cạn dd sau phản ứng thì thu được số gam muối khan l{ A. 6,81 B. 4,81 C. 3,81 D. 5,81 6. Cho 0,52g hỗn hợp 2 kim loại Mg v{ Fe tan ho{n to{n trong dd H 2SO4 dư thấy có 0,336 lit khí tho|t ra (đkc). Khối lượng hỗn hợp muối sunfat khan thu được l{ 28 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. 2g B. 2,4g C. 3,92g D. 1,96g 7.. Lấy 33,6 g hỗn hợp X gồm Na2CO3 v{ K2CO3 ho{ tan trong dung dịch H2SO4 dư thu được dung dịch Y v{ 6,72 L CO2 (đktc). Khối lượng muối khan sau khi cô cạn dung dịch Y l{ A. 33,6 g B. 44,4 g C. 47,4 g D. 50,2 g 8. Ho{ tan hết m (g) hỗn hợp gồm M2CO3 v{ RCO3 trong dung dịch HCl dư thu được dung dịch Y v{ V (L) khí CO 2 (đktc). Cô cạn dung dịch Y thì được (m + 3,3)g muối khan. Vậy thể tích khí CO2 l{ A. 2,24 L B. 3,36 L D. 4,48 L D. 6,72 L 9. Cho khí CO đi qua m (g) hỗn hợp gồm Fe2O3 v{ Fe3O4 đun nóng, sau khi phản ứng xong hỗn hợp rắn thu được có khối lượng 5,5g, khí đi ra dẫn qua dung dịch nước vôi trong dư thấy có 5g kết tủa. Vậy m có gi| trị l{ A. 6,3g B. 7,3g C. 5,8g D. 6,5g 10. Lấy 2,81 g hỗn hợp X gồm Fe2O3, MgO, ZnO ho{ tan vừa đủ trong 500 mL dung dịch H2SO4 0,1M. Dung dịch sau phản ứng đem cô cạn được m (g) muối khan. Vậy m có gi| trị l{ A. 6,81 B. 4,81 C. 3,81 D. 5,81 11. Lấy a (g) hỗn hợp X gồm Al v{ Al2O3 đem ho{ tan v{o H2SO4 lo~ng dư thì nhận được 6,72 L H2 (đktc) v{ dung dịch Y, cho NH3 dư v{o dung dịch Y, lọc kết tủa nung đến khối lượng không đổi được 20,4g chất rắn. Vậy gi| trị của a l{ A. 12,4 B. 15,6 C. 17,2 D. 16,8 12. Lấy 8,12 g FexOy đem đốt nóng cho CO đi qua, lượng Fe tạo th{nh đem ho{ tan trong dung dịch H 2SO4 dư thì nhận được 2,352 L H2 (đktc). Vậy công thức ph}n tử của FexOy l{ A. FeO B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. Fe4O6 13. Lấy a (g) hỗn hợp X gồm Fe, Fe2O3 đem ho{ tan trong dung dịch HCl dư thì nhận được 2,24 L H2 (đktc) v{ dung dịch Y, cho NaOH dư v{o dung dịch Y, lọc kết tủa nung ngo{i không khí thu được 24 g chất rắn. Vậy gi| trị của a l{ A. 13,6 B. 17,6 C. 21,6 D. 29,6 14. Lấy 0,52 g hỗn hợp Mg v{ Fe đem ho{ tan v{o dung dịch H2SO4 lo~ng dư thì nhận được 0,336 L H2 (đktc) v{ m (g) muối khan. Vậy gi| trị của m l{ A. 2,00 B. 3,92 C. 2,40 D. 1,96 15. Cho một lượng CO dư đi qua m (g) hỗn hợp CuO, Fe 2O3, FeO, Al2O3 đốt nóng, thu được 2,5g chất rắn; khí đi qua dẫn qua nước vôi trong dư có 15g kết tủa. Vậy m l{ A. 7,4g B. 9,8g C. 4,9g D. 23g 16. Lấy 10,14g hỗn hợp X gồm Mg, Al, Cu đem ho{ tan trong HCl dư thì thu được 7,84 L H 2 (đktc) v{ 1,54g chất rắn không tan, v{ dung dịch Z. Đem cô cạn dung dịch Z thì thu được muối khan có khối lượng l{ A. 33,45g B. 32,99g C. 33,25g D. 35,38g 29 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 II. PHƯƠNG PHÁP TĂNG GIẢM KHỐI LƯỢNG A. MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN Bài 1. Hòa tan 14 gam hỗn hợp 2 muối MCO3 v{ R2CO3 bằng dung dịch HCl dư, thu được dung dịch A v{ 0,672 lít khí (đktc). Cô cạn dung dịch A thì thu được m gam muối khan. m có gi| trị l{ A. 16,33 g B. 14,33 g C. 9,265 g D. 12,65 g Bài 2. Nhúng 1 thanh nhôm nặng 45 gam v{o 400 mL dung dịch CuSO 4 0,5M. Sau một thời gian lấy thanh nhôm ra c}n nặng 46,38 gam. Khối lượng Cu tho|t ra l{ A. 0,64 g B. 1,28 g C. 1,92 g D. 2,56 g Bài 3. Hòa tan 5,94 gam hỗn hợp 2 muối clorua của 2 kim loại A, B (đều có ho| trị II) v{o nước được dung dịch X. Để l{m kết tủa hết ion Cl– có trong dung dịch X người ta cho dung dịch X t|c dụng với dung dịch AgNO 3 thu được 17,22 gam kết tủa. Lọc bỏ kết tủa, thu được dung dịch Y. Cô cạn Y được m gam hỗn hợp muối khan. Gi| trị m l{ A. 6,36 g B. 63,6 g C. 9,12 g D. 91,2 g Bài 4. Một bình cầu dung tích 448 mL được nạp đầy oxi rồi c}n. Phóng điện để ozon ho|, sau đó nạp thêm cho đầy oxi rồi c}n. Khối lượng trong hai trường hợp chênh lệch nhau 0,03 gam. Biết c|c thể tích nạp đều ở đktc. Th{nh phần % về thể tích của ozon trong hỗn hợp sau phản ứng l{ A. 9,375 % B. 10,375 % C. 8,375 % D.11,375 % Bài 5. Ho{ tan ho{n to{n 4 gam hỗn hợp MCO3 v{ M’CO3 v{o dung dịch HCl thấy tho|t ra V lít khí (đktc). Dung dịch thu được đem cô cạn thu được 5,1 gam muối khan. Gi| trị của V l{ A. 1,12 L B. 1,68 L C. 2,24 L D. 3,36 L Bài 6. Cho 1,26 gam một kim loại t|c dụng với dung dịch H2SO4 lo~ng tạo ra 3,42 gam muối sunfat. Kim loại đó l{ A. Mg B. Fe C. Ca D. Al Bài 7. Hòa tan ho{n to{n 12 gam hỗn hợp hai kim loại X v{ Y bằng dung dịch HCl ta thu được 12,71gam muối khan. Thể tích khí H2 thu được (đktc) l{ A. 0,224 L B. 2,24 L C. 4,48 L D. 0,448 L Bài 8. Cho ho{ tan ho{n to{n a gam Fe3O4 trong dung dịch HCl, thu được dung dịch D, cho D t|c dụng với dung dịch NaOH dư, lọc kết tủa để ngo{i không khí đến khối lượng không đổi nữa, thấy khối lượng kết tủa tăng lên 3,4 gam. Đem nung kết tủa đến khối lượng không đổi được b gam chất rắn. Gi| trị của a, b lần lượt l{ A. 46,4 g v{ 48 g B. 48,4 g v{ 46 g C. 64,4 g v{ 76,2 g D. 76,2 g v{ 64,4 g Bài 9. Cho 8 gam hỗn hợp A gồm Mg v{ Fe t|c dụng hết với 200 mL dung dịch CuSO 4 đến khi phản ứng kết thúc, thu được 12,4 gam chất rắn B v{ dung dịch D. Cho dung dịch D t|c dụng với dung dịch NaOH dư, lọc v{ nung kết tủa ngo{i không khí đến khối lượng không đổi thu được 8 gam hỗn hợp gồm 2 oxit. a. Khối lượng Mg v{ Fe trong A lần lượt l{ A. 4,8 g v{ 3,2 g B. 3,6 g v{ 4,4 g C. 2,4 g v{ 5,6 g D. 1,2 g v{ 6,8 g b. Nồng độ mol của dung dịch CuSO4 l{ A. 0,25 M B. 0,75 M C. 0,5 M D. 0,125 M c. Thể tích NO tho|t ra khi ho{ tan B trong dung dịch HNO3 dư l{ A. 1,12 L B. 3,36 L C. 4,48 L D. 6,72 L Bài 10. Cho 2,81 gam hỗn hợp gồm 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan vừa đủ trong 300 mL dung dịch H2SO4 0,1M thì khối lượng hỗn hợp c|c muối sunfat khan tạo ra l{ A. 3,81 g B. 4,81 g C. 5,21 g D. 4,86 g B. BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG 1. Tiến h{nh 2 thí nghiệm: - TN1: Cho m gam bột Fe dư v{o V1 lit dd Cu(NO3)2 1M. - TN2: Cho m gam bột Fe dư v{o V2 lit dd AgNO3 0,1M. Sau khi c|c phản ứng xảy ra ho{n to{n khối lượng chất rắn thu được ở 2 TN đều bằng nhau. Gi| trị của V 1 so với V2 l{ A. V2 = V2 B. V1 = 10 V2 C. V1 = 5V2 D. V1 = 2V2 2. Nung 1 hỗn hợp rắn gồm a mol FeCO3 v{ b mol FeS2 trong bình kín chứa không khí dư. Sau khi c|c phản ứng xảy ra ho{n to{n. Đưa bình về nhiệt độ ban đầu thu được chất rắn duy nhất l{ Fe 2O3 v{ hỗn hợp khí. Biết |p suất khí trong bình trước v{ sau phản ứng bằng nhau. Mối liên hệ giữa a v{ b (biết sau phản ứng, lưu huỳnh ở mức oxi hóa +4, thể tích chất rắn không đ|ng kể). A. a = 0,5b B. a = b C. a = 4b D. a = 2b 3. Cho 2,81g hỗn hợp gồm 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan vừa đủ trong 300 ml dd H2SO4 0,1M thì khối lượng hỗn hợp c|c muối sunfat tạo ra l{ A. 3,81g B. 4,81g C. 5,21g D. 4,86g 4. Đem nung một khối lượng Cu(NO3)2 sau 1 thời gian thấy khối lượng hỗn hợp giảm 0,54g. Khối lượng Cu(NO 3)2 đ~ bị nhiệt ph}n l{ A. 0,5g B. 0,49g C. 9,4g D. 0,94g 30 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 5. Nhiệt ph}n ho{n to{n 9,4g một muối nitrat kim loại thu được 4g oxit rắn. Công thức muối đ~ dùng l{ A. Fe(NO3)3 B. Al(NO3)3 C. Cu(NO3)2 D. AgNO3 6. Nung nóng 66,2g Pb(NO3)2 thu được 55,4g chất rắn. Hiệu suất phản ứng ph}n hủy l{ A. 25% B. 40% C. 27,5% D. 50% 7. Hòa tan ho{n to{n a gam Fe3O4 trong dd HCl thu được dd D. Cho D t|c dụng với dd NaOH dư, lọc kết tủa để ngo{i không khí đến khối lượng không đổi thì thấy khối lượng kết tủa tăng lên 3,4g. Đem nung kết tủa đến khối lượng không đổi được b gam chất