Chủ đề thực hành Xem băng hình về đời sống và tập tính của thú

1 Chủ đề THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ ĐỜI SỐNG VÀ TẬP TÍNH CỦA THÚ I. MỤC TIÊU 1. Năng lực: * Năng lực chung: - Năng lực tự chủ và tự học - Năng lực giao tiếp và hợp tác - Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. * Năng lực đặc thù (NL khoa học tự nhiên): - Nhận thức khoa học tự nhiên - KH 1.1 : Học sinh được củng cố và mở rộng bài học qua tập tình và đời sống của thỏ và những loài thú khác - KH 1. 2: Rèn kỹ năng quan sát, HS biết được cách ghi chép, tóm tắt nội dung đã xem trên băng hình. - KH 1. 4: Học sinh phân tích được thông tin, khái quát kiến thức thông qua quan sát băng hình video. - Tìm hiểu tự nhiên:KH 2.5 Thông qua hoạt động thảo luận nhóm, quan sát các video và tìn hiểu các thông tin, học sinh trình bày bác báo cáo thảo luận.( sử dụng được ngôn ngữ sinh học, Viết được báo cáo sau thảo luận, hợp tác cùng nhau hoàn thành phần thảo luận) - Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học: KH 3.1: Học sinh giải thích được phức độ phức tạp của các tập tính đối với các đối tượng sinh vật ( động vật thuộc lớp thú) là khác nhau, ý nghĩa của sự đa dạng các tập tính của thú trong đời sống. Giải thích được cơ sở của việc ứng dụng các tập tính trong đời sống. 2. Phẩm chất Hình thành được ý thức học tập nghiêm túc của học sinh. Hình thành được ý thức yêu thích bộ môn, lòng yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ các loài động vật. II . MẠCH NỘI DUNG KIẾN THỨC 1 tiết: Bài thực hành: Xem băng hình về đời sống và tập tính của thú III. HÌNH THỨC, PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC Hình thức: Học trên lớp và phòng bộ môn. Phương pháp : Thực nghiệm, đàm thoại, trực quan, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề. Kĩ thuật: Hoạt động nhóm. IV. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Chuẩn bị bài soạn, máy chiếu, các đoạn video, băng hình liên quan đến bài dạy Phiếu học tập, phiếu tự đánh giá giờ thực hành. 2. Học sinh: Ôn lại kiến thức về lớp thú. 2 Kẻ bảng “Đời sống và tập tính của thú ” vào trong vở. V. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động khởi động: GV yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả chuẩn bị ở nhà : Tranh ảnh sưu tầm về các tập tính của thú (đại diện 2 nhóm lên bảng treo kết quả và trình bày trước lớp – Nhóm còn lại theo dõi, nhận xét bổ sung Yêu cầu HS xếp loại tập tính của động vật thành các nhóm khác nhau: Tập tính bẩm sinh, tập tính học được, tập tính tổng hợp. GV vào bài: GV hỏi HS : Theo em , do đâu động vật có những tập tính phong phú và đa dạng như trên? HS đứng tại chỗ trả lời. GV đặt vấn đề: Lớp thú hiện nay có khoảng 4600 loài được chia thành 26 bộ. chúng phân bố ở khắp mọi nơi trên trái đất. Chúng có đời sống và tập tính rất phong phú và đa dạng.vậy để kiểm chứng lại điều đó chúng ta sẽ cùng nghiên cứu bài học hôm nay: “THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ ĐỜI SỐNG VÀ TẬP