Chủ đề văn bản nhật dụng

CHỦ ĐỀ
VĂN BẢN NHẬT DỤNG.
CÁC YÊU CẦU TRONG QUÁ TRÌNH TẠO LẬP VĂN BẢN
(Thời lượng: 10 tiết)
A. MỤC TIÊU CHỦ ĐỀ
Trong chủ đề này, HS sẽ đọc - hiểu các văn bản nhật dụng đề cập đến những vấn
đề quen thuộc, gần gũi hàng ngày; Trình bày được suy nghĩ, cảm xúc của bản thân về
người thân; Luyện nói về trải nghiệm đáng nhớ của bản thân; Một số kiến thức tiếng
Việt, tập làm văn được tích hợp trong dạy đọc, viết, nói và nghe.
I. Hướng đến phát triển các phẩm chất
- Hình thành và bồi dưỡng phẩm chất nhân ái trong học sinh: Bồi dưỡng tình cảm gia
đình, tình yêu thương con người, sự đồng cảm và sẻ chia với những số phận không may
mắn, trân trọng những giá trị nhân văn tốt đẹp qua văn chương và cuộc sống.
- Hình thành và bồi dưỡng phẩm chất trách nhiệm: Nhận thức được trách nhiệm của bản
thân trong gia đình, trong học tập, lao động. Xây dựng được trách nhiệm và ý thức học
tập; vai trò, bổn phận của một người con trong mới quan hệ với người thân.
II. Hướng đến phát triển các năng lực
Qua bài học, HS luyện tập để có các kĩ năng và kiến thức sau
1. Kĩ năng Đọc – hiểu: Biết đọc – hiểu một văn bản nhật dụng, cụ thể:
- Nhận biết và hiểu nội dung, nghệ thuật của các tác phẩm:
- Giải thích được ý nghĩa của nhan đề trong việc thể hiện thông tin cơ bản của văn bản.
- Nhận biết và phân tích được đặc điểm của văn bản nhật dụng; chỉ ra được mối quan hệ
giữa đặc điểm văn bản với mục đích của nó.
- Liên hệ với những hiểu biết về quyền và trách nhiệm của trẻ em mà bản thân biết.
- Hiểu được những yêu cầu cơ bản khi tạo lập văn bản như: tính liên kết, bố cục và sự
mạch lạc của văn bản.
2. Kĩ năng Viết
- Viết được đoạn văn/ bài văn ngắn kể về một kỉ niệm, hồi ức khó quên về chủ đề nhà
trường hoặc gia đình.
- Bước đầu làm quen với cách viết bài văn biểu cảm kết hợp các yếu tố miêu tả, tự sự.
- Viết được đoạn văn/bài văn chia sẻ cảm xúc của bản thân sau khi tiếp cận văn bản, có
liên hệ với thực tế đời sống.
- Biết trích dẫn các văn bản của các tác giả khác.
3. Kĩ năng Nói - Nghe
- Kể được một trải nghiệm đáng nhớ đối với bản thân về trường học hoặc gia đình, thể
hiện cảm xúc và suy nghĩ riêng về trải nghiệm đó.
- Nghe và nhận biết được tính hấp dẫn của bài trình bày; chỉ ra được những hạn chế (nếu
có) của văn bản biểu cảm.

B. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CHỦ ĐỀ
- Chủ đề gồm 10 tiết, cụ thể như sau:
Tiết
1,2
3
4,5
6,7,8
9,10

Nội dung
- Đọc hiểu văn bản Cổng trường mở ra.
- Đọc hiểu văn bản Mẹ tôi
- Đọc hiểu văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê.
- Viết
- Nói, nghe
- Kiểm tra, đánh giá