rắn. Gi| trị của a, b lần lượt l{ A. 46,4g v{ 48g B. 48,4g v{ 46g C. 64,4g v{ 76,2g D. 76,2g v{ 64,4g 8. Hòa tan 12g muối cacbonat kim loại bằng dd HCl dư thu được dd A v{ 1,008lit khí bay ra (đkc). Khối lượng muối khan thu được khi cô cạn dd A l{ A. 12,495g B. 12g C. 11,459g D. 12,5g 9. Cho a gam hỗn hợp gồm FeS2 v{ FeCO3 với số mol bằng nhau v{o 1 bình kín chứa oxi dư. Áp suất trong bình l{ P1 atm. Nung nóng bình để phản ứng xảy ra ho{n to{n rồi đưa bình về nhiệt độ ban đầu, |p suất khí trong bình lúc n{y l{ P2 atm. Biết thể tích chất rắn trước v{ sau phản ứng không đ|ng kể. Tỉ lệ P1/P2 l{ A. 0,5 B. 1 C. 2 D. 2,5 ’ 10. Hòa tan ho{n to{n 4g hỗn hợp MCO3 v{ M CO3 v{o dd HCl thấy tho|t ra V lit khí (đkc). Dd thu được đem cô cạn thu được 5,1g muối khan. Gi| trị của V l{ A. 1,12 B. 1,68 C. 2,24 D. 3,36 11. Cho 3,78g bột Al phản ứng vừa đủ với dd muối XCl 3 tạo th{nh dd Y. Khối lượng chất tan trong dd Y giảm đi 4,06g so với dd XCl3. Công thức của XCl3 l{ A. InCl3 B. GaCl3 C. FeCl3 D. GeCl3 12. Nhúng thanh Zn v{o dd chứa 8,32g CdSO4. Sau khi khử ho{n to{n ion Cd2+ khối lượng thanh Zn tăng 2,35% so với ban đầu. Khối lượng thanh Zn ban đầu l{ A. 80g B. 72,5g C. 70g D. 83,4g 13. Nhúng thanh kim loại R hóa trị II v{o dd CuSO4. Sau 1 thời gian lấy thanh kim loại ra thấy khối lượng giảm 0,05%. Mặt kh|c nhúng thanh kim loại trên v{o dd Pb(NO3)2 sau 1 thời gian thấy khối lượng tăng 7,1%. Biết số mol R tham gia ở 2 trường hơph như nhau. R l{ A. Cd B. Zn C. Fe D. Sn C. Phân loại bài tập theo một số dạng cơ bản Dạng 1: Chuyển muối n{y th{nh muối kh|c Nguyên tắc: Viết sơ đồ chuyển ho| v{ c}n bằng số lượng nguyên tử của nguyên tố chung ở 2 vế sơ đồ sao cho bằng nhau. Từ đó đ|nh gi| khối lượng tăng hay giảm v{ dựa v{o điều kiện đề b{i để thiết lập phương trình liên hệ với khối lượng tăng giảm đó. 1. Lấy 3,44g hỗn hợp 2 muối cacbonat của kim loại kiềm đem ho{ tan trong dung dịch HCl dư thì nhận được 448 mL CO2 (đktc). Vậy khối lượng muối clorua tạo th{nh l{ A. 4,26 g B. 3,66 g C.5,12 g D. 6,72 g 2. Lấy 1,84g hỗn hợp 2 muối cacbonat của kim loại kiềm thổ đem ho{ tan trong dung dịch HCl dư thì nhận được 448 mL CO2 (đktc) v{ m(g) hỗn hợp muối clorua. Vậy m có gi| trị l{ A. 1,92 g B. 2,06 g C. 2,12 g D. 1,24 g 3. Lấy 4 g kim loại R ho| trị II đem ho{ tan trong dung dịch HCl vừa đủ thì nhận được 2,24 lit H2 (đktc) v{ dung dịch X. Cho dung dịch Na2CO3 dư v{o dung dịch X thì nhận được m(g) kết tủa. Vậy m có gi| trị l{ A. 8,12 B. 10,00 C. 11,12 D. 12,0 4. Hòa tan 14g hỗn hợp 2 muối MCO3 v{ R2CO3 bằng dd HCl dư thu được dd A v{ 0,672 lit khí (đkc). Cô cạn dd A thu được số gam muối khan l{ A. 16,33 B. 14,33 C. 9,265 D. 12,65 5. Hòa tan 5,94g hỗn hợp 2 muối clorua của 2 kim loại A, B đều có hóa trị II v{o nước được dd X. Để l{m kết tủa hết ion Cl- có trong dd X người ta cho dd X t|c dụng với dd AgNO3 thu được 17,22g kết tủa. Lọc bỏ kết tủa thu được dd Y. Cô cạn dd Y thu được số gam hỗn hợp muối khan l{ A. 6,36 B. 63,6 C. 9,12 D. 91,2 6. Hòa tan 104,25g hỗn hợp c|c muối NaCl, NaI v{o nước. Cho đủ khí clo đi qua rồi cô cạn. Nung chất rắn thu được cho đến khi hết m{u tím bay ra. B~ rắn còn lại sau khi nung nặng 58,5g. % khối lượng mỗi muối trong hỗn hợp thu được l{ A. 29,5% v{ 70,5% B. 65% v{ 35% C. 28,06 % v{ 71,94% D. 50% v{ 50% 7. Hòa tan ho{n to{n 23,8g hỗn hợp 1 muối cacbonat của kim loại hóa trị I v{ 1 muối cacbonat hóa trị II bằng dd HCl thấy tho|t ra 4,48lit khí CO2 (đkc). Cô cạn dd sau phản ứng thu được lượng muối khan l{ A. 26g B. 28g C. 26,8g D. 28,6g 8. Nung nóng 100g hỗn hợp NaHCO3 v{ Na2CO3 đến khối lượng không đổi thu được 69g hỗn hợp rắn. % khối lượng của NaHCO3 trong hỗn hợp l{ A. 80% B. 70% C. 80,66% D. 84% 31 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 9. Khi lấy 16,65g muối clorua của 1 kim loại nhóm IIA v{ 1 muối nitrat của kim loại đó (cùng số mol với 16,65g muối clorua) thì thấy kh|c nhau 7,95g. Kim loại đó l{ A. Mg B. Ba C. Ca D. Be 10. Cho dd AgNO3 t|c dụng với dd hỗn hợp có ho{ tan 6,25g hai muối KCl v{ KBr thu được 10,39g hỗn hợp kết tủa. Số mol của hỗn hợp ban đầu l{ A. 0,08 B. 0,06 C. 0,055 D. 0,03 Dạng 2: Kim loại t|c dụng với dung dịch muối (4 trường hợp)  Trường hợp 1: 1 kim loại v{ 1 dung dịch muối 1. Lấy 2 thanh kim loại M ho| trị II. Thanh 1 nhúng v{o 250 mL dung dịch FeSO4; thanh 2 nhúng v{o 250 mL dung dịch CuSO4. Sau khi phản ứng kết thúc, thanh 1 tăng 16g, thanh 2 tăng 20g. Biết nồng độ mol/L của 2 dung dịch ban đầu bằng nhau. Vậy M l{ A. Mg B. Ni C. Zn D. Be 2. Lấy 2 thanh kim loại R ho| trị II có khối lượng p(g). Thanh 1 nhúng v{o dung dịch Cu(NO 3)2; thanh 2 nhúng v{o dung dịch Pb(NO3)2. Sau thí nghiệm thanh 1 giảm 0,2%, thanh 2 tăng 28,4%. Biết số mol muối nitrat của R tạo ra trong 2 dung dịch bằng nhau. Vậy R l{ A. Fe B. Ni C. Zn D. Mg 3. Nhúng 1 thanh Al nặng 45g v{o 400ml dd CuSO4 0,5M. Sau 1 thời gian lấy thanh Al ra c}n nặng 46,38g. Khối lượng Cu tho|t ra l{ A. 0,64g B. 1,28g C. 1,92g D. 2,56g 4. Nhúng 1 thanh kim loại hóa trị II v{o dd CuSO4 dư. Sau phản ứng khối lượng thanh kim loại giảm 0,24g. Cũng thanh kim loại đó nếu nhúng v{o dd AgNO3 thì khi phản ứng xong thấy khối lượng thanh kim loại tăng 0,52g. Kim loại đó l{ A. Pb B. Cd C. Sn D. Al 5. Ng}m 1 vật bằng Cu có khối lượng 15g trong 340g dd AgNO 3 6%. Sau 1 thời gian lấy vật ra thấy khối lượng AgNO3 trong dd giảm 25%. Khối lượng của vật sau phản ứng l{ A. 3,24g B. 2,28g C. 17,28g D. 24,12g 6. Cho 3,78g bột Al phản ứng vừa đủ với dd muối XCl3 tạo th{nh dd Y. Khối lượng chất tan trong dd Y giảm đi 4,06g so với dd XCl3. Công thức của XCl3 l{ A. InCl3 B. GaCl3 C. FeCl3 D. GeCl3 7. Nhúng thanh Zn v{o dd chứa 8,32g CdSO4. Sau khi khử ho{n to{n ion Cd2+ khối lượng thanh Zn tăng 2,35% so với ban đầu. Khối lượng thanh Zn ban đầu l{ A. 80g B. 72,5g C. 70g D. 83,4g 8. Nhúng thanh kim loại R hóa trị II v{o dd CuSO4. Sau 1 thời gian lấy thanh kim loại ra thấy khối lượng giảm 0,05%. Mặt kh|c nhúng thanh kim loại trên v{o dd Cu(NO 3)2 sau 1 thời gian thấy khối lượng tăng 7,1g. Biết số mol R tham gia ở 2 trường hơph như nhau. R l{ A. Cd B. Zn C. Fe D. Sn Trường hợp 2 : 2 kim loại v{ 1 dung dịch muối Trật tự phản ứng xảy ra l{: kim loại n{o hoạt động mạnh hơn xảy ra trước, kém hoạt động hơn xảy ra sau. 1. Lấy 1,36g hỗn hợp gồm Mg v{ Fe cho v{o 400 mL dung dịch CuSO4CM, sau khi phản ứng xong thì nhận được 1,84g chất rắn Y v{ dung dịch Z. Cho NaOH dư v{o dung dịch Z, lọc kết tủa nung ngo{i không khí được 1,2g chất rắn (gồm 2 oxit kim loại). Vậy CM của dung dịch CuSO4 l{ A. 0,02 M B. 0,05 M C. 0,08 M D. 0,12 M 2. Lấy 2,144g hỗn hợp A gồm Fe, Cu cho v{o 0,2 lít dung dịch AgNO 3CM, sau khi phản ứng xong nhận được 7,168g chất rắn B v{ dung dịch C. Cho NaOH v{o dung dịch C, lọc kết tủa nung ngo{i không khí thì được 2,56g chất rắn (gồm 2 oxit). Vậy CM l{ A. 0,16 M B. 0,18 M C. 0,32 M D. 0,36 M 3. Cho m gam bột Zn v{ Fe v{o lượng dư dd CuSO4. Sau khi kết thúc c|c phản ứng, lọc bỏ dd thu được m gam chất rắn. Th{nh phần % theo khối lượng của Zn trong hỗn hợp ban đầu l{ A. 90,27% B. 82,2% C. 85,3% D. 12,67% 4. Cho 8 gam hỗn hợp A gồm Mg v{ Fe t|c dụng hết với 200ml dd CuSO 4 đến khi phản ứng kết thúc thu đuệoc 12,4g chất rắn B v{ dd D. Cho dd D t|c dụng với dd NaOH dư, lọc v{ nung kết tủa ngo{i không khí đến khối lượng không đổi thu được 8g hỗn hợp 2 oxit. a. Khối lượng của Mg v{ Fe trong hỗn hợp lần lượt l{ A. 4,8 v{ 3,2g B. 3,6 v{ 4,4g C. 2,4 v{ 