TÍNH CỦA THÚ” 2. Hoạt động hình thành kiến thức HOẠT ĐỘNG 1: NÊU YÊU CẦU CỦA BÀI THỰC HÀNH VÀ HƯỚNG DẪN CÁCH ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CỦA 1 TIẾT THỰC HÀNH (3P) - Mục tiêu: HS biết được yêu cầu cần thực hiện trong tiết thực hành. - Phương pháp: Thuyết trình - Chuẩn bị: GV : Máy chiếu, máy tính , SGK, phiếu tự đánh giá. HS: Phiếu học tập cá nhân và phiếu nhóm. - Sản phẩm: + HS biết được cách tự đánh giá các nội dung trong phiếu học tập + HS biết được cách đánh giá phiếu tự đánh giá 1 tiết học thực hành. + HS nắm rõ được yêu cầu cần thực hiện của 1 tiết thực hành. - Dự kiến cách đánh giá năng lực: Mức 3: Nêu được đầy đủ như yêu cầu sản phẩm ở trên Mức 2: Nêu chưa được đầy đủ còn thiếu một hai ý. Mức 1: Nêu được một hai ý Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Sản phẩm của học Năng lực cần sinh đạt Giáo viên nêu yêu cầu -Hs ghi nhớ các yêu YÊU CẦU: - Năng lực tự chủ của một tiết thực hành cầu 1. Nghiêm túc quan và tự học. sát nội dung video 2. Trong qua trình quan sát cá nhân ghi chép đầy đủ các thông tin chính phản ánh trong video vào phiếu học tập cá nhân 3. Sau khi quan sát 3 xong, các thành viên trong nhóm thống nhất kết quả hoàn thành vào bảng phiếu học tập chung của nhóm mình 4. Giữ trật tự, vệ sinh lớp học - Gv Yêu cầu các nhóm báo cáo phần chuẩn bị -Các nhóm báo cáo phiếu học tập cá nhân kết quả chuẩn bị và bảng phiếu học tập chung của nhóm mình -Giáo viên hướng dẫn -Học sinh ghi nhớ học sinh đánh giá kết cách đánh giá trong quả thảo luận trong phiếu học tập và phiếu học tập chung : đánh giá trong phiếu + Sai , thiếu dưới 3 lỗi tự đánh giá đạt mức độ: Tốt + Sai, thiếu từ 3 – 6 lỗi đạt mức độ: Khá + Sai, thiếu trên 6 lỗi đạt mức độ : Trung bình -Hướng dẫn các nhóm cách tự đánh giá kết quả học tập qua một tiết học -Các nhóm nhân thông qua phiếu tự phiếu tự đánh giá đánh giá của nhóm mình -Gv phát phiếu tự đánh giá cho các nhóm HOẠT ĐỘNG 2: XEM BĂNG HÌNH LẦN 1 VỀ ĐỜI SỐNG VÀ MỘT SỐ TẬP TÍNH CỦA THÚ(5P) Mục tiêu: Hs biết được nội dung chính có trong đoạn video đã quan sát Phương pháp: Thực hành quan sát video. Chuẩn bị: GV : Máy chiếu, máy tính , SGK, HS: SGK, vở ghi, phiếu học tập, phiếu tự đánh giá. Sản phẩm: + HS nắm được nội dung chính của đoạn video đã quan sát - Dự kiến cách đánh giá năng lực: Dựa trên quan sát và câu trả lời của học sinh để đánh giá năng lực của học sinh: 4 Mức 3: Nêu được đầy đủ nội dung chính được phản ánh qua video một cách chính xác. Mức 2: Nêu chưa được đầy đủ còn thiếu một vài ý về nội dung phản ánh qua video Mức 1: Nêu được một hoặc hai ý được phản ánh qua video. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò -Giáo viên chiếu toàn bộ đoạn video lần 1 -Học sinh quan sát, theo dõi nội dung video. Nghiêm túc, giữ trật tự. - Học sinh trả lời câu hỏi Gv đặt câu hỏi: ? Hãy xác định nội dung chính được phản ánh qua đoạn video? - Gv kết thúc hoạt đông 1chuyển sang hoạt động 2 Sản phẩm của học sinh -Hs năm sơ qua về nội dung có trong đoạn video đã quan sát - Nôi dung được phản ánh: môi trường sống, sự di chuyển và một số tập tính của thú ( kiếm ăn, sinh sản…) Năng lực cần đạt - Năng lực giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo - Năng lực tự học, tự quản. - Năng lực hợp tác. Năng lực sử dụng ngôn ngữ sinh học. HOẠT ĐỘNG 3: XEM BĂNG HÌNH LẦN 2 VÀ THẢO LUẬN VỚI TỪNG NỘI DUNG CỤ THỂ (23p) Mục tiêu: + Trong quá trình quan sát video, HS ghi lại được các tập tính của thú vào phiếu học tập cá nhân + Sau khi quán sát video các nhóm hoàn thiện được các tập tính của thú vào bảng phiếu của nhóm. Phương pháp: Thực hành quan sát video, thảo luận nhóm, Chuẩn bị: GV : Máy chiếu, máy tính , SGK, HS: SGK, vở ghi, phiếu học tập, phiếu tự đánh giá. PHIẾU HỌC TẬP Tên động vật Môi trường Đặc điểm Cách di quan sát sống cấu tạo chuyển được(1) (2) nổi bật (3) (4) 1 Kiếm ăn Thức ăn (5) Sinh sản (7) Cách bắt mồi (6 Tập tính khác (8) 5 2 3 ........ + HS hoàn thiện được PHT cá nhân và bảng PHT nhóm. + HS đánh giá được kết quả trong PHT - Dự kiến đánh giá năng lực học sinh: Dựa trên qua sát, bản ghi chép của học sinh trong phiếu học tập cá nhân và bảng học tập của nhóm, đánh giá năng lực hợp tác nhóm qua phiếu đánh giá: PHIẾU ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HỢP TÁC NHÓM - Sản phẩm: STT 1 Tiêu chí đánh giá Số lượng thành viên 2 Tổ chức làm việc nhóm: + Phân công nhóm trưởng, thư kí. + Phân công công việc, kế hoạch làm việc. Các thành viên tham gia 3 4 Không khí hoạt động nhóm 5 Linh hoạt thể hiện các vai trò khác nhau của các thành viên Tổng điểm Mức 1(1điểm) Không tham gia đủ, chưa nghiêm túc Chưa biết phân công nhiệm vụ cho các thành viên Mức 2( 1.5 điểm) Tham gia đủ, chưa nghiêm túc Không đóng góp, tham gia vào hoạt động nhóm. Không khí còn trầm lắng, chưa sôi nổi. Khi được chỉ định mới tham gia và làm việc cùng nhóm Không khí căng thẳng giữa các thành viên Từ chối yêu cầu thể hiện vai trò trong nhóm Thể hiện vai trò trong nhóm 1 cách hiệu quả Mức 3(2 điểm) Tham gia đủ, nghiêm túc Chưa phân công Phân công nhiệm nhiệm vụ rõ ràng, cụ vụ từng thành viên thể. rõ ràng Tích cực chủ động thúc đẩy nhóm hoạt động Nhóm hoạt động vui vẻ , đoàn kết, có sự thống nhất cao. Thể hiện vai trò đa dạng trong nhóm 1 cách hiệu quả. 10 điểm 6 Hoạt động của thầy -Gv đưa ra yêu cầu: Yêu cầu: Quan sát lần 2 đoạn video về môi trường sống và di chuyển và thảo luận nhóm hoàn thành nội dung cột 1,2,3,4 trong phiếu học tập: -Gv chiếu Video -Gv yêu cầu các nhóm thống nhất kết quả, hoàn thiện vào PHT chung của nhóm sau khi hết quan sát đoạn video trên (t.g: 4 phút) -Yêu cầu các nhóm dừng phần thảo luận khi hết thời gian quy định -Gv chuyển ý -Gv đưa ra yêu cầu: Yêu cầu: Quan sát lần 2 đoạn video về kiếm ăn , sinh sản và thảo luận nhóm hoàn thành nội dung cột 5,6,7 trong phiếu học tập: -Gv chiếu Video -Gv yêu cầu các nhóm thống nhất kết quả, hoàn thiện vào PHT chung của nhóm sau khi hết quan sát Hoạt động của trò -Hs xác định rõ yêu cầu -Hs quan sát video và nhanh chóng