Ghi chú
Tích hợp kiến
thức về liên kết,
bố cục, mạch lạc
trong văn bản

Tuần: 1
Tiết: 1,2

Ngày soạn: 05/09/2020
Ngày dạy: 07/09/2020

CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
(Lý Lan)
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Góp phần giúp học sinh biết yêu thương, trân trọng tình cảm gia đình; có ý thức trong
việc xây dựng tình cảm gia đình, ý thức về nhiệm học tập, trách nhiệm của bản thân với
gia đình và xã hội.
2. Qua bài học, HS luyện tập để có các kĩ năng và kiến thức sau:
a) Kĩ năng đọc hiểu: biết đọc hiểu một văn bản nhật dụng, cụ thể:
- Nhận biết một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật kí của người mẹ.
- Hiểu được giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản.
- Cảm nhận và hiểu được những tình cảm sâu sắc của cha mẹ đối với con cái từ tâm trạng
của một người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con. Hiểu và trân trọng những
tình cảm thiêng liêng của cha mẹ dành cho con cái.
- Hiểu được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi người, nhất là đối với
tuổi thiếu niên và nhi đồng.
- Chỉ ra được lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản; giải thích
được ý nghĩa của nhan đề trong việc thể hiện thông tin cơ bản của văn bản.
- Phân tích được một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn
bị cho ngày khai trường đầu tiên của con.
- Liên hệ vận dụng các phương thức biểu đạt khi viết một bài văn biểu cảm.
b) Kĩ năng viết:
- Viết đoạn văn/văn bản biểu cảm (về chủ đề nhà trường, gia đình) có liên hệ với tác
phẩm.
- Viết thư để thể hiện tình cảm, bộc lộ suy nghĩ của bản thân với một người thân trong gia
đình.
- Biết cách trích dẫn văn bản của người khác.
c) Kĩ năng nói và nghe
- Tóm tắt được nội dung chính của văn bản.
- Giao tiếp, phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày những cảm nhận của bản thân về cách
ứng xử, thể hiện tình cảm của nhân vật, về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản.
- Nghe và nhận biết được tính hấp dẫn của bài trình bày; chỉ ra được những hạn chế (nếu
có) của bài văn biểu cảm.
B. PHƯƠNG TIỆN VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC
1. Phương tiện dạy học

- Máy tính/ điện thoại có kết nối internet, máy chiếu, loa.
- Bài soạn (gồm văn bản dạy học để đưới dạng điện tử; các hoạt động được thiết kế để tổ
chức cho học sinh). Video
- Văn bản dạy học: Cổng trường mở ra; phiếu học tập
2. Hình thức tổ chức dạy học
- Dạy học cá nhân, nhóm, cả lớp;
- HS thuyết trình, giới thiệu, trao đổi, thảo luận,…
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sách vở, bài soạn của HS
3. Bài mới
Yêu cầu cần đạt và kết quả dự kiến
Hoạt động của GV và HS
Hoạt động 1: Khởi động
* Yêu cầu:
- GV tổ chức hoạt động khởi động: quan sát tranh,
- Tạo được tâm thế cho người học
đặt một số câu hỏi, yêu cầu HS làm việc cá nhân để
- Đặt vấn đề tiếp cận bài học
trả lời:
* Kết quả dự kiến:
- Trình bày được cảm xúc, suy nghĩ
của bản thân về ngày khai trường.

? Nhìn những bức hình trên em có cảm tưởng gì?
? Mẹ thường chuẩn bị những gì cho em khi năm học
mới đến?
Sau khi HS trả lời, GV nhận xét và định hướng cho
HS
GV dẫn dắt vào bài:
Trong quãng đời đi học, hầu như ai trong số
chúng ta đều trải qua ngày khai trường, chào đón
năm học mới. Nhưng, ít ai để ý xem trong đêm
trước ngày khai trường ấy mẹ mình đã làm gì và
nghĩ những gì. Tùy bút “Cổng trường mở ra” chúng
ta tìm hiểu đã ghi lại những cảm xúc ấy. Hôm nay
chúng ta sẽ hiểu được trong đêm trước ngày khai

trường để vào lớp 1 của con, những người mẹ đã
làm gì và nghĩ những gì nhé?
Hoạt động: Hình thành kiến thức mới
HĐ 1: Đọc và tìm hiểu chung về GV hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin chung của văn
văn bản
bản qua câu hỏi mở và phiếu học tập
* Yêu cầu
(1). GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc kĩ nhan đề
- Trình bày được những thông tin văn bản và hoàn thành phiếu học tập:
cơ bản của văn bản, giải thích được - Từ nhan đề văn bản, em hãy dự đoán nội dung văn
ý nghĩa nhan đề.
bản
Phiếu học tập số 1
Dự đoán nội dung văn bản
1. Văn bản nói về: ...........................................................
........................................................................................
2. Nhân vật có thể xuất hiện.............................................
.........................................................................................
3. Thông điệp của VB.....................................................
......................................................................................