5,6g D. 1,2 v{ 6,8g b. Nồng độ mol của dd CuSO4 l{ A. 0,25M B. 0,75M C. 4,48M D. 0,125M 5. Cho hỗn hợp bột gồm 0,48g Mg v{ 1,68g Fe v{o dd CuCl 2, khuấy đều đến phản ứng ho{n to{n thu được 3,12g phần không tan X. Số mol CuCl2 tham gia phản ứng l{ A. 0,03 B. 0,05 C. 0,06 D. 0,04 32 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 Trường hợp 3: Cho một kim loại v{o dung dịch chứa hai muối: Trật tự phản ứng xảy ra l{ ion kim loại n{o có tính oxi ho| mạnh phản ứng trước, ion kim loại n{o có tính oxi ho| yếu phản ứng sau. 1. Hòa tan 5,4 gam Al v{o 150 ml dung dịch Fe(NO3)3 1M v{ Cu(NO3)2 1M. Kết thúc phản ứng thu được m gam chất rắn. Gi| trị m l{ A. 10,95 B. 13,20 C. 13,80 D. 15,20 2. Lấy m gam bột Fe cho v{o 100 ml dung dịch X chứa AgNO3 1M v{ Cu(NO3)2 1M. Sau khi kết thúc phản ứng thu được dung dịch Y v{ 19 gam chất rắn Z gồm 3 kim loại. Gi| trị m l{ A. 5,6 B. 8,4 C. 10,2 D. 14,0 3. Lấy m gam bột Fe cho v{o 0,5lit dung dịch X chứa AgNO3 0,2M v{ Cu(NO3)2 0,3M. Sau phản ứng kết thúc thu được 17,2 gam chất rắn v{ dung dịch Y (m{u xanh đ~ nhạt). Gi| trị của m l{ A. 5,6 B. 8,4 C. 11,2 D. 14,0 Trường hợp 4: Cho hai kim loại v{o dung dịch chứa hai muối: Trường hợp n{y b{i to|n giải theo phương ph|p bảo to{n electron (Trình b{y ở phương ph|p bảo to{n electron). 1. Hỗn hợp X gồm 0,15 mol Mg v{ 0,1 mol Fe cho v{o 500 mL dung dịch Y gồm AgNO 3 v{ Cu(NO3)2; sau khi phản ứng xong nhận được 20 gam chất rắn Z v{ dung dịch E; cho dung dịch NaOH dư v{o dung dịch E lọc kết tủa nung ngo{i không khí nhận được 8,4 gam hỗn hợp 2 oxit. Vậy nồng độ mol/l muối AgNO3, muối Cu(NO3)2 lần lượt l{: A. 0,12 M v{ 0,36 M B. 0,24 M v{ 0,5 M C. 0,12 M v{ 0,3 M D. 0,24 M v{ 0,6 M 2. Lấy 6,675 gam hỗn hợp X gồm Mg v{ Zn có số mol bằng nhau cho v{o 500 mL dung dịch Y gồm AgNO3 v{ Cu(NO3)2 sau khi phản ứng xong nhận được 26,34 gam chất rắn Z; chất rắn Z đem ho{ trong HCl dư thu được 0,448 L H2 (đktc). Nồng độ muối AgNO3, Cu(NO3)2 trong dung dịch Y lần lượt l{: A. 0,44 M v{ 0,04 M B.0,44 M v{ 0,08 M C. 0,12 M v{ 0,04 M D. 0,12 M v{ 0,08 M 3. Lấy 8,3 gam hỗn hợp X gồm Al v{ Fe cho v{o 500 mL dung dịch Y gồm AgNO 3 0,2 M, Cu(NO3)2 0,4 M, sau khi phản ứng xong ta nhận được chất rắn B v{ dung dịch C không còn m{u xanh của ion Cu 2+, chất rắn B không tan trong axit dd HCl. Vậy phần trăm theo khối lượng Al, Fe trong hỗn hợp X lần lược l{: A. 27,5% v{ 2,5% B. 27,25% v{ 72,75% C. 32,25% v{ 62,75% D. 32,50% v{ 67,50% 33 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 III. PHƯƠNG PHÁP BẢO TOÀN ELECTRON Dạng 1: Kim loại t|c dụng với axit: (ne)kim loại cho = (ne)axit nhận 1: Lấy 3,9 g hỗn hợp Mg v{ Al đem ho{ v{o dung dịch X chứa axit HCl v{ H2SO4 lo~ng dư, sau khi phản ứng kết thúc nhận được 4,48 lít khí H2 (đktc). Vậy phần trăm theo khối lượng Mg l{: A. 25,25% B. 30,77 C. 33,55% D. 37,75% 2: Lấy 3,84 gam Cu đem ho{ v{o dung dịch HNO3 lo~ng dư thì nhận được V lít khí NO (đktc). Vậy V lít khí NO v{ số gam HNO3 nguyên chất phản ứng l{: A. 0,896 L v{ 14,08 g B. 1,792 L v{ 18,16 g C. 1,792 L v{ 20,16 g D. 0,896 L v{ 10,08 g 3: Lấy 2,24 gam kim loại M đem ho{ v{o H2SO4 đặc nóng, dư thì nhận được 1,344 lít SO2 (đktc). Tìm kim loại M v{ số gam H2SO4 phản ứng. A. Al v{ 12,868 g B. Fe v{ 11,76 g C. Cu v{ 12,8 g D. Zn v{ 11,76 g 4: Lấy 9,9 gam kim loại M có ho| trị không đổi đem ho{ v{o HNO3 lo~ng dư nhận được 4,48 lít khí X gồm hai khí NO v{ N2O, tỉ khối của khí đối với H2 bằng 18,5. Vậy kim loại M l{ A. Mg B. Zn C. Al D. Ni 5: Lấy 5,56 gam hỗn hợp X gồm Fe v{ một kim loại M có ho| trị không đổi chia l{m hai phần bằng nhau. Phần 1: ho{ trong dung dịch HCl dư, sau khi phản ứng xong thì thu được 1,568 lít H 2 (đktc). Phần 2: cho v{o HNO3 lo~ng dư, sau khi phản ứng xong nhận được 1,344 lít NO (đktc). Tìm kim loại M v{ phần trăm theo khối lượng M trong hỗn hợp X. A. Zn v{ 42,25% B. Mg v{ 25,75% C. Al v{ 19,43% D. Al v{ 30,75% 6. Hòa tan ho{n to{n 11,2g Fe v{o dd HNO3 được dd X v{ 6,72 lit hỗn hợp khí Y gồm NO v{ 1 khí Z (tỉ lệ thể tích 1 :1). Biết chỉ xảy ra 2 qu| trình khử. Khí Z l{ A. NO2 B. N2O C. N2 D. NH3 7. Hòa tan ho{n to{n 12g hỗn hợp Fe, Cu (tỉ lệ mol 1:1) bằng axit HNO3 thu được V lit hỗn hợp khí X (đkc) gồm NO v{ NO2 v{ dd Y (chỉ chứa 2 muối v{ axit dư). Tỉ khối của X đối với H2 bằng 19. Gi| trị của V l{ A. 4,48 B. 5,6 C. 2,24 D. 3,36 8. Hỗn hợp X gồm Cu v{ Fe có tỉ lệ khối lượng tương ứng l{ 7:3. Lấy m gam X phản ứng ho{n to{n với dd chứa 0,7 mol HNO3. Sau phản ứng còn lại 0,75m gam chất rắn v{ có 0,25 mol khí Y gồm NO v{ NO2. Gi| trị của m l{ A. 40,5 B. 50,4 C. 50,2 D. 50 9. Hỗn hợp gồm 0,15 mol Cu v{ 0,15 mol Fe phản ứng vừa đủ với dd HNO 3 thu được 0,2 mol khí NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Tổng khối lượng c|c muối trong dd sau phản ứng l{ A. 64,5g B. 40,8g C. 51,6 D. 55,2 10. Hòa tan 5,6g hỗn hợp Cu v{ Fe v{o dd HNO3 1M, sau khi phản ứng xảy ra ho{n to{n được 3,92g chất rắn không tan v{ khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Biết trong hỗn hợp ban đầu Cu chiếm 60% khối lượng. Thể tích dd HNO3 đ~ dùng l{ A. 0,07 lit B. 0,08 lit C. 0,12 lit D. 0,16 lit 11. Hòa tan 14,8 g hỗn hợp Fe v{ Cu v{o lượng dư dd hỗn hợp HNO 3 v{ H2SO4 đặc nóng. Sau phản ứng thu được 10,08 lit NO2 v{ 2,24 lit SO2 (đều đkc). Khối lượng Fe trong hỗn hợp ban đầu l{ A. 5,6g B. 8,4g C. 18g D. 18,2g 12. Cho hỗn hợp chứa 0,05 mol Fe v{ 0,03 mol Al t|c dụng với 100ml dd Y gồm AgNO 3 v{ Cu(NO3)2 cùng nồng độ mol. Sau phản ứng được chất rắn Z gồm 3 kim loại. Cho Z t|c dụng với dd HCl dư thu được 0,035mol khí. Nồng độ mol mỗi muối trong Y l{ A. 0,3M B. 0,4M C. 0,42M D. 0,45M Dạng 2: Fe đốt trong oxi không khí ta được hỗn hợp c|c oxit sắt v{ có thể sắt dư, hỗn hợp n{y đem ho{ v{o HNO3 dư hoặc H2SO4 đậm đặc, nóng dư, hoặc l{ hỗn hợp cả hai axit n{y dư cho 1 hoặc 2 sản phẩm khử. mFe + mO2 = mhh rắn Tổng số điện tử Fe cho bằng tổng số điện tử O2 nhận v{ axit nhận 1. Lấy m gam sắt đem đốt trong oxi không khí ta được hỗn hợp rắn X (gồm 4 chất rắn) c}n nặng 12 gam, hỗn hợp rắn X đem ho{ trong HNO3 dư nhận được 2,24 lít khí NO (đktc). Vậy m có gi| trị l{: A. 8,96 g B. 9,82 g C. 10,08 g D. 11,20 g 2. Lấy p gam Fe đem đốt trong oxi ta được 7,52 gam hỗn hợp X gồm 3 oxit. Hỗn hợp X đem ho{ tan trong H 2SO4 đặm đặc dư được 0,672 lít SO2 (đktc). Vậy p có gi| trị l{: A. 4,8 g B. 5,6 g C. 7,2 g D. 8,6 g 3. Lấy 11,36 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4 đem ho{ trong HNO3 lo~ng dư nhận được 1,344 lít NO v{ dung dịch X. Cô cạn dung dịch X được m gam muối khan. Gi| trị của m l{: A. 49,09 g B. 34,36 g C. 35,50 g D. 38,72 g 4. Lấy m gam hỗn hợp (FeO, Fe2O3, Fe3O4) đem ho{ v{o HNO3 đậm đặc dư thì nhận được 4,48 lít NO2 (đktc) v{ dung dịch X. Cô cạn dung dịch X được 145,2 gam muối khan. Vậy m có gi| trị l{: A. 77,7 g B. 35,7 g C. 46,4 g D.15,8 g 34 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 5. Để m gam phoi Fe ngo{i không khí sau 1 thời gian thu được 12g chất rắn X gồm Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3. Hòa tan hết X trong dd H2SO4 đặc nóng thu được 2,24 lit khí SO2 (đkc). Gi| trị của m l{ A. 9,52 B. 9,62 C. 9,42 D. 9,72 6. Cho 11,2g Fe t|c dụng với oxi được m gam hỗn hợp X gồm c|c oxit. Hòa tan hết X v{o dd HNO 3 dư thu được 896 ml NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Gi| trị của m l{ A. 29,6 B. 47,8 C. 15,04 D. 25,84 7. Để m gam bột Fe ngo{i không khí một thời gian thu được 11,8g hỗn hợp gồm Fe