hoàn thiện vào phiếu học tập cá nhân -Các nhóm thống nhất kết quả hoàn thiện vào trong PHT chung trong thời gian quy định - Hs dung thảo luận, gấp phiếu học tập lại theo yêu cầu -Hs lắng nghe -Hs xác định rõ yêu cầu -Hs quan sát video và nhanh chóng hoàn thiện vào phiếu học tập cá nhân -Các nhóm thống nhất kết quả hoàn thiện vào trong PHT chung trong thời gian quy Sản phấm của học sinh 1. Môi trường sống và di chuyển (6p) (nội dung trong PHT) 2. Kiếm ăn và sinh sản (8p) (nội dung trong PHT) Năng lực cần đạt - Năng lực giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo - Năng lực tự học, tự quản. - Năng lực hợp tác. Năng lực sử dụng ngôn 7 đoạn video trên (t.g: 4 phút) -Yêu cầu các nhóm dừng phần thảo luận khi hết thời gian quy định -Gv chuyển ý -Gv đưa ra yêu cầu: Yêu cầu: Quan một số hình ảnh, thảo luận nhóm hoàn thành nội dung cột 8 trong phiếu học tập: -Gv chiếu hình ảnh -Gv yêu cầu các nhóm thống nhất kết quả, hoàn thiện vào PHT chung của nhóm sau khi hết quan sát các hình ảnh trên (t.g: 1phút) -Yêu cầu các nhóm dừng phần thảo luận khi hết thời gian quy định -Yêu cầu các nhóm trao đổi phiếu học tập, quan sát lại toàn bộ nội dung băng hình (video), đối chiếu nhanh với kết quả trong phiếu học tập, sửa sai hoặc bổ xung nếu thiếu. - Chiếu lại toàn bộ nội dung băng hình -Yêu cầu căn cứ vào quy đinh đã nêu đánh giá xếp loại kết quả thảo luận cho nhóm bạn - Gv nhận xét chung về - Hs dung thảo luận, gấp phiếu học tập lại theo yêu cầu -Hs lắng nghe -Hs xác định rõ yêu cầu -Hs quan sát hình ảnh và nhanh chóng hoàn thiện vào phiếu học tập cá nhân -Các nhóm thống nhất kết quả hoàn thiện vào trong PHT chung trong thời gian quy định - Hs dừng thảo luận, gấp phiếu học tập lại theo yêu cầu - Các nhóm trao đổi phiếu học tập. - Các nhóm theo dõi băng hình, sửa sai và bổ xung cho nhóm bạn (nếu có) - Thực hiện việc đánh giá theo yêu cầu - Hs lắng nghe. 3. Các tập tính khác(3p) (nội dung trong PHT) 8 kết quả đạt được trong phần thảo luận của các nhóm. HOẠT ĐỘNG CỦNG CỐ, MỞ RỘNG KIẾN THỨC + TÍCH HỢP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG (7P)+ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Mục tiêu: +HS trình bày được lớp thú có đời sống đa dạng và phong phú + HS phân loại và sắp xếp được các tập tính động vật thuộc lớp thú vào 3 nhóm. + HS biết được các tập tính được ứng dụng trong cuộc sống . + HS hình thành được ý thức bảo vệ môi trường và ý thức bảo vệ sức khỏe bản thân. - Phương pháp: Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề. - Chuẩn bị: GV : Máy chiếu, máy tính , SGK, HS: SGK, vở ghi - Sản phẩm: +HS trình bày được lớp thú có đời sống đa dạng và phong phú về môi trường sống, di chuyển, hình thức kiếm ăn, sinh sản và các tập tính. + HS phân loại và sắp xếp các tập tính động vật thuộc lớp thú vào 3 nhóm. + HS nêu các tập tính được ứng dụng trong cuộc sống . - Dự kiến cách đánh giá năng lực: Dựa trên quan sát và các câu trả lời của học sinh để đánh giá năng lực hợp tác của học sinh Mức 3: Trả lời đầy đủ và chính xác các đáp án ở trên. Mức 2: Trả lời tương đối đầy đủ các đáp án ở trên. Chưa nêu được các ưng dụng của các tập tính trong đời sống. Mức 1: Trả lời chưa đầy đủ nhưng chưa chính xác các câu hỏi ở trên. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Sản phẩm của học Năng lực cần đạt sinh được -Gv đặt câu hỏi: Qua nội - Học sinh trả lời câu Lớp thú có đời sống - Năng lực giải dung băng hình trên có hỏi đa dạng và phong quyết vấn đề và tư nhận xét gì về đời sống phú: duy sáng tạo và tập tính của thú? - Môi trường sống: - Năng lực tự học, Trong nước, trên cây, tự quản. trong đất, bay lượn, - Năng lực hợp trên không….. tác. - Di chuyển: Đi, Năng lực sử dụng chạy, leo trèo, bay ngôn lượn, bơi 9 -Gv nhận xét, đưa ra câu hỏi: ?1: Những tập tính nào thuộc vào loại tập tính bẩm sinh? Những tập tính nào thuộc loại tập tính học được? -Hs trả lời các câu hỏi gv đưa ra: - Kiếm ăn: ăn thự vật,ăn động vật,ăn tạp - Sinh sản: Đẻ con, đẻ trứng. - Một số tập tính khác: bảo vệ lãnh thổ,thứ bậc, vị tha, quen nhờn, học khôn…. - TẬP TÍNH BẨM SINH: sinh sản, kiếm ăn,di chuyển,.. - TẬP TÍNH HỌC ĐƯỢC: -Gv nhận xét,tiếp tuc đặt câu hỏi: ?2:Có nhận xét gì về số lượng các tập tính học được của các động vật thuộc lớp thú so với các động vật bậc thấp (trùng roi, trùng giày…) ? ?3:Tại sao số lượng tập tính học được ở các động vật thuộc lớp thú lại nhiều hơn hẳn so với các động vật bậc thấp? -Hs quan sát, ghi nhớ -Hs trả lời quen nhờn, học khôn, học theo, bảo vệ lãnh thổ, di cư…. Ở động vật bậc thấp: - Hệ thần kinh có cấu trúc đơn giản: số lượng tế bào ít, khả năng học tập thấp, việc học tập và rút kinh nghiệm rất khó khăn. - Tuổi thọ ngắn: không có nhiều thời gian cho việc học tập Do vậy : tập tính bẩm sinh là tập tính chủ đạo trong đời sống Ở động vật bậc cao: - Hệ thần kinh phát triển: rất thuận lợi cho việc học tập và rút kinh nghiệm - Tuổi thọ dài: cho phép động vật thành lập được nhiều phản xạ có điều kện, ứng 10 -Gv giới thiệu một số tập tính phức tạp ở các động vật bậc cao ?4: Dựa vào sư hiểu biết về các tập tính của động vật, con người đã ứng dụng vào trong đời sống và sản xuất như thế nào? với các điều kiện sống luôn thay đổi. Do vậy : tập tính học được ngày càng được bổ sung, hoàn thiện và chiếm ưu thế. -Học sinh trả lời -Hs lắng nghe, ghi nhớ ?5: Những tập tính nào chỉ có ở con người? - Gv giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe cho học sinh GV chốt: + Mỗi loài đv có những tập tính riêng giúp nó tồn tại và thích nghi với MTS + Những loài có tiến hóa về tổ chức cơ thể càng cao( đặc biệt bộ não) thì số lượng tập tính càng nhiều + GV giao nhiệm vụ về -HS lắng nghe và thực hiện. -Ứng dụng một số tập tính của thú: + Dạy hổ, voi, khỉ, cá heo … làm xiếc + Dạy chó, chim ưng đi săn + Làm bù nhìn trên ruộng để đuổi chim chóc phá hoại mùa màng. + Nghe tiếng kẻng, trâu bò nuôi trở về chuồng. + Dạy chó giữ nhà, phát hiện ma tuý, tội phạm… -Tập tính chỉ có ở người: rèn luyện than thể, bảo bệ môi trường