* Kết quả dự kiến
- Cổng trường mở ra là tùy bút của
nhà văn Lí Lan được in trên báo
“Yêu trẻ” - TP.HCM số 166 ngày
1/9/2000.
- VB được chia làm 2 phần:
+ P1: Từ đầu -> đi ngủ sớm:
Những tình cảm dịu ngọt người mẹ
dành cho con.
+ P2: Còn lại: Tâm trạng của người
mẹ trong đêm trước con vào lớp 1.
- Kiểu văn bản: nhật dụng (đề cập
đến những vấn đề vừa quen thuộc,
gần gũi hàng ngày vừa có ý nghĩa
trọng đại, lâu dài mà mọi người
đều quan tâm hướng tới)

- Em có suy nghĩ gì về nhan đề của văn bản?
? Văn bản này do ai sáng tác? Em biết gì về tác giả
này?
GV hướng dẫn HS đọc – hiểu nội dung khái quát của
văn bản
(2). GV yêu cầu HS đọc lướt toàn bộ văn bản, thực
hiện các yêu cầu qua câu hỏi và PHT
? Hoàn thành phiếu học tập
Phiếu học tập số 2
Kiểu VB
Thể loại
PTBĐ chính
Xuất xứ
Bố cục
? Tác phẩm thuộc kiểu văn bản đã được học ở lớp 6,
hãy nhắc lại đặc trưng của kiểu văn bản ấy?
? Em hãy tóm tắt lại tác phẩm
(3). Sau khi HS trả lời, GV gợi mở, tổng kết dựa trên
ý kiến của HS. GV chốt nội dung chính.
HĐ2: Đọc hiểu chi tiết
GV hướng dẫn HS đọc – hiểu chi tiết nội dung văn
* Yêu cầu cần đạt
bản.
- Nhận biết và phân tích được đặc (1). Tâm trạng của người mẹ trong đêm trước ngày

điểm của một văn bản biểu cảm,
chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc
điểm văn bản với mục đích của nó.
- Nhận biết được cách bộc lộ cảm
xúc trực tiếp và gián tiếp trong văn
biểu cảm.
- Nhận biết được tầm quan trọng
của giáo dục với sự phát triển của
mỗi con người. Đồng thời nhận
thức rõ về quyền và trách nhiệm
của trẻ em trong việc giáo dục.
* Kết quả dự kiến
1.
- Tình yêu thương, sự quan tâm của
một người mẹ trước những bước
ngoặt của con. Tình mẫu tử thiêng
liêng.
- Tâm trạng trằn trọc, bâng khuâng
của người mẹ trong đêm trước ngày
khai trường của con.
- Người mẹ có tâm trạng như thế
vì:
+ Lo lắng cho con, mong muốn con
có một ngày khai trường ý nghĩa.
+ Hồi tưởng lại kỉ niệm sâu đậm về
ngày khai trường đầu tiên.
- Nghệ thuật độc thoại, cách sử
dụng từ láy, kết hợp các PTBĐ (tự
sự, miêu tả, biểu cảm) để làm nổi
bật tâm trạng, tình cảm và những
điều sâu thẳm khó nói bằng những
lời trực tiếp.
2.
- Dù là ở đâu, đất nước nào thì vấn
đề giáo dục luôn được coi trọng,
xem là quốc sách. Việc đầu tư cho
giáo dục luôn được chú trọng.

khai trường của con.
- GV yêu cầu HS đọc đoạn văn mở đầu và làm việc
cặp đôi trả lời các câu hỏi, hoàn thành phiếu học tập
sau:
+ Người mẹ nghĩ tới con trong thời điểm nào? Nhận
xét về thời điểm đó?
+ Trong đêm, khi con ngủ người mẹ đã làm gì? Qua
cử chỉ đó em cảm nhận được điều gì?
+ Tâm trạng của mẹ và con được thể hiện như thế
nào? Nhận xét tâm trạng của mỗi người?
Phiếu học tập số 3
Mẹ

Con

Biểu hiện tâm
trạng
Nhận xét, đánh
giá

+ Chỉ ra được lí do người mẹ lại có tâm trạng như
thế?
- GV hướng dẫn HS làm việc nhóm theo kĩ thuật
mảnh ghép và thực hiện các yêu cầu:
+ Chỉ ra những chi tiết được sử dụng để nói về ngày
khai trường đầu tiên của mẹ.
+ Những cảm xúc đan xen trong dòng suy tưởng của
mẹ.
+ Nhận xét về hệ thống từ ngữ được tác giả sử dụng
để nói về tâm trạng của người mẹ? Tác dụng của
cách sử dụng từ đó?
+ Những tình cảm quá khứ ấy đã nói lên được tình
cảm sâu nặng nào của lòng mẹ?
- GV cho HS thảo luận cặp đôi, trả lời câu hỏi:
+ Có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con
không? Hay người mẹ đang tâm sự với ai ?
+ Cách viết này có tác dụng gì?
GV khái quát lại nội dung, định hướng GD tình cảm
yêu thương gia đình
(2). Cảm nghĩ của mẹ về vai trò của giáo dục
- GV yêu cầu HS đọc phần còn lại của văn bản, làm
việc theo nhóm 4 bạn sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn

- Sai lầm trong giáo dục sẽ để lại
ảnh hưởng nặng nề, lâu dài. Trong
giáo dục không được phép sai lầm.
- Khẳng định vai trò to lớn của giáo
dục và tin tưởng ở sự nghiệp giáo
dục của nước nhà.

và thực hiện các yêu cầu sau:
+ Chỉ ra được sự thay đổi trong ngày khai trường ở
Nhật Bản. So sánh, liên hệ với nước ta.
+ Chỉ ra câu văn trong bài nói lên tầm quan trọng của
nhà trường đối với thế hệ trẻ? Câu văn này có ý
nghĩa gì ? Vì sao lại nói như thế?
- GV cho HS theo dõi video:
https://www.youtube.com/watch?v=Zvm5h4TeRL0

- Thảo luận nhóm: Trong đoạn kết người mẹ đã nói
với con : “Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là
của con, bước qua cánh cổng trường là 1 thế giới kì
diệu sẽ mở ra.”
+ Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì?
+ Câu nói này có ý nghĩa gì ?
GV nhận xét, đánh giá và hướng dẫn HS chốt lại nội
dung chính.
HĐ3: Tổng kết
* Yêu cầu cần đạt
- Nêu được tác động của văn bản.
- Khái quát được giá trị nội dung và
nghệ thuật của văn bản
* Kết quả dự kiến
- Người viết lựa chọn cách viết nhẹ
nhàng, tinh tế, giàu chất trữ tình
sâu sắc, diễn tả những cảm xúc sâu
sắc, mãnh liệt của người mẹ. Đó
cũng là tình cảm của tất cả các bà
mẹ Việt Nam.
- Lựa chọn hình thức tự bạch như
những dòng nhật kí của người mẹ
nói với con, tác giả đã miêu tả tâm
trạng nhân vật tinh tế, phù hợp.
Hoạt động: Luyện tập
* Yêu cầu cần đạt
- Giải quyết được các câu hỏi đặt ra
liên quan đến nội dung, nghệ thuật
của tác phẩm.

GV hướng dẫn HS tổng kết, tìm hiểu sự tác động của
văn bản
- GV nêu câu hỏi, yêu cầu HS trả lời cá nhân:
+
Bài viết lôi cuốn và tạo ra sự đồng cảm ở người đọc
về tình mẫu tử thiêng liêng, theo em người viết đã
làm thế nào để đạt được mục đích đó?
+ Em có cảm nhận như thế nào sau khi học xong tác
phẩm?
- Sau khi HS trả lời/ nhân xét, GV nhận xét, khái
quát

GV tổ chức cho Hs luyện tập
BT 1:
- GV tổ chức cho HS phát biểu suy nghĩ của mình về
ngày khai trường đáng nhớ nhất.

* Kết quả dự kiến
- HS làm việc cá nhân, trình bày.
1. HS sẽ nói được những dấu ấn BT 2:
sâu đậm riêng của bản thân về ngày - GV tổ chức hoạt động nhóm, thực hiện yêu cầu sau:
khai trường.
+ Sưu tầm những câu văn, thơ, tục ngữ, ca dao, danh
2. HS sưu tầm được các câu văn, ngôn hay nói về mẹ.
thơ, ca dao, tục ngữ, … hay nói về - Báo cáo kết quả chuẩn bị ở nhà
người mẹ. Trình bày trên giấy A0
- GV chốt động viên
Hoạt động: Liên hệ, vận dụng, mở rộng
* Yêu cầu cần đạt
- GV tổ chức cho Hs vận dụng, liên hệ, mở rộng
- Vận dụng được kiến thức đã được GV yêu cầu HS làm việc cá nhân thực hiện một số
học từ văn bản để giải quyết một yêu cầu sau:
vấn đề trong cuộc sống
+ Bài học rút ra từ văn bản “Cổng trường mở ra”
* Kết quả dự kiến
+ Bản thân em thấy việc đến trường học đã mang lại
HS thực hiện, trả lời theo quan cho em những điều gì?
điểm cá nhân, đảm bảo sức thuyết + Viết một đoạn văn ghi lại suy nghĩ của bản thân về
phục, tính hợp lí
ngày khai trường đầu tiên.
4. Dặn dò, hướng dẫn học bài
- Tóm tắt lại văn bản, khái quát lại giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản
- Các nhóm hoàn thành sản phẩm đã được giao.
- Chuẩn bị bài: Mẹ tôi