v{ c|c oxit sắt. Hòa tan ho{n to{n hỗn hợp đó bằng dd HNO3 lo~ng thu được 2,24 lit khí NO duy nhất (đktc). Gi| trị của m l{ A. 9,94 B. 10,04 C. 15,12 D. 20,16 8. Cho 11,36g hỗn hợp Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 phản ứng hết với dd HNO3 dư thu được 1,344 lit khí NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất) v{ dd X. Cô cạn dd X thu được số gam muối khan l{ A. 38,72 B. 35,5 C. 49,09 D. 34,36 Dạng 3: Khử oxit Fe2O3 th{nh hỗn hợp rắn X có thể gồm Fe, FeO, Fe3O4 v{ Fe2O3 dư, hỗn hợp rắn X đem ho{ v{o HNO3 dư, hoặc H2SO4 đặc nóng dư hoặc hỗn hợp cả hai axit n{y. C|c biểu thức sử dụng giải dạng b{i tập n{y l{:  m(Fe2O3) + m(CO) = m(X) + m(CO2)  số mol CO2 = số mol CO  số mol Fe(Fe2O3) = số mol Fe(X) = số mol Fe (muối)  tổng điện tử (CO) nhường = tổng điện tử (axit) nhận 1. Cho khí CO đi qua m gam oxit Fe2O3 đốt nóng, ta được 13,92 gam hỗn hợp Y (gồm 4 chất rắn). Hỗn hợp X ho{ trong HNO3 đặc dư được 5,824 lít NO2 (đktc), Vậy m có gi| trị l{ A. 15,2 g B. 16,0 g C. 16,8 g D. 17,4 g 2. Cho khí CO đi qua ống chứa 10 gam Fe2O3 đốt nóng, thu được m gam hỗn hợp X (gồm 3 oxit). Hỗn hợp X đem ho{ trong HNO3 đặc nóng dư nhận được 8,96 lít NO2. Vậy m có gi| trị l{: A. 8,4 g B. 7,2 g C. 6,8 g D. 5,6 g 3. Cho khí CO đi qua ống chứa m gam oxit Fe2O3 đốt nóng thu được 6,69 gam hỗn hợp X (gồm 4 chất rắn), hỗn hợp X ho{ v{o HNO3 dư được 2,24 lít khí Y gồm NO v{ NO2, tỉ khối của Y đối với H2 bằng 21,8. Vậy m gam oxit Fe2O3 l{ A. 10,2 g B. 9,6 g C. 8,0 g D. 7,73 g 4. Lấy 8 gam oxit Fe2O3 đốt nóng cho CO đi qua, ta nhận được m gam hỗn hợp X gồm 3 oxit, hỗn hợp X đem ho{ v{o H2SO4 đặc nóng dư, nhận được 0,672 lít SO2 (đktc). Vậy m gam X có gi| trị l{: A. 8,9 g B. 7,24 g C. 7,52 g D. 8,16 g 5. Cho khí CO đi qua Fe2O3 đốt nóng, ta được m gam hỗn hợp rắn X gồm 4 chất. Hỗn hợp rắn X đem ho{ v{o HNO 3 đậm đặc nóng dư, nhận được 2,912 lít NO2 (đktc) v{ 24,2 gam Fe(NO3)3 khan. Vậy m có gi| trị l{ A. 8,36 gam B. 5,68 gam C. 7,24 gam D. 6,96 gam 6. Cho 11,36g hỗn hợp Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 phản ứng hết với dd HNO3 dư thu được 1,344 lit khí NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất) v{ dd X. Cô cạn dd X thu được số gam muối khan l{ A. 38,72 B. 35,5 C. 49,09 D. 34,36 7. Cho 1 luồng khí CO qua m gam bột Fe2O3 nung nóng thu được 14g hỗn hợp X gồm 4 chất rắn. Cho hỗn hợp X tan ho{n to{n trong dd HNO3 thu được 2,24 lit khí NO (đktc). Gi| trị của m l{ A. 16,4 B. 14,6 C. 8,2 D. 20,5 8. Khử Fe2O3 bằng CO ở nhiệt độ cao thu được hỗn hợp X gồm 4 chất rắn. Chia X th{nh 2 phần bằng nhau. P1 t|c dụng với dd HNO3 dư thu được 0,02 mol NO v{ 0,03 mol N2O. P2 tan ho{n to{n trong dd H2SO4 đặc nóng thu được V lit khí SO2 (đktc). Gi| trị của V l{ A. 2,24 B. 3,36 C. 4,48 D. 6,72 Dạng 4: Hai kim loại v{o hai muối Một số chú ý: - Sử dụng cho c|c b{i to|n có phản ứng oxi hóa – khử, đặc biệt l{ c|c b{i to|n có nhiều chất oxi hóa, nhiều chất khử. - Trong một phản ứng hoặc một hệ phản ứng, cần quan t}m đến trạng th|i oxi hóa ban đầu v{ cuối của một nguyên tố m{ không cần quan t}m đến c|c qu| trình biến đổi trung gian. - Cần kết hợp với c|c phương ph|p kh|c như bảo to{n khối lượng, bảo to{n nguyên tố để giải b{i to|n. - Nếu có nhiều chất oxi hóa v{ nhiều chất khử cùng tham gia trong b{i to|n, ta cần tìm tổng số mol electron nhận v{ tổng số mol electron nhường để thiết lập phương trình. 1. Cho hỗn hợp chứa 0,05 mol Fe v{ 0,03 mol Al t|c dụng với 100ml dd Y gồm AgNO 3 v{ Cu(NO3)2 cùng nồng độ mol. Sau phản ứng được chất rắn Z gồm 3 kim loại. Cho Z t|c dụng với dd HCl dư thu được 0,035mol khí. Nồng độ mol mỗi muối trong Y l{ A. 0,3M B. 0,4M C. 0,42M D. 0,45M 35 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 2. Lấy 8,3 gam hỗn hợp X gồm Al v{ Fe cho v{o 500 mL dung dịch Y gồm AgNO3 0,2 M, Cu(NO3)2 0,4 M, sau khi phản ứng xong ta nhận được chất rắn B v{ dung dịch C không còn m{u xanh của ion Cu 2+, chất rắn B không tan trong axit dd HCl. Vậy phần trăm theo khối lượng Al, Fe trong hỗn hợp X lần lược l{: A. 27,5% v{ &2,5% B. 27,25% v{ 72,75% C. 32,25% v{ 62,75% D. 32,50% v{ 67,50% Bài tập rèn luyện kỹ năng 1. Cho khí CO nóng qua ống sứ đựng m gam Fe2O3 một thời gian được 6,72 g hỗn hợp X gồm sắt v{ c|c oxit sắt. Hòa tan ho{n to{n X v{o dd HNO3 dư tạo th{nh 0,448 lit khí NO (đkc) (sản phẩm khử duy nhất). Gi| trị của m l{ A. 5,56 B. 6,64 C. 7,2 D. 8,8 2. Trộn 0,5g bột Al với hỗn hợp bột Fe2O3 v{ CuO rồi tiến h{nh phản ứng nhiệt nhôm trong điều kiện không có không khí một thời gian được hỗn hợp rắn X. Hòa tan X trong dd HNO 3 đặc nóng dư thì thể tích khí NO2 (sản phẩm khử duy nhất) thu được ở đkc l{ A. 0,672lit B. 0,896lit C. 1,12lit D. 1,344 3. Hòa tan ho{n to{n 11,2g Fe v{o dd HNO3 được dd X v{ 6,72 lit hỗn hợp khí Y gồm NO v{ 1 khí Z (tỉ lệ thể tích 1 :1). Biết chr xảy ra 2 qu| trình khử. Khí Z l{ A. NO2 B. N2O C. N2 D. NH3 4. Nung m gam bột Fe trong oxi không khí thu được 3g hỗn hợp rắn X gồm sắt v{ c|c oxit sắt. Hòa tan hết X trong dd HNO3 dư thấy tho|t ra 0,56 lit NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Gi| trị của m l{ A. 2,22 B. 2,32 C. 2,52 D. 2,62 5. Để m gam phoi Fe ngo{i không khí sau 1 thời gian thu được 12g chất rắn X gồm Fe, FeO, Fe 3O4, Fe2O3. Hòa tan hết X trong dd H2SO4 đặc nóng thu được 2,24 lit khí SO2 (đkc). Gi| trị của m l{ A. 9,52 B. 9,62 C. 9,42 D. 9,72 6. Cho 11,2g Fe t|c dụng với oxi được m gam hỗn hợp X gồm c|c oxit. Hòa tan hết X v{o dd HNO 3 dư thu được 896 ml NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Gi| trị của m l{ A. 29,6 B. 47,8 C. 15,04 D. 25,84 7. Hòa tan m gam Al v{o lượng dư dd hỗn hợp NaOH v{ NaNO 3 thấy xuất hiện 6,72 lit hỗn hợp khí NH3 v{ H2 với số mol bằng nhau. Gi| trị của m l{ A. 6,75 B. 7,59 C. 8,1 D. 13,5 8. Hòa tan ho{n to{n 12g hỗn hợp Fe, Cu (tỉ lệ mol 1:1) bằng axit HNO3 thu được V lit hỗn hợp khí X (đkc) gồm NO v{ NO2 v{ dd Y (chỉ chứa 2 muối v{ axit dư). Tỉ khối của X đối với H2 bằng 19. Gi| trị của V l{ A. 4,48 B. 5,6 C. 2,24 D. 3,36 9. Hỗn hợp X gồm Cu v{ Fe có tỉ lệ khối lượng tương ứng l{ 7:3. Lấy m gam X phản ứng ho{n to{n với dd chứa 0,7 mol HNO3. Sau phản ứng còn lại 0,75m gam chất rắn v{ có 0,25 mol khí Y gồm NO v{ NO2. Gi| trị của m l{ A. 40,5 B. 50,4 C. 50,2 D. 50 10. Hỗn hợp gồm 0,15 mol Cu v{ 0,15 mol Fe phản ứng vừa đủ với dd HNO 3 thu được 0,2 mol khí NO (đkc, sản phẩm khử duy nhất). Tổng khối lượng c|c muối trong dd sau phản ứng l{ A. 64,5g B. 40,8g C. 51,6 D. 55,2 11. Hòa tan 5,6g hỗn hợp Cu v{ Fe v{o dd HNO3 1M, sau khi phản ứng xảy ra ho{n to{n được 3,92g chất rắn không tan v{ khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Biết trong hỗn hợp ban đầu Cu chiếm 60% khối lượng. Thể tích dd HNO3 đ~ dùng l{ A. 0,07 lit B. 0,08 lit C. 0,12 lit D. 0,16 lit 12. Hòa tan 14,8 g hỗn hợp Fe v{ Cu v{o lượng dư dd hỗn hợp HNO 3 v{ H2SO4 đặc nóng. Sau phản ứng thu được 10,08 lit NO2 v{ 2,24 lit SO2 (đều đkc). Khối lượng Fe trong hỗn hợp ban đầu l{ A. 5,6g B. 8,4g C. 18g D. 18,2g 13. Cho hỗn hợp chứa 0,05 mol Fe v{ 0,03 mol Al t|c dụng với 100ml dd Y gồm AgNO 3 v{ Cu(NO3)2 cùng nồng độ mol. Sau phản ứng được chất rắn Z gồm 3 kim loại. Cho Z t|c dụng với dd HCl dư thu được 0,035mol khí. Nồng độ mol mỗi muối trong Y l{ A. 0,3M B. 0,4M C. 0,42M D. 0,45M 14. Chia 10g hỗn hợp X gồm Mg, Al, Zn th{nh 2 phần bằng nhau : - P1 : đốt ch|y ho{n to{n trong O2 dư thu được 21g hỗn hợp oxit. - P2 : hòa tan trong HNO3 