CHƯƠNG III. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN SINH HỌC 11 , TRƯỜNG THPT QUỐC OAI - HÀ NỘI.

CHƯƠNG III. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN

CHỦ ĐỀ: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT

1. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Sinh trưởng ở thực vật

1. Khái niệm về sinh trưởng

Sinh trưởng ở thực vật là quá trình tăng về kích thước( chiều dài, bề mặt, thể tích) của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào.

2. Sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp( học sinh tự đọc SGK)

• Mô phân sinh là gì?

• Phân biệt các loại mô phân sinh:

  MPS Đặc điểm	MPS đỉnh	MPS lóng	MPS bên
  Vị trí
  Loại cây
  Chức năng

• Phân biệt sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp:

Đặc điểm	Sinh trưởng sơ cấp	Sinh trưởng thứ cấp
Loại cây
MPS tham gia
Kết quả

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng ở thực vật( hs tự đọc SGK)

• Nhân tố bên trong: di truyền, hoocmon

• Nhân tố bên ngoài: nhiệt độ, ánh sáng,hàm lượng nước, dinh dưỡng khoáng, nồng độ oxi.

Hooc môn sinh trưởng( bài 35- Hs tự đọc SGK)

2. Phát triển ở thực vật có hoa

• Phát triển của cơ thể thực vật là toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu trình sống( biến đổi hình thái, chức năng sinhlis các cơ quan theo từng giai đoạn của chu trình sống)

• Gồm 3 quá trình liên quan với nhau: sinh trưởng, phân hóa,phát sinh hình thái.

• Trong chu trình phát triển của cá thể có hiện tượng xen kẽ thế hệ đơn bội( n) và lưỡng bội( 2n).

• Những nhân tố chi phối sự ra hoa( HS tự đọc SGK)

• Môi trường ngoài: nhiệt độ thấp, quang chu kì.

• Môi trường trong cơ thể: tuổi của cây, hoocmôn ra hoa

+ Những nhân tố này ảnh hưởng đến sự ra hoa như thế nào?

+ Ưng dụng trong sx nông nghiệp: điều khiển sự ra hoa hoặc ức chế ra hoa theo nhu cầu của con người để đạt hiệu quả kinh tế cao?

3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển

Sinh trưởng

Phát triển

Sinh trưởng gắn với phát triển và phát triển thực hiện dựa trên cơ sở sinh trưởng

→2 quá trình liên quan mật thiết với nhau trong chu trình sống của cá thể thực vật.

• Sinh trưởng tốt, phát triển tốt: sinh trưởng thân, lá, rễ tốt→ phát triển tốt hoa, quả.

• Sinh trưởng kém , phát triển kém: thân, lá kém→ hoa, quả kém.

• Sinh trưởng lấn át phát triển: sinh trưởng thân, lá, rễ tốt quá→ đậu quả, hoa, kém( VD cây lúa tốt thân, lá thì hạt lép)

• Sinh trưởng chậm, phát triển nhanh: cây chưa đủ cành, lá đã ra hoa( VD: cải ngồng)

4. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển

1. Ứng dụng về sinh trưởng

• Trong nông nghiệp:

+ sử dụng chất điều hòa sinh trưởng để kích thích hạt, củ nảy mầm, tăng kích thích

+ sử dụng hoocmon thực vật để thúc quả chóng chín; ức chế nảy mầm của củ, hạt

+ Chọn cây trồng phù hợp với mùa vụ và nhập nội cây trồng, luân canh, xen canh.

• Trong lâm nghiệp:

Khi cây còn non có mật độ dày:

→ cây gỗ non mọc vống

→ cây sinh trưởng đến chiều cao cần thiết

→ chặt tỉa bớt

→ cây tăng đường kính

• Trong công nghiệp rượu bia: sử dụng hoocmon trong công nghiệp thực phẩm( hoocmon GA phân giải tinh bột)

2. Ứng dụng về phát triển: chọn cây trồng theo vùng địa lí, theo mùa, kích thích tạo quả, ra hoa trái vụ.

2. Ôn tập

1. Câu hỏi tự luận

1. Sinh trưởng ở thực vật là gì?

2. Phát triển ở thực vật là gì?

3. Sinh trưởng và phát triển có mối quan hệ với nhau như thế nào?

4. Kể 1 số ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển ở thực vật trong sản xuất ở địa phương em?

2. Câu hỏi trắc nghiệm

Câu 1: Cho các nhận định:

(I). Xuất hiện thêm lá là sinh trưởng

(II). Sinh trưởng làm cây tăng kích thước về chiều dài, chiều ngang

(III). Sinh trưởng là do tăng về số lượng và kích thước của tế bào

(IV). Quá trình giảm phân làm cho cây sinh trưởng

Số nhận định đúng là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Câu 2: Đối với sinh trưởng và phát triển ở thực vât, phân bào nguyên phân có bao nhiêu vai trò sau đây?

(I). Tăng số lượng tế bào

(II). Tăng số lượng và kích thước tế bào

(III). Làm xuất hiện các biến dị mới

(IV). Là cơ sở của sinh sản vô tính

(V). Giúp cây lớn lên

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

Câu 3: Trong đời sống, việc sản xuất giá để ăn, sản xuất mạch nha đã ứng dụng giai đoạn nào trong thời kì sinh trưởng và phát triển ở thực vật:

A. Giai đoạn tạo lá, sinh trưởng mạnh. B. Ra đoạn ra hoA.

C. Giai đoạn tạo quả. D. Giai đoạn nảy mầm.

Câu 4: Phát triển của thực vật có mấy đặc điểm trong các đặc điểm sau:

(I). Tạo thêm lá (II). Cây ra hoA.

(III). Rễ dài rA. (IV). Cây cao hơn.

(V). Cây ra quả

A. 3 B. 2 C. 1 D. 5

5. Những cây mọc dưới tán lá khác với những cây cùng loài mọc ở những nơi quang đãng:

A. Có thân to hơn B. Có các đốt ngắn hơn

C. Có lá xanh thẫm hơn. D. Có các đốt dài hơn.

ĐÁP ÁN PHẦN TRẮC NGHIỆM:

1B

2C

3D

4A

5D