Tuần: 1
Tiết: 3

Ngày soạn: 05/09/2020
Ngày dạy: 10/09/2020

MẸ TÔI
(Ét-môn-đô đơ A-mi-xi)
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Góp phần giúp học sinh biết yêu thương, trân trọng tình cảm gia đình; có ý thức trong
việc xây dựng tình cảm gia đình, ý thức trách nhiệm và bổn phận làm con trong gia đình.
2. Qua bài học, HS luyện tập để có các kĩ năng và kiến thức sau:
a) Kĩ năng đọc hiểu: biết đọc hiểu một văn bản nhật dụng, cụ thể:
- Đọc - hiểu một văn bản biểu cảm được viết dưới hình thức một bức thư.
- Cảm nhận và hiểu được những tình cảm sâu sắc của cha mẹ đối với con cái thông qua
bức thư của người bố gửi tới người con. Hiểu và trân trọng những tình cảm thiêng liêng
của cha mẹ dành cho con cái.
- Hiểu được cách giáo dục con vừa nghiêm khắc vừa có tình có lí của người cha khi con
mắc lỗi.
- Nắm được lời văn biểu hiện tâm trạng người bố đối với con trong văn bản; giải thích
được ý nghĩa của nhan đề trong việc thể hiện thông tin cơ bản của văn bản.
- Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người bố được thể hiện trong
bức thư.
- Liên hệ vận dụng khi viết một bức thử bộc lộ cảm xúc.
- Nhận biết được liên kết, mạch lạc trong quá trình tạo lập văn bản.
- Xác định được bố cục văn bản.
- Hiểu được nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư.
b) Kĩ năng viết:
- Viết đoạn văn/văn bản biểu cảm (về gia đình) có liên hệ với tác phẩm.
- Viết thư để thể hiện tình cảm, bộc lộ suy nghĩ của bản thân với một người thân trong gia
đình.
- Biết cách trích dẫn văn bản của người khác.
c) Kĩ năng nói và nghe
- Tóm tắt được nội dung chính của văn bản.
- Giao tiếp, phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày những cảm nhận của bản thân về cách
ứng xử, thể hiện tình cảm của nhân vật, về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản.
- Nghe và nhận biết được tính hấp dẫn của bài trình bày; chỉ ra được những hạn chế (nếu
có) của bài văn biểu cảm.
B. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
1. Phương tiện dạy học
- Máy tính/điện thoại có kết nối internet, máy chiếu, loa.

- Bài soạn (gồm giáo án dưới dạng in, bài giảng điện tử, các hoạt động được thiết kế để tổ
chức cho học sinh).
- Văn bản: MẸ TÔI
- Video: https://www.youtube.com/watch?v=1DuHtA9GXYU
C. HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
? Học xong văn bản Cổng trường mở ra, em hiểu thêm được điều gì?
*Yêu cầu
- Hiểu tấm lòng của mẹ đối với con đồng thời nêu lên vai trò to lớn của nhà trường đối
với mỗi con người.
3. Bài mới
Yêu cầu cần đạt và kết quả dự kiến
Hoạt động của GV và HS
Hoạt động: Khởi động
* Yêu cầu cần đạt
- GV tổ chức cho HS theo dõi video, yêu cầu
- Tạo được tâm thế, sự hứng khởi
HS làm việc cá nhân để trả lời các câu hỏi:
- Định hướng HS về nội dung tác phẩm
+ Cảm xúc của em sau khi xem xong video?
* Kết quả dự kiến
Sau khi HS trả lời, GV nhận xét và định
- HS bộc lộ được cảm xúc, suy nghĩ về
hướng cho HS
nội dung bài hát, về người mẹ.
GV dẫn dắt vào bài:
Có thể khẳng định rằng mẹ chính là một kì
quan đặc biệt của tạo hóa nên có vô số nhà
văn, nhà thơ đã lấy làm nguồn cảm hứng sáng
tạo. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm một
tác phẩm viết về mẹ đó chính là văn bản: “Mẹ
tôi”.
Hoạt động: Hình thành kiến thức mới
HĐ1: Tìm hiểu chung về văn bản
* Yêu cầu cần đạt
- Trình bày được những thông tin cơ bản
về tác giả, tác phẩm.
- Giải thích được ý nghĩa của nhan đề
trng việc thể hiện nội dung văn bản
* Kết quả dự kiến
- Tác giả: Et-môn-đô đơ-A-mi-xi (18461908). Là nhà văn Ý, thường viết về đề
tài thiếu nhi và nhà trường về những tấm