đặc nóng dư thu được V lit NO2 (sản phẩm khử duy nhất, đkc). Gi| trị của V l{ A. 44,8 B. 22,4 C. 89,6 D. 30,8 15. Chia hỗn hợp X gồm Mg, Al, Zn th{nh 2 phần bằng nhau : - P1 t|c dụng hết với HCl dư thu được 0,15mol H2. - P2 cho tan hết trong dd HNO3 dư thu được V lit NO (sản phẩm khử duy nhất). Gi| trị của V l{ A. 2,24 B. 3,36 C. 4,48 D. 5,6 36 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 IV. PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG CHÉO Bài tập minh họa Bài 1. Một dung dịch HCl nồng độ 45% v{ một dung dịch HCl kh|c có nồng độ 15%. Để có một dung dịch mới có nồng độ 20% thì cần phải pha chế về khối lượng giữa 2 dung dịch theo tỉ lệ l{ A. 1 : 3 B. 3 : 1 C. 1 : 5 D. 5 : 1 Bài 2. Để điều chế được hỗn hợp 26 lít H2 v{ CO có tỉ khối hơi đối với metan bằng 1,5 thì thể tích H2 v{ CO cần lấy l{ A. 4 L v{ 22 L B. 22 L v{ 4 L C. 8 L v{ 44 L D. 44 L v{ 8 L Bài 3. Khối lượng dung dịch NaCl 15% cần trộn với 200 gam dung dịch NaCl 30% để thu được dung dịch NaCl 20% l{ A. 250 g B. 300 g C. 350 g D. 400 g Bài 4. Thể tích H2O v{ dung dịch MgSO4 2M cần để pha được 100 ml dung dịch MgSO4 0,4M lần lượt l{ A. 50 ml v{ 50 ml B. 40 ml v{ 60 ml C. 80 ml v{ 20 ml D. 20 ml v{ 80 ml Bài 5. Hòa tan 4,59 gam Al bằng dung dịch HNO3 thu được hỗn hợp khí NO v{ N2O có tỉ khối hơi đối với hiđro bằng 16,75. Thể tích NO v{ N O (đktc) thu được l{ A. 2,24 L v{ 6,72 L B. 2,016 L v{ 0,672 C. 0,672 L v{ 2,016 L D. 1,972 L v{ 0,448 L Bài 6. Một dung dịch NaOH nồng độ 2 M v{ một dung dịch NaOH kh|c có nồng độ 0,5 M. Để có một dung dịch mới có nồng độ 1 M thì cần phải pha chế về thể tích giữa 2 dung dịch theo tỉ lệ l{ A. 1 : 2 B. 2 : 1 C. 1 : 3 D. 3 : 1 Bài 7. Hỗn hợp gồm NaCl v{ NaBr. Cho hỗn hợp t|c dụng với dung dịch AgNO 3 dư thì tạo ra kết tủa có khối lượng bằng khối lượng của AgNO3 đ~ tham gia phản ứng. Th{nh phần % theo khối lượng của NaCl trong hỗn hợp đầu l{ A. 25,84% B. 27,84% C. 40,45% D. 27,48% Bài 8. Cho hỗn hợp gồm N2, H2 v{ NH3 có tỉ khối so với hiđro l{ 8. Dẫn hỗn hợp đi qua dung dịch H2SO4 đặc, dư thì thể tích khí còn lại một nửa. Th{nh phần phần trăm (%) theo thể tích của mỗi khí trong hỗn hợp lần lượt l{ A. 25% N2, 25% H2 v{ 50% NH3. B. 25% NH3, 25% H2 v{ 50% N2. C. 25% N2, 25% NH3 v{ 50% H2. D. 15% N2, 35% H2 v{ 50% NH3 37 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 V. PHƯƠNG PHÁP ĐỒ THỊ Dạng 1: Sục từ từ khí CO2 v{o a mol dung dịch Ca(OH)2 cho đến dư, Bài tập 1: Sục từ từ V (lít) khí CO2 ở điều kiện tiêu chuẩn v{o 1 lít dung dịch Ca(OH)2 0,2M thì thu được 10 gam kết tủa. V có gi| trị lớn nhất l{: A. 2,24 (l) B. 4,48 (l) C. 6,72 (l) D. 11,2 (l) Bài tập 2: Sục khí CO2 có số mol biến thiên trong khoảng 0,1 ≤ nCO2 ≤ 0,18 v{o 1,5 lít dung dịch Ca(OH)2 0,1M. Lượng kết tủa lớn nhất thu được l{: A. 10 gam B. 15 gam C. 20 gam D. 25 gam Bài tập 3: Nhiệt ph}n ho{n to{n 20 gam muối cacbonat của kim loại hóa trị II thu được chất rắn A v{ khí B. Sục to{n bộ khí B v{o 150ml dung dịch Ba(OH)2 1M thu được 19,7g kết tủa. Khối lượng A v{ công thức của muối cacbonat l{: A. 11,2g v{ CaCO3 B. 12,2g v{ MgCO3 C. 12,2g v{ CaCO3 D. 11,2g v{ MgCO3 Dạng 2: Rót từ từ dung dịch có chứa ion OH- v{o dung dịch có chứa a mol Al3+, Bài tập 1: Cho 100ml dung dịch NaOH t|c dụng với 200ml dung dịch AlCl3 0,2M thu được kết tủa A. Sấy khô v{ đem nung A đến khối lượng không đổi thu được 1,53 gam chất rắn. Nồng độ mol/l của dung dịch NaOH đ~ dùng l{: A. 0,9M ; 0,5M B. 1,0M ; 0,9M C. 1,3M ; 0,5M D. 0,9M ; 1,3M Bài tập 2: Cho 200ml dung dịch AlCl3 1,5M t|c dụng với V lít dung dịch NaOH 0,5M thu được 15,6 gam kết tủa. Gi| trị lớn nhất của V l{: A. 1,2 (l) B. 1,8 (l) C. 2,0 (l) D. 2,4 (l) Dạng 3: Cho từ từ dung dịch HCl v{o dung dịch chứa a mol NaAlO2 cho đến dư, Bài tập 1: Cần ít nhất bao nhiêu ml dung dịch HCl 1M để khi t|c dụng với 500ml dung dịch NaAlO2 0,1M sẽ thu được 0,78g kết tủa? A. 10ml B. 15ml C.17ml D. 20ml Bài tập 2: Cho p mol dung dịch NaAlO2 t|c dụng với q mol dung dịch HCl. Để thu được kết tủa sau phản ứng thì tỷ lệ p : q l{: A. p : q = 1 : 5 B. p : q = 1 : 4 C. p : q > 1 : 4 D. p : q < 1 : 4 Dạng 4: Cho từ từ dung dịch chứa ion OH- v{o dung dịch chứa a mol Zn2+ cho đến dư, Bài tập 1: Cho V lít dung dịch NaOH 0,1M t|c dụng với 200ml dung dịch ZnCl2 0,1M thu được 1,485g kết tủa. Gi| trị lớn nhất của V l{: A. 0,3 (l) B. 0,5 (l) C. 0,7 (l) D. 0,9 (l) Bài tập 2: Cho dung dịch NaOH có số mol biến thiên trong khoảng:0,12 ≤ nNaOH ≤ 0,18 mol t|c dụng với 100ml dung dịch Zn(NO3)2 0,5M. Khối lượng kết tủa lớn nhất v{ nhỏ nhất thu được lần lượt l{: A. 7,29g v{ 1,89g B. 7,92g v{ 1,89g C. 7,29g v{ 1,98g D. 7,92g v{ 1,98g Bài tập rèn luyện kỹ năng: 1. Cho 10 lit (đkc) hỗn hợp A gồm N2 v{ CO2 v{o 2 lit dd Ca(OH)2 0,02M thu được 1g kết tủa. % theo thể tích của CO2 trong hỗn hợp A l{ A. 2,24%; 15,86% B.2,4%; 15,86% C.2,24%; 15,68% D. 2,24%; 15,6% 2. Rót từ dd HCl 0,2M v{o 100 ml dd NaAlO2 1M thu được 5,46g kết tủa. Thể tích dd HCl (lit) đ~ dùng l{ A. 0,35; 0,95 B. 0,35; 0,9 C. 0,7; 0,19 D. 0,45; 0,95 3. Hòa tan 26,64g Al2(SO4)3.18H2O v{o nước được dd A. Cho 250 ml dd KOH t|c dụng hết với A thu được 2,34g kết tủa. Nồng độ dd KOH l{ A. 0,36M B. 0,36M v{ 1,16M C. 1,6M D. 0,36M v{ 1,6M 4. Dẫn V lit khí CO2 (đkc) v{o 300 ml dd Ca(OH)2 0,5M. Sau phản ứng thu được 10g kết tủa. Gi| trị của V l{ A. 2,24 B. 3,36 C. 4,48 D. cả A v{ C đúng 5. Rót từ dd Ba(OH)2 0,2M v{o 150 ml dd AlCl3 0,04M đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhất, nhỏ nhất. Thể tích dd Ba(OH)2 đ~ dùng tương ứng l{ A. 45 v{ 60ml B. 15 v{ 45ml C. 90 v{ 120ml D. 45 v{ 90ml 6. Rót từ từ dd HCl 0,1M v{o 200ml dd KAlO2 0,2M. Sau phản ứng thu được 1,56g kết tủa. Thể tích dd HCl đ~ dùng: A. 0,2 v{ 1 lit B. 0,4 v{ 1 lit C. 0,2 v{ 0,8 lit D. 0,4 v{ 1,2 lit 7. Cho m gam Na tan hết trong 100 ml dd Al2(SO4)3 0,2M. Sau phản ứng thu được 0,78g kết tủa. Gi| trị của m l{ A. 0,69 B. 3,45 C. 1,69 D. A v{ B đúng 8. Trong bình kín chứa đầy 15 lit dd Ca(OH)2 0,01M. Sục v{o bình lượng CO2 có gi| trị biến thiên trong khoảng 0,02 đến 0,12 mol. Khối lượng kết tủa biến thiên trong khoảng A. 0 đến 15g B. 2 đến 12g C. 2 đến 15g D. 12 đến 15g 9. Sục V lit khí CO2 (đktc) v{o 1,5 lit dd Ba(OH)2 0,1M thu được 19,7g kết tủa. Gi| trị lớn nhất của V l{ A. 5,6 B. 2,24 C. 3,36 D. 4,48 38 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 10. Dung dịch X gồm KOH 1M v{ Ba(OH)2 0,75M. Cho từ dd X v{o 100ml dd Zn(NO3)2 1M, thấy cần dùng ít nhất V ml dd X thì không còn kết tủa. V có gi| trị l{ A. 120 B. 160 C. 140 D. 180 11. Một dd chứa x mol KAlO2 t|c dụng với dd chứa y mol HCl. Điều kiện để sau phản ứng thu được lượng kết tủa lớn nhất l{ A. x > y B. y > x C. x = y D. x < 2y 12. Trộn dd chứa a mol AlCl3 với dd chứa b mol NaOH. Để thu được kết tủa thì cần tỉ lệ A. a/b = ¼ B. a/b > ¼ C. a/b < ¼ D. a/b = 1/3 13. Một dd chứa a mol NaAlO2 v{ a mol NaOH t|c dụng với dd chứa b mol HCl. Điều kiện để sau phản ứng thu được kết tủa l{ A. a = 2b B. a = b C. a < b < 4a D. a < b < 5a 14. Thêm dd HCl v{o dd chứa 0,1mol NaOH v{ 0,1 mol NaAlO2 . Khi kết tủa thu được l{ 0,08 mol thì số mol HCl đ~ dùng l{ A. 0,08 hoặc 0,16 mol B. 0,18 hoặc 0,26 mol C. 0,26 mol D. 0,16 mol 15. Cho 18,6g hỗn hợp gồm Zn v{ Fe t|c dụng vừa đủ với 7,84 lit Cl 2 ở đktc. Lấy sản phẩm thu được hòa tan v{o nước rồi cho t|c dụng với dd NaOH 1M. Thể tích dd NaOH cần dùng để lượng kết tủa thu được lớn nhất, nhỏ nhất lần lượt l{ A. 0,7 v{ 1,1 lit B. 