GV hướng dẫn HS đọc – hiểu nội dung khái
quát của văn bản
(1). GV yêu cầu HS đọc phần chú thích và
thực hiện các yêu cầu:
+ Chỉ ra được những thông tin cơ bản về tác
giả.
+ Hoàn thành phiếu học tập
Phiếu học tập số 1
Kiểu VB
PTBĐ

lòng nhân hậu.
Xuất xứ
- Tác phẩm: Là văn bản nhật dụng viết
Bố cục
về người mẹ. In trong tập truyện “Những + Em đã đọc tập truyện “Những tấm lòng cao
tấm lòng cao cả”, xuất bản năm 1886.
cả” chưa?
- Bố cục: 2 phần
(2). GV yêu cầu đọc lướt nội dung văn bản,
thảo luận cặp đôi và thực hiện các yêu cầu
- Nhan đề: Người mẹ không xuất hiện sau:
trực tiếp nhưng qua lời người bố người + Văn bản là bức thư bố viết cho con, tại sao
mẹ hiện lên cao cả, lớn lao. Hình ảnh, tác giả lại lấy nhan đề là “Mẹ tôi”? Nhan đề
tình cảm của mẹ được nhắc tới xuyên đó có phù hợp với nội dung của văn bản?
suốt văn bản.
Sau khi HS trả lời, GV gợi mở, nhận xét
hoặc tổng kết dựa trên các ý kiến của HS.
HĐ2: Tìm hiểu chi tiết văn bản
GV hướng dẫn HS đọc – hiểu chi tiết văn bản
* Yêu cầu cần đạt
1. Hoàn cảnh viết thư
- Nhận biết và chỉ ra được lí do, mục - GV yêu cầu HS thực hiện các yêu cầu sau:
đích và nội dung của bức thư.
+ Chỉ ra được lí do mà người bố viết thư.
- Nhận biết và phân tích được tác dụng + Mục đích của việc viết thư.
của việc lựa chọn hình thức viết thư để + Cách lựa chọn hoàn cảnh xảy ra câu chuyện
giáo dục con.
như vậy có tác dụng gì?
- Nhận biết được tình mẫu tử thiêng
liêng, cao cả, sự nghiêm khắc nhưng đầy
yêu thương trong cách giáo dục con của
người bố.
- Lựa chọn các từ ghép, từ láy trong việc 2. Nội dung bức thư
bộ lộ cảm xúc.
(1). GV hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung bức
- Nhận biết được tính liên kết, mạch lạc thức bằng hình thức thảo luận nhóm với các
của văn bản.
yêu cầu sau:
* Kết quả dự kiến
+ Nhóm 1,2: Thông qua lời của bố, hình ảnh
1.
của người mẹ được hiện lên qua những chi
- Nguyên nhân: Do En-ri-cô hỗn láo với tiết nào? Người bố muốn nhắn gửi tới En-rimẹ.
cô những gì về mẹ? Em có cảm nhận như thế
- Mục đích: giáo dục, nhắc nhở, phên nào về mẹ của En-ri-cô?
phán thái độ vô lễ và bày tỏ thái độ của + Nhóm 3,4: Tâm trạng của người bố được
người bố.
thể hiện qua những chi tiết nào? Em hiểu như
thế nào về tâm trạng của người bố lúc bấy
2.
giờ? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì khi nói
- Hình ảnh người mẹ: Dịu dàng, hiền về tâm trạng của người bố?
hậu, giàu đức hi sinh, yêu thương con (2). GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, hoàn
sâu nặng.
thành các yêu cầu sau:

- Tâm trạng của người bố: tức giận, đau
đớn đến tột cùng, thất vọng về sự hỗn
láo.
- Nghiêm khắc phê phán, giáo dục En-ricô.
- Bài học về cách cư xử trong cuộc sống:
cần tế nhị, khéo léo và có văn hóa.

HĐ 3: Tổng kết
* Yêu cầu cần đạt
- Chỉ ra được ảnh hưởng, tác động của
văn bản.
- Khái quát được giá trị nội dung, nghệ
thuật của văn bản.
- Chỉ ra được cách bộ lộ cảm xúc trực
tiếp.
* Kết quả dự kiến
- Nghệ thuật: Sáng tạo nên hoàn cảnh
xảy ra chuyện. Lồng trong câu chuyên
một bức thư có nhiều chi tiết khắc họa
người mẹ tận tụy, giàu đức hi sinh, hết
lòng với con
- Nội dung: Vai trò của người mẹ vô
cùng quan trọng trong gia đình. Tình yêu
thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm
thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.
Hoạt động: Luyện tập, Vận dụng
* Yêu cầu cần đạt
- Nhận biết và phân tích được tính liên
kết trong văn bản, các yếu tố để tạo nên
sự liên kết văn bản.
- Nhận biết và phân tích được tính mạch
lạc trong văn bản, điều kiện để văn bản
có tính mạch lạc
* Kết quả dự kiến
1.
- Liên kết văn bản: Sự nối kết, gắn bó
với nhau giữa các câu, các đoạn trong

+ Đối với người bố, việc En-ri-cô thiếu lễ độ
là biểu hiện của con người như thế nào?
+ Nêu cảm nhận của em về 2 câu văn: “Tình
yêu thương kính trọng cha mẹ .... chà đạp lên
tình yêu thương đó? ”
(3). Gv yêu cầu HS thảo luận nhóm, trả lời
câu hỏi sau:
Tại sao bố của En-ri-cô không nói trực tiếp
với En-ri-cô mà lại viết thư?
GV hướng dẫn HS tổng kết giá trị nghệ thuật,
nội dung và tác động của văn bản
GV cho HS hoạt động cá nhân và trả lời các
câu hỏi sau:
+ Để làm nên sức thu hút, giá trị của văn bản
thì tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ
thuật nào?
+ Vai trò của người mẹ như thế nào trong gia
đình
+ Em rút ra được bài học gì sau khi học xong
tác phẩm

GV hướng dẫn HS tìm hiểu về tính kiên kết và
mạch lạc trong văn bản
GV tổ chức hoạt động nhóm và thực hiện các
yêu cầu sau:
(1). Hoàn thành phiếu học tập
Phiếu học tập
Đọc đoạn văn và trả lời các câu hỏi:
Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ độ với mẹ. Bố
nhớ cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm,
cúi mình trên chiếc nôi trông chừng từng hơi thở hổn
hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi

văn bản.
- Phương tiện liên kết: nội dung các câu,
các đoạn có sự thống nhất, gắn bó chạt
chẽ và sử dụng các phương tiện ngôn
ngữ phù hợp để nối kết các câu, các
đoạn.

2.
- Mạch lạc trong văn bản:
+ Các câu, các đoạn, các phần của văn
bản đều nói về một đề tài, chủ đề xuyên
suốt.
+ Các câu, các đoạn, các phần được nối
tiếp theo trình tự rõ ràng, hợp lí làm cho
chủ đề liền mạch.

Hoạt động: Tìm tòi, mở rộng
* Yêu cầu cần đạt
- Tìm tòi, mở rộng thêm kiến thức đã
học.
- Hình thành nhu cầu học tập
* Kết quả dự kiến
HS sử dụng các công cụ cần thiết triển
khai dự án. Có báo cáo kết quả dự án.
Đảm bảo tính khoa học, hợp lí và thuyết
phục

nghĩ rằng có thể mất con! Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à!
Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để
tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn
xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống
con! Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố.

+ Nếu bố En-ri-cô chỉ viết như thế thì cậu có
hiểu điều bố muốn nói hay không? Nếu En-ricô chưa hiểu ý bố thì lí do vì sao?
+ Hãy sửa lại đoạn văn để En-ri-cô có thể
hiểu được ý của bố?
+ Muốn đoạn văn có thể hiểu được thì nó cần
có tính chất gì?
(2). GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời
các câu hỏi sau:
+ Chủ đề của văn bản Mẹ tôi là gì?
+ Hình ảnh nào được nhắc đi nhắc lại trong
bức thư của bố?
+ Tại sao bố lại viết thư cho En-ri-cô?
+ Trong bức thư tại sao bố lại nhắc rất nhiều
về người mẹ?
+ Tại sao bố lại vô cùng tức giận trước việc
En-ri-cô thiếu lễ độ với mẹ
Sau khi Hs trả lời/ nhận xét, GV khái quát,
chốt lại nội dung chính.
GV tổ chức cho Hs mở rộng, tìm tòi
GV yêu cầu HS trao đổi, làm việc nhóm theo
dự án và thực hiện một số yêu cầu sau:
+ Nhóm 1: Sưu tầm những bài ca dao, câu
thơ nói về tình cảm của cha mẹ dành cho con
và tình cảm của con đối với cha mẹ.
+ Nhóm 2: Sưu tầm những bài hát nói về tình
cảm cha mẹ dành cho con cái và tình cảm của
con cái dành cho cha mẹ. Nếu được tập luyện
1 bài hát về chủ đề này.
+ Nhóm 3: Tìm hiểu về cách đối xử của giới
trẻ hiện nay với bố mẹ của mình như thế nào?