0,1 v{ 0,5 lit C. 0,2 v{ 0,5 lit D. 0,1 v{ 1,1 lit 16. Trong 1 cốc đựng 200 ml dd AlCl3 2M. Rót v{o cốc 200ml dd NaOH aM thu được kết tủa. Sấy kết tủa v{ nung đến khối lượng không đổi thu được 5,1g chất rắn. Gi| trị của a l{ A. 1,5M B. 1,5 v{ 3M C. 3M D. 1,5M v{ 7,5M 17. Cho 5,6 lit hỗn hợp X gồm N2 v{ CO2 (đktc) đi chậm qua 5 lit dd Ca(OH)2 0,02M để phản ứng xảy ra ho{n to{n thu được 5 g kết tủa. Tỉ khối hơi của hỗn hợp X so với H2 l{ A. 15,6 B. 18,8 C. 21 D. Cả A v{ B 18. Nhiệt ph}n 20 g muối cacbonat kim loại hóa trị 2 thu được khí A v{ chất rắn B. Cho to{n bộ khí A v{o 150 ml dd Ba(OH)2 1M thu được 19,7g kết tủa. Công thúc muối cacbonat l{ A. CaCO3 B. BaCO3 C. FeCO3 D. MgCO3 19. Hòa tan ho{n to{n 11,2g CaO v{o nước được dd A. Nếu cho khí CO2 sục qua dd A v{ sau khi kết thúc thí nghiệm thấy có 2,5g kết tủa. Thể tích CO2 tham gia phản ứng l{ A. 0,56 v{ 2,24 lit B. 0,56 v{ 8,4 lit C. 0,65 v{ 8,4 lit D. 0,6 v{ 2,24 lit 20. Hòa tan 3,9 g Al(OH)3 bằng 50 ml dd NaOH 3M thu được dd A. Thể tích dd HCl 2M cần cho v{o dd A để xuất hiện trở lại 1,56g kết tủa l{ A. 0,02 lit B. 0,24 lit C. 0,02 hoặc 0,24 lit D. 0,06 hoặc 0,12 lit 21. Cho V lit dd NaOH 2M v{o dd chứa 0,1 mol Al2(SO4)3 v{ 0,1 mol H2SO4 đến khi phản ứng ho{n to{n thu được 7,8g kết tủa. Gi| trị lớn nhất của V để thu được lượng kết tủa trên l{ A. 0,45 B. 0,35 C. 0,25 D. 0,05 22. Một dd HCl nồng độ 35% v{ 1 dd HCl kh|c có nồng độ 15%. Để thu được dd mới có nồng độ 20% thì cần phải pha chế 2 dd n{y theo tỉ lệ khối lượng l{ A. 1:3 B. 3:1 C. 1:5 D. 5:1 23. Để điều chế 26 lit H2 v{ CO có tỉ khối hơi đối với metan bằng 1,5 thì thể tích H2 v{ CO cần lấy lần lượt l{ A. 4 v{ 22 lit B. 22 v{ 4 lit C. 8 v{ 44 lit D. 44 v{ 8lit 24. Khối lượng dd NaCl 15% cần trộn với 200g dd NaCl 30% để thu được dd NaCl 20% l{ A. 250g B. 300g C. 350g D. 400g 25. Thể tích nước v{ dd MgSO4 2M cần để pha được 100ml dd MgSO4 0,4M lần lượt l{ A. 50 v{ 50ml B. 40 v{ 60ml C. 80 v{ 20 ml D. 20 v{ 80ml 26. A l{ kho|ng cuprit chứa 45% Cu2O. B l{ kho|ng vật tenorit chứa 70% CuO. Cần trộn A v{ B theo tỉ lệ khối lượng T = mA/mB n{o để được quặng C m{ từ 1 tấn quặng C có thể điều chế được tối đa 0,5 t}n đồng nguyên chất ? A. 5/3 B. 5.4 C. 4/5 D. 3/5 27. Một dd NaOH nồng độ 2M v{ một dd NaOH kh|c nồng độ 0,5M. Để có dd mới nồng độ 1M thì cần phải pha chế về thể tích giữa 2 dd theo tỉ lệ l{ A. 1 :2 B. 2 :1 C. 1 :3 D. 3 :1 28. Cho hỗn hợp gồm NaCl v{ NaBr t|c dụng với dd AgNO 3 dư tạo ra kết tủa có khối lượng bằng khối lượng của AgNO3 đ~ phản ứng. Th{nh phần % theo khối lượng NaCl trong hỗn hợp đầu l{ A. 25,84% B. 27,84% C. 40,45% D. 27,48% 39 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 VI. PHƯƠNG PHÁP BẢO TOÀN ĐIỆN TÍCH Trong ph}n tử c|c chất trung ho{ về điện, tổng điện tích (+) = tổng điện tích (-) Trong dung dịch c|c chất điện ly trung ho{ về điện, tổng điện tích (+) c|c cation = tổng điện tích (-) c|c anion. Nguyên tắc giải Xem xét trong ph}n tử của chất gồm những ion n{o v{ số lượng của mỗi loại ion. Nếu l{ dung dịch chất điện ly cũng phải xem xét trong dung dịch có chứa những chất điện ly n{o v{ số cation v{ số anion có trong dung dịch. Để từ đó thiết lập phương trình tổng điện tích dương bằng tổng điện tích }m.  Khi có sự thay thế c|c ion thì mối quan hệ giữa chúng l{: Với anion: O2-  2Cl-; O2-  2NO3-; O2-  SO42-; 2Cl-  SO42-… Với cation: 2Na+  Mg2+; 3Na+  Al3+; 3Mg2+  2Al3+…  Trong c|c phản ứng kết hợp ion thì sự kết hợp giữa 2 ion tạo th{nh ph}n tử trung hòa điện vì vậy mối tương quan giữa chúng l{ H+  OH-; Fe3+  3OH-; Ba2+  SO42-; Mg2+  CO32-... 2. Bài tập hướng dẫn Bài 1. Chia hỗn hợp 2 kim loại A, B có hóa trị không đổi th{nh 2 phần bằng nhau. Phần 1 tan hết trong dung dịch HCl, tạo ra 1,792 lít H2 (đktc). Phần 2 nung trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 2,84 gam chất rắn. Khối lượng hỗn hợp 2 kim loại trong hỗn hợp đầu l{ A. 2,4 gam B. 3,12 gam C. 2,2 gam D. 1,8 gam Bài 2. Dung dịch A có chứa 5 ion : Mg2+, Ba2+, Ca2+, 0,1 mol Cl– v{ 0,2 mol NO3–. Thêm dần V lít dung dịch K2CO3 1M v{o A đến khi được lượng kết tủa lớn nhất. V có gi| trị l{ A. 150 mL B. 300 mL C. 200 mL D. 250 mL Bài 3. Dung dịch A chứa c|c ion CO32–, SO32–, SO42– v{ 0,1 mol HCO3–, 0,3 mol Na+. Thêm V (lít) dung dịch Ba(OH)2 1M v{o dung dịch A thì thu được lượng kết tủa lớn nhất. Gi| trị của V l{ A. 0,15 L B. 0,2 L C. 0,25 L D. 0,5 L Bài 4. Cho tan ho{n to{n 15,6 gam hỗn hợp gồm Al v{ Al2O3 trong 500 mL dung dịch NaOH 1M thu được 6,72 lít H2 (đktc) v{ dung dịch D. Thể tích HCl 2M cần cho v{o D để thu được lượng kết tủa lớn nhất l{ A. 0,175 L B. 0,25 L C. 0,25 L D. 0,52 L Bài 5. Cho tan ho{n to{n 10 gam hỗn hợp Mg v{ Fe trong dung dịch HCl 4M thu được 5,6 lít H 2 (đktc) v{ dung dịch D. Để kết tủa ho{n to{n c|c ion trong D cần 300 mL dung dịch NaOH 2M. Thể tích dung dịch HCl đ~ dùng l{ A. 0,1 L B. 0,12 L C. 0,15 L D. 0,2 L Bài 6. Cho 20 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 tan vừa hết trong 700 mL dung dịch HCl 1M thu được 3,36 lít H2 (đktc) v{ dung dịch D. Cho dung dịch D t|c dụng với NaOH dư, lọc kết tủa v{ nung trong không khí đến khối lượng không đổi thu được chất rắn Y. Khối lượng Y l{ A. 16 g B. 32 g C. 8 g D. 24 g Bài 7. Trộn 100 mL dung dịch AlCl3 1M với 200 mL dung dịch NaOH 1,8M thu được kết tủa A v{ dung dịch D. a. Khối lượng kết tủa A l{ A. 3,12 g B. 6,24 g C. 1,06 g D. 2,08 g b. Nồng độ mol của c|c chất trong dung dịch D l{ A. NaCl 0,2 M v{ NaAlO2 0,6 M B. NaCl 1 M v{ NaAlO2 0,2 M C. NaCl 1 M v{ NaAlO2 0,6 M D. NaCl 0,2 M v{ NaAlO2 0,4 M Bài tập rèn luyện kỹ năng 1. Trong 1 dd có chứa a mol Ca2+, b mol Mg2+, c mol Cl-, d mol NO3- . Biểu thức liên hệ giữa a, b, c, d l{ A. 2a + 2b = c + d B. a + b = 2c + 2d C. a + 2b = b + d D. 2a + b = c + 2d 2. Thêm m gam kali v{o 300 ml dd chứa Ba(OH)2 0,1M v{ NaOH 0,1M thu được dd X. Cho từ từ dd X v{o 200ml dd Al2(SO4)3 0,1M thu được kết tủa Y. Để thu được kết tủa Y lớn nhất thì m có gi| trị l{ A. 1,59 B. 1,17 C. 1,71 D. 1,95 3. Dung dịch A chứa c|c ion: Al3+ 0,6mol, Fe2+ 0,3mol, Cl- a mol, SO42- b mol. Cô cạn dd A thu được 140,7g muối. Gi| trị của a v{ b lần lượt l{ A. 0,6 v{ 0,9 B. 0,9 v{ 0,6 C. 0,3 v{ 0,5 D. 0,2 v{ 0,3 4. Hòa tan ho{n to{n 2,81g hỗn hợp gồm Fe2O3, MgO, ZnO trong 500 ml dd H2SO4 0,1M (vừa đủ). Sau phản ứng cô cạn dd thì thu được số gam muối khan l{ A. 6,81 B. 4,81 C. 3,81 D. 5,81 5. Dung dịch X chứa c|c ion Ca2+, Al3+, Cl-. Để kết tủa hết ion Cl- trong 100ml dd X cần dùng 700ml dd chứa ion Ag+ có nồng độ 1M. Cô cạn dd X thu được 35,55g muối. Nồng độ mol c|c cation trong dd lần lượt l{ A. 0,4 v{ 0,3 B. 0,2 v{ 0,3 C. 1 v{ 0,5 D. 2 v{ 1 40 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 6. Một dd chứa 0,02 mol Cu2+, 0,03 mol K+, x mol Cl- v{ y mol SO42-. Tổng khối lượng c|c muối tan có trong dd l{ 5,435g. Gi| trị của x v{ y lần lượt l{ A. 0,03 v{ 0,02 B. 0,05 v{ 0,01 C. 0,01 v{ 0,03 D. 0,02 v{ 0,05 7. Chia hỗn hợp 2 kim loại A, B có hóa trị không đổi th{nh 2 phần bằng nhau: - P1 tan hết trong dd HCl tạo ra 1,792 lit H2 (đkc) - P2 nung trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 2,84g chất rắn. Khối lượng hỗn hợp 2 kim loại ban đầu l{ A. 2,4g B. 3,12g C. 2,2g D. 1,8g 8. Dung dịch A chứa c|c ion Mg2+, Ba2+, Ca2+, 0,1 mol Cl- v{ 0,2 mol NO3-. Thêm dần V ml dd Na2CO3 1M v{o A đến khi được lượng kết tủa lớn nhất. Gi| trị của V l{ A. 150 B. 300 C. 200 D. 250 9. Dung dịch A chứa c|c ion