4. Dặn dò, hướng dẫn học tập
- Xem lại nội dung và nghệ thuật của văn bản.

- Hoàn thành các nội dung được giao về nhà.
- Chuẩn bị bài: Cuộc chia tay của những con búp bê.

Tuần: 1,2

Ngày soạn: 05/09/2020

Tiết: 04,05

Ngày dạy: Tiết 1: 11/09/2020
Tiết 2: 14/09/2020
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
Khánh Hoài

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Góp phần giúp HS biết trân trọng, yêu quý tình cảm sâu nặng gia đình, ý nghĩa lớn lao
của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên, nhi đồng. Có
ý thức và trách nhiệm trong việc xây dựng tình cảm gia đình.
2. Qua bài học, HS rèn luyện để có các kĩ năng và kiến thức sau:
a. Kĩ năng đọc – hiểu
- Đọc – hiểu một văn bản truyện có sự kết hợp giữa tự sự, biểu cảm và miêu tả
- Đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng các nhân vật, cảm nhận được cái hay
của văn bản nhật dụng.
- Cảm nhận và hiểu được hoàn cảnh không may mắn và nỗi đau của những đứa trẻ ở
trong hoàn cảnh có bố mẹ li hôn.
- Thấy được và hiểu được tình cảm anh em yêu thương, gắn bó bền chặt khó tách rời.
- Nắm được lời văn, các chi tiết ở trong truyện biểu hiện tâm trạng của hai anh em Thành
và Thủy trong những cuộc chia tay.
- Thấy được trách nhiệm của bố mẹ trong việc gìn giữ hạnh phúc gia đình. Tầm quan
trọng của hạnh phúc gia đình đối với sự phát triển của những đứa con.
- Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm.
b. Kĩ năng viết
- Viết đoạn văn/ văn bản trình bày được suy nghĩ về chủ đề hạnh phúc gia đình, tình anh
em có sự liên hệ với đời sống.
- Viết một bức thư thổ lộ tình cảm của bản thân với một người thân nào đó trong gia đình.
- Biết cách trích dẫn văn bản của người khác.
c. Kĩ năng nói và nghe
- Tóm tắt, kể lại được câu chuyện.
- Giao tiếp, phản hồi và lắng nghe tích cực; trình bày được những cảm nhận của bản thân
về tình cảm anh em, về bố mẹ, về hạnh phúc gia đình; về giá trị nội dung và nghệ thuật
của văn bản.
- Nghe và nhận biết được tính hấp dẫn của các bài trình bày, chỉ ra được những hạn chế
(nếu có) của văn bản.
B. PHƯƠNG TIỆN VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC
1. Phương tiện dạy học
- Máy tính/điện thoại có kết nối internet, máy chiếu, loa.

- Bài soạn (gồm giáo án dưới dạng in, bài giảng điện tử, các hoạt động được thiết kế để tổ
chức cho học sinh); tài liệu về Quyền trẻ em
- Văn bản: CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
- Video: https://www.youtube.com/watch?v=h1IGAB0ultE
2. Hình thức tổ chức dạy học
- Dạy học cá nhân, nhóm, cặp đôi, cả lớp
- HS trình bày, giới thiệu, trao đổi, thảo luận, ...
C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
? Nêu ý nghĩa của văn bản Mẹ tôi? Em rút ra được bài học gì cho bản thân qua văn bản
ấy?
* Yêu cầu
- Người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong gia đình.
- Tình thương yêu kính trong cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.
3. Bài mới
Yêu cầu cần đạt và kết quả dự kiến
Hoạt động của GV và HS
Hoạt động 1: Hoạt động khởi động
* Yêu cầu cần đạt:
- Tạo tâm thế và định hướng chú ý của HS
* Kết quả dự kiến

- GV tổ chức cho HS theo dõi video và
thực hiện một số yêu cầu:
+ Giai điệu, ca từ của bài hát gợi lên điều
gì trong em?

- HS trình bày được suy nghĩ, thể hiện được
+ Gia đình như thế nào thì được xem là
cảm xúc của bản thân.
hạnh phúc?
- GV vào bài:
Tổ ấm gia đình vô cùng quý giá và
quan trọng. Song không phải ai cũng
được lớn lên trong những mái ấm tình
thương trọn vẹn như vậy. Có những đứa
trẻ ngay từ bé đã phải chịu đựng nỗi mất
mát và đau đớn về mặt tinh thần do
không được hưởng tình thương trọn vẹn
của cha, của mẹ. “Cuộc chia tay của
những con búp bê” là văn bản đề cập đến
chủ đề tế nhị đó. Hôm nay chúng ta cùng
tìm hiểu để thâu hiểu và sẻ chia cùng các