CO32-, SO32-, SO42-, 0,1 mol HCO3- v{ 0,3 mol Na+. Thêm V lit dd Ba(OH)2 1M v{o dd A đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhất. Gi| trị của V l{ A. 0,15 B. 0,2 C. 0,25 D. 0,5 10. Hòa tan ho{n to{n 15,6 g hỗn hợp gồm Al v{ Al2O3 trong 500 ml dd NaOH 1M thu được 6,72 lit H2 (đkc) v{ dd D. Thể tích dd HCl 2M cần cho v{o D để được kết tủa lớn nhất l{ A. 0,175 lit B. 0,25 lit C. 0,255 lit D. 0,52 lit 11. Hòa tan ho{n to{n 10g hỗn hợp Mg v{ Fe trong dd HCl 4M thu được 5,6lit H2 (đkc) v{ dd D. Để kết tủa ho{n to{n c|c ion trong D cần 300 ml dd NaOH 2M. Thể tích dd HCl (lit) đ~ dùng l{ A. 0,1 B. 0,12 C. 0,15 D. 0,2 12. Cho a gam hỗn hợp 2 kim loại Na, K v{o nước được dd X v{ 0,224 lit H 2 (đkc). Trung hòa hết dd X cần V lit dd H2SO4 0,1M. Gi| trị của V l{ A. 0,15 B. 0,1 C. 0,12 D. 0,2 13. Một dd chứa 2 cation l{ Fe2+ 0,1 mol, Al3+ 0,2 mol v{ 2 anion Cl- x mol, SO42- y mol. Khi cô cạn dd thu được 46,9g chất rắn khan. Gi| trị của x v{ y l{ A. 0,02 V{ 0,03 B. 0,03 v{ 0,03 C. 0,2 v{ 0,3 D. 0,3 v{ 0,2 14. Cho x gam hỗn hợp kim loại gồm Na, K, Ba v{o nước dư được 500ml dd có pH = 13 v{ V lit khí (đkc). Gi| trị của V l{ A. 0,56 B. 1,12 C. 2,24 D. 5,6 15. Một dd chứa c|c ion: x mol M3+, 0,2 mol Mg2+, 0,3 mol Cu2+, 0,6 mol SO42-, 0,4mol NO3-. Cô cạn dd n{y thu được 116,8g hỗn hợp c|c muối khan. M l{ A. Cr B. Fe C. Al D. Zn 16. Cho mẫu hợp kim Na-Ba t|c dụng với nước dư thu được dd X v{ 3,36 lit H2 (đkc). Thể tích dd H2SO4 2M cần dùng để trung hòa dd X l{ A. 150ml B. 75ml C. 60ml D. 30ml 17. Trộn 100ml dd AlCl3 1M với 200ml dd NaOH 1,8M thu được kết tủa A v{ dd D. a. Khối lượng kết tủa A l{ A. 3,12g B. 6,24g C. 1,06g D. 2,08g b. Nồng độ mol c|c chất trong dd D l{ A. NaCl 0,2M v{ NaAlO2 0,6M B. NaCl 1M v{ NaAlO2 0,2M C. NaCl 1M v{ NaAlO2 0,6M D. NaCl 0,2M v{ NaAlO2 0,4M 18. Lấy m gam hỗn hợp 2 kim loại M v{ R có ho| trị không đổi, chia 2 phần bằng nhau. Phần 1 ho{ tan vừa đủ trong 100 mL H2SO4 1 M. Phần 2 cho t|c dụng với Cl2 dư thì được 9,5 gam muối clorua. Vậy m có gi| trị l{ A. 4,8 g B. 11,2 g C. 5,4 g D. 2,4 g 19. Dung dịch X gồm 0,02 mol Cu2+ , 0,03 mol K+, x mol Cl-, y mol SO42- đem cô cạn nhận được 5,435 gam muối khan. Vậy x v{ y có gi| trị l{: A. 0,01 v{ 0,03 B. 0,02 v{ 0,05 C. 0,05 v{ 0,01 D. 0,03 v{ 0,02 20. Dung dịch X gồm a mol Na+, b mol HCO3-, c mol CO32-, d mol SO42-. Cần dùng 100 mL dung dịch Ba(OH)2 có nồng độ l{ x M để cho v{o dung dịch X thì được lượng kết tủa lớn nhất. Biểu thức liên hệ giữa x với a, b l{: A. x = (3a + 2b)/0,2 B. x = (2a + b)/0,2 C. x = (a – b)/0,2 D. x = (a+b)/0,2 21. Dung dịch X gồm NaOH 0,2 M v{ Ba(OH)2 0,05 M. Dung dịch Y gồm Al2(SO4)3 0,4 M v{ H2SO4 x M. Trộn 0,1 L dung dịch Y với 1 L dung dịch X được 16,33 gam kết tủa. Vậy x có gi| trị l{ A. 0,2 M B. 0,2 M; 0,6M C. 0,2 M; 0,4M D. 0,2 M; 0,5M 41 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 VII. PHƯƠNG PHÁP PHƯƠNG TRÌNH ION THU GỌN 1. Dung dịch X chứa c|c ion Fe3+, SO42-, NH4+, Cl-. Chia dd X th{nh 2 phần bằng nhau. - Phần 1 t|c dụng với dd NaOH dư, đun nóng thu được 0,672lit khí ở đktc c{ 1,07g kết tủa. - Phần 2 t|c dụng với dd BaCl2 dư thu được 4,68g kết tủa. Tổng khối lượng c|c muối khan thu được khi cô cạn dd X l{ A. 3,73g B. 7,07g C. 7,46g D. 3,52g 2. Cho 3,2g bột Cu t|c dụng với 100ml dd hỗn hợp gồm HNO 3 0,8M v{ H2SO4 0,2M. Sau khi cac phản ứng xảy ra ho{n to{n sinh ra V lit khí NO (sản phẩm khử duy nhất) ở đktc. V có gi| trị l{ A. 0,746 B. 0,448 C. 1,792 D. 0,672 3. Trộn V lít dd NaOH 0,01M với V lit dd HCl 0,03M được 2V lit dd Y. pH của dd Y l{ A. 4 B. 3 C. 2. D. 1 4. Trộn 100ml dd có pH = 1 gồm HCl v{ HNO3 với 100ml dd NaOH aM thu được 200 ml dd có pH = 12. Gi| trị của a A. 0,15 B. 0,3 C. 0,03 D. 0,12 5. Cho mẫu hợp kim Na-Ba t|c dụng với nước dư thu được dd X v{ 3,36 lit H2 ở đktc. Thể tích dd H2SO4 2M cần dùng để trung hòa dd X l{ A. 150ml B. 75ml C. 60ml D. 30ml 6. Trộn 100ml dd gồm Ba(OH)2 0,1M v{ NaOH 0,1M với 400 ml dd gồm H2SO4 0,0375M v{ HCl 0,0125M thu được dd X có pH l{ A. 2 B. 1 C. 6 D. 7 7. Cho m gam h Mg v{ Al v{o 250 ml dd X chứa hỗn hợp HCl 1M v{ H2SO4 0,5M thu được 5,32 lit H2 (Đktc) v{ dd Y (coi thể tích dd không đổi). pH của dd Y l{ A. 7 B.1 C. 2 D. 6 8. Thực hiện 2 TN: - TN1: cho 3,84g Cu phản ứng với 80ml dd HNO3 1M tho|t ra V1 lit NO - TN2: cho 3,84g Cu phản ứng với 80ml dd HNO3 1M v{ H2SO4 0,5M tho|t ra V2 lit NO. Biết NO l{ sản phẩm khử duy nhất, c|c thể tích đo ở cùng điều kiện. Quan hệ giữa V1 với V2 l{ A. V2 = 2,5V1 B. V2 = 1,5V1 C. V2 = V1 D. V2 = 2V1 9. Cho 2,4g hỗn hợp bột Mg v{ Fe v{o 130ml dd HCl 0,5M. Thể tích khí tho|t ra ở đktc l{ A. 0,336 lit B. 0,728lit C. 2,912lit D. 0,672lit 10. Cho m gam hỗn hợp A gồm Zn v{ Fe v{o 2lit dd HCl được 0,4mol khí, thêm tiếp 1lit dd HCl thì tho|t ra thêm 0,1mol khí. Nồng độ mol của dd HCl l{ A. 0,4M B. 0,8M C. 0,5M D. 0,25 11. Lấy cùng khối lượng kim loại R t|c dụng với dd H2SO4 đặc nóng v{ với H2SO4 lo~ng thì thấy số mol SO2 gấp 1,5 lần số mol H2. kim loại R l{ A. Mn B. Al C. Mg D. Fe 12. Cho 3,9 g hỗn hợp X gồm Al v{ Mg t|c dụng với 100ml dd Y chứa HCl 3M v{ H2SO4 1M. Kết luận n{o sau đ}y hợp lí nhất ? A. X tan không hết B. axit còn dư C. X v{ axit vừa đủ D. không kết luận được 13. Cho 0,09 mol Cu v{o bình chứa 0,16 mol HNO3 tho|t ra khí NO duy nhất. Thêm tiếp H2SO4 lo~ng dư v{o bình, Cu tan hết v{ thu thêm V ml NO ở đktc. Gi| trị của V l{ A. 1344 B. 672 C. 448 D. 224 14. Dung dịch A chứa HCl v{ H2SO4 theo tỉ lệ mol 3 : 1. 100ml dd A trung hòa vừa đủ bởi 50ml dd NaOH 0,5M. Nồng độ mol mỗi axit l{ A. HCl 0,15M; H2SO4 0,05M B. HCl 0,5M; H2SO4 0,05M C. HCl 0,05M; H2SO4 0,5M D. HCl 0,15M; H2SO4 0,15M 15. Trộn dd X chứa NaOH 0,1M, Ba(OH)2 0,2M với dd Y chứa HCl 0,2M, H2SO4 0,1M theo tỉ lệ VX: VY n{o để dd thu được có pH = 13 ? A. 5/4 B. 4/5 C. 5/3 D. 3/2 16. Cho m gam hỗn hợp X gồm Na, Ba t|c dụng với nước thu được dd Y v{ 3,36 lit khí H2 (đktc). Thể tích dd HCl 2M cần dùng để trung hòa ½ lượng dd Y l{ A. 0,15lit B. 0,3 lit C. 0,075 lit D. 0,1lit 17. Dung dịch A chứa NaOH 0,02M v{ Ca(OH)2 0,04M. Hấp thụ 0,672lit khí CO2 (đktc) v{o 500ml dd A thu được lượng kết tủa l{ A. 10g B. 2g C. 20g D. 8g 18. Cho 84,6g hỗn hợp 2 muối CaCl2 v{ BaCl2 t|c dụng hết với 1 lit dd chứa Na2CO3 0,25M v{ (NH4)2CO3 0,75M sinh ra 79,1g kết tủa. Thêm 600ml dd Ba(OH)2 1M v{o dd sau phản ứng. Khối lượng kết tủa v{ thể tích khí bay ra l{ A. 9,85g ; 26,88 lit B. 98,5g ; 26,88 lit C. 98,5g; 2,688 lit D. 9,85g; 2,688 lit 19. Cho 200ml dd A chứa HCl 1M v{ HNO3 2M t|c dụng với 300ml dd chứa NaOH 0,8M v{ KOH thu được dd C. Để trung hòa dd C cần 60ml HCl 1M. Nồng độ mol của KOH l{ A. 0,7M B. 0,5M C. 1,4M D. 1,6M 42 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 20. 100 ml dd X chứa H2SO4 2M v{ HCl 2M trung hòa vừa đủ bởi 100ml dd Y gồm NaOH v{ Ba(OH) 2 tạo ra 23,3g kết tủa. Nồng độ mol c|c chất trong Y l{ A. NaOH 0,4M; Ba(OH)2 1M B. NaOH 4M; Ba(OH)2 0,1M C. NaOH 0,4M; Ba(OH)2 0,1M D. NaOH 4M; Ba(OH)2 1M 21. Trộn 100ml dd A gồm KHCO3 1M v{ K2CO3 1M v{o 100ml dd B gồm NaHCO3 1M v{ Na2CO3 1M thu được dd C. Nhỏ từ từ 100ml dd D gồm H2SO4 1M v{ HCl 1M v{o dd C thu được V lit khí CO2 (đktc) v{ dd E. Cho dd Ba(OH)2 tới dư v{o dd E thu được m gam kết tủa. Gi| trị của m v{ V l{ A. 34; 3,24 B. 82,4; 2,24 C. 43; 1,12 D. 82,4; 5,6 22. Hỗn hợp rắn X gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 với số mol mỗi chất l{ 0,1 mol. Hòa tan hết X v{o dd Y gồm HCl v{ H2SO4 lo~ng dư thu được dd Z. Nhỏ từ từ dd Cu(NO 3)2 v{o dd Z cho tới khi khí NO ngừng tho|t ra. Thể tích dd Cu(NO3)2 cần dùng v{ thể tích khí tho|t ra ở đktc l{ A. 25 ml; 1,12lit B. 50ml; 2,24lit C. 500ml ; 2,24lit D. 50ml ; 1,12lit 23. Hòa tan 6,4g Cu v{o 120 ml dd hỗn hợp HNO3 1M v{ H2SO4 0,5M thu được dd A v{ V lit khí NO duy nhất ở đktc. Gi| trị V v{ khối lượng muối khan thu được sau khi cô cạn dd A l{ A. 1,344lit ; 11,52g B. 1,344lit ; 15,24g C. 1,434lit; 14,25g D. 1,234lit; 13,24g + 224. Cho dd Ba(OH)2 đến dư v{o 50ml dd X chứa c|c ion: NH4 , SO4 , NO3 thì có 11,65g kết tủa được tạo ra v{ khi đun nóng có 4,48 lit khí bay ra (đktc). Nồng độ mol mỗi chất trong X l{ A. (NH4)2SO4 1M; NH4NO3 2M B. (NH4)2SO4 2M; NH4NO3 1M C. (NH4)2SO4 1M; NH4NO3 1M D. (NH4)2SO4 0,5M; NH4NO3 2M 25. Cho 8g Ca tan ho{n to{n trong 200ml dd hỗn hợp HCl 2M, H2SO4 0,75M thu được khí H2 v{ dd X. Cô cạn dd X thu được lượng muối khan l{ A. 22,2g < m < 27,2g B. 22,2g  m  25,95. C. 25,95g < m < 27,2g D. 22,2g  m  27,2g 26. Hòa tan ho{n tto{n 17,88g hỗn hợp gồm 2 kim loại kiềm A, B v{ kim loại kiềm thổ M v{o nước thu được dd Y v{ 0,24 mol khí H2. Dung dịch Z gồm H2SO4 v{ HCl, trong đó số mol HCl gấp 4 lần số mol H2SO4. Để trung hòa ½ dd Y cần hết V lit dd Z. Tổng khối lượng muối khan tạo th{nh trong phản ứng trung hòa l{ A. 18,64g B. 18,46g C. 27,4g D. 24,7g 27. Hấp thụ ho{n to{n 2,24 lit CO2 (đktc) v{o 800 ml dd A chứa NaOH 0,1M v{ Ba(OH)2 0,05M thu được kết tủa X v{ dd Y. Khối lượng dd Y so với khối lượng dd A sẽ A. tăng 4,4g B. tăng 3,48g C. giảm 3,48g D. giảm 4,4g 28. Trộn 250 ml dd hỗn hợp HCl 0,08M v{ H2SO4 0,1M với 250ml dd Ba(OH)2 aM thu được m gam kết tủa v{ 500 ml dd có pH = 12. Gi| trị của a v{ m tương ứng l{ A. 0,3; 5,825 B. 0,15; 5,825 C. 0,12; 6,99 D. 0,3; 6,99 29. Dung dịch B gồm KOH 1M v{ Ba(OH)2 0,75M. Cho từ từ dd B v{o 100ml dd Zn(NO3)2 1M thấy cần dùng ít nhất V ml dd B thì không còn kết tủa. V có gi| trị l{ A. 120 B. 140 C. 160 D. 180 30. Cho m gam hỗn hợp muối v{o nước được dd A chứa c|c ion: Na +, CO32-, SO42-, NH4+. Khi cho A t|c dụng với dd Ba(OH)2 dư v{ đun nóng thu được 0,34g khí l{m xanh quỳ ẩm v{ 4,3g kết tủa. Còn khi cho A t|c dụng với dd H2SO4 dư thì thu được 0,224 lit khí (đktc). Gi| trị của m l{ A. 3,45 B. 2,38 C. 4,52 D. 3,69 31. Dung dịch A chứa HCl 1M v{ H2SO4 0,6M. Cho 100ml dd B gồm KOH 1M v{ NaOH 0,8M v{o 100ml dd A, cô cạn dd sau phản ứng thu được m gam chất rắn. Gi| trị của m l{ A. 13,63 B. 13,36 C. 15,63 D. 15,09 Bài tập cho CO2, SO2, P2O5, H3PO4 vào dung dịch kiềm 1. Dẫn từ từ V lit khí CO (ở đktc) đi qua ống sứ đựng lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO, Fe 2O3 ở nhiệt độ cao. Sau khi phản ứng xảy ra ho{n to{n thu được khí X. Dẫn to{n bộ khí X v{o lượng dư dd Ca(OH)2 thì tạo ra 4g kết tủa. V có gi| trị l{ A. 1,12 B. 0,896 C. 0,448 D. 0,224 2. Nhiệt ph}n ho{n to{n 40g một loại quặng đolomit có lẫn tạp chất trơ sinh ra 8,96 lit khí CO 2 ở đktc. Th{nh phần % về khối lượng của CaCO3.MgCO3 trong quặng nêu trên l{ A. 40% B. 50% C. 84% D. 92% 3. Hấp thụ ho{n to{n 4,48 lit CO2 ở đktc v{o 500 ml dd hỗn hợp gồm NaOH 0,1M, Ba(OH) 2 0,2M sinh ra m gam kết tủa. Gi| trị của m l{ A. 19,7 B. 17,73 C. 9,85 D. 11,82 4. Nung 13,4g hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị II thu được 6,8g chất rắn v{ khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ v{o 75ml dd NaOH 1M, khối lượng muối khan thu được sau phản ứng l{ A. 5,8g B. 6,5g C. 4,2g D. 6,3g 5. Hấp thụ ho{n to{n 2,688 lit CO2 ở đktc v{o 2,5 lit dd Ba(OH)2 nồng độ aM thu được 15,76g kết tủa. Gi| trị của a A. 0,032 B. 0,048 C. 0,06 D. 0,04 6. Cho từ từ dd chứa a mol HCl v{o dd chứa b mol Na2CO3 đồng thời khuấy đều thu được V lit khí ở đktc v{ dd X. Khi cho dư nước vôi trong v{o dd X có xuất hiện kết tủa. Biểu thức liên hệ V với a, b l{ 43 LTĐH C|c chuyên đề hóa học lớp 10 A. V = 22,4(a – b) B. V = 11,2(a – b) C. V = 11,2(a + b) D. V = 22,4(a + b) 7. Hấp thụ hết V lit CO2 ở đktc v{o 300ml dd NaOH xM thu được 10,6g Na2CO3 v{ 8,4g NaHCO3. Gi| trị của V, x lần lượt l{ A. 4,48 lit; 1M B. 4,48lit; 1,5M C. 6,72lit ; 1M D. 5,6lit ; 2M 8. Đốt ch|y ho{n to{n 0,1 mol C2H5OH rồi hấp thụ to{n bộ sản phẩm ch|y v{o bình chứa 75ml dd Ba(OH)2 2M. Tổng khối lượng muối thu được sau phản ứng l{ A. 32,65g B. 19,7g C. 12,95g D. 35,75g 9. Hấp thụ to{n bộ 0,3 mol CO2 v{o dd chứa 0,25 mol Ca(OH)2. Khối lượng dd sau phản ứng tăng hay giảm bao nhiêu ? A. tăng 13,2g B. tăng 20g C. giảm 16,8g D. giảm 6,8g 10. Đốt ch|y ho{n to{n 0,1 mol etan rồi hấp thụ to{n bộ sản phẩm ch|y v{o bình chứa 300 ml dd NaOH 1M. Khối lượng mỗi muối thu được sau phản ứng l{ A. 8,4g ; 10,6g B. 84g ; 106g C. 0,84g ; 1,06g D. 4,2g ; 5,3g 11. Hấp thụ ho{n to{n 0,224 lit CO2 ở đktc v{o 2 lit dd Ca(OH)2 0,01M thu được m gam kết tủa. Gi| trị của m l{ A. 1 B. 1,5 C. 2 D. 2,5 12. dung dịch A chứa NaOH 1M v{ Ca(OH)2 0,02M, hấp thụ 0,5 mol CO2 v{o 500 ml dd A thu được số gam kết tủa l{ A. 1 B. 1,2 C. 2 D. 2,8 13. Hấp thụ hết 2,24 lit CO2 ở đktc v{o 1 lit dd chứa KOH 0,2M v{ Ca(OH)2 0,05M thu được số gam kết tủa l{ A. 5 B. 15 C. 10 D. 1 14. Dung dịch X chứa NaOH 0,1M v{ Ba(OH)2 0,15M. Hấp thụ hết 7,84 lit khí CO2 ở đktc v{o 1 lit dd X thì thu được số gam kết tủa l{ A. 29,55 B. 9,85 C. 68,95 D. 39,4 15. Hấp thụ hết CO2 v{o dd NaOH thu được dd A. Chia A l{m 2 phần bằng nhau: - Cho dd BaCl2 dư v{o P1 thu được a gam kết tủa. - Cho dd Ba(OH)2 dư v{o P2 thu được b gam kết tủa. Cho biết a < b. Dung dịch A chứa A. Na2CO3 B. NaHCO3 C. NaOH, NaHCO3 D. NaHCO3, Na2CO3 16. . Hấp thụ hết CO2 v{o dd NaOH thu được dd A. Biết rằng: - cho từ từ dd HCl v{o dd A thì phải mất 50 ml dd HCl 1M mới bắt đầu thấy khí tho|t ra. - Cho dd Ba(OH)2 dư v{o dd A thu được 7,88g kết tủa. Dung dịch A chứa A. Na2CO3 B. NaHCO3 C. NaOH, Na2CO3 D. NaHCO3, Na2CO3 17. Cho 0,2688 lit CO2 ở đktc hấp thụ ho{n to{n bởi 200 ml dd NaOH 0,1M v{ Ca(OH) 2 0,01M. Tổng khối lượng muối thu được l{ A. 1,26g B. 2g C. 3,06g D. 4,96g 18. Nhỏ từ từ 200 ml dd HCl 1,75M v{o 200 ml dd X chứa K2CO3 1M v{ NaHCO3 0,5M. Thể tích CO2 thu được ở đktc A. 4,48lit B. 2,24lit C. 3,36 lit D. 3,92 lit 19. Hấp thụ to{n bộ x mol CO2 v{o dd chứa 0,03 mol Ca(OH)2 được 2g kết tủa. Gi| trị của x l{ A. 0,02 mol ; 0,04 mol B. 0,02 mol ; 0,05 mol C. 0,01 mol; 0,03 mol D. 0,03 mol; 0,04 mol 20. Hấp thụ V lit CO2 ở đktc v{o Ca(OH)2 thu được 10g kết tủa. Lọc bỏ kết tủa rồi đung nóng phần dd còn lại thu được 5g kết tủa nữa. V có gi| trị l{ A. 3,36 B. 2,24 C. 1,12 D. 4,48 21. Lấy 14,2 gam P2O5 cho v{o 150ml dung dịch KOH 1,5M sau khi phản ứng kết thúc ta nhận được dung dịch Y. Số gam chất tan trong dung dịch Y l{: A. 20,15 B. 25,36 C. 28,15 D. 30,00 22. Cho 100ml dung dịch H3PO4 2M v{o 250ml dung dịch hỗn hợp KOH 0,5M v{ NaOH 1,5M sau khi phản ứng ho{n to{n thu được dung dịch X. Số gam muối trong dung dịch X l{: A. 26,6 B. 30,6 C. 34,6 D. 32,6 23. Cho 50ml dung dịch H4PO4 2M v{o 250ml dung dịch Na3PO4 0,8M sau khi phản ứng xong cô cạn dung dịch thu được m gam muối khan. Vậy m l{: A. 38,8 B. 42,6 C. 48,8 D. 50,2 24. Trộn 200ml dung dịch H3PO4 1M với 100ml dung dịch K2HPO4 2M ta được dung dịch X. Tính khối lượng muối khan khi cô cạn dung dịch X A. 60,2 B. 68,8 C. 74,8 D. 71,8 -----o0o----- “Tôi không bắt buộc phải chiến thắng, nhưng tôi bắt buộc phải chiến đầu đến cùng. Tôi không bắt buộc phải th{nh công, nhưng tôi cũng phải nỗ lực hết sức mình.” Lớp LTĐH môn Hóa Vi Nhân Nan 44