Chủ đề 4: Bài tập hóa trị và số oxi hóa

Lý thuyết và Phương pháp giải

Đối với hợp chất hữu cơ, số oxi hóa của C trong HCHO được tính là số oxi hóa trung bình; hoặc xem số oxi hóa của C là tổng đại số các số oxi hóa của các nguyên tử khác mà nó liên kết.

Chẳng hạn: Trong CH₃ – CH₂OH:

Số oxi hóa trung bình của C là: -2

Còn số oxi hóa của C trong CH₃ là: -3 và trong CH₂OH là -1.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Số oxi hóa của nitơ trong NH₄⁺, NO₂^- , và HNO₃ lần lượt là:

A. +5, -3, +3.

B. -3, +3, +5

C. +3, -3, +5

D. +3, +5, -3.

Hướng dẫn:

Đặt x, y, z lần lượt là số oxi hóa của nguyên tố nitơ trong NH₄⁺, NO₂^- , và HNO₃

Ta có: x + 4.1 = 1 ⇒ x = -3. Số OXH của N trong NH₄⁺là -3

y + 2.(-2) = -1 ⇒ y = 3. Số OXH của N trong NO₂^- là +3

z + 1 + 3.(-2) = 0 ⇒ z = 5. Số OXH của N trong HNO₃ là +5

⇒ Chọn B.

Ví dụ 2. Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong hợp chất , đơn chất và ion sau:

a) H₂S, S, H₂SO₃, H₂SO₄.

b) HCl, HClO, NaClO₂, HClO₃.

c) Mn, MnCl₂, MnO₂, KMnO₄.

Hướng dẫn:

a) Số oxi hóa của S trong các chất lần lượt là: S^-2, S⁰, S⁺⁴, S⁺⁶

b) Số oxi hóa của Cl trong các hợp chất: Cl^-1, Cl⁺¹,Cl⁺³, Cl⁺⁵, Cl⁺⁷.

c) Số oxi hóa của Mn trong các chất: Mn⁰, Mn⁺², Mn⁺⁴, Mn⁺⁷

Ví dụ 3. Hóa trị và số oxi hóa của N trong phân tử NH₄Cl lần lượt là

A. 4 và -3     B. 3 và +5

C. 5 và +5     D. 3 và -3

Hướng dẫn:

N thuộc nhóm IVA nên có hóa trị 4

Số OXH: x + 4.1 + (-1)=0 ⇒ x = -3.

Ví dụ 4. Xác định số oxi hóa của các nguyên tố trong phân tử và ion sau: CO₂, H₂O, SO₃, NH₃, NO₂, Na⁺, Cu²⁺ , Fe²⁺ , Fe³⁺, Al³⁺

Hướng dẫn:

Áp dụng quy tắc xác định số oxi hóa:

+) Phân tử: 

+) Ion: Số oxi hóa của Na⁺ , Cu²⁺, Fe²⁺ , Fe³⁺, Al³⁺ lần lượt là: +1, +2, +2, +3, +3

Ví dụ 5. Xác định số oxi hóa của Mn, Cr, Cl, P trong phân tử: KMnO₄ , Na₂Cr₂O₇, KClO₃, H₃PO₄

Hướng dẫn:

Số oxi hóa của Mn, Cr, P: 

Ví dụ 6. Xác định điện hóa trị của các nguyên tố trong các hợp chất sau: KCl, Na₂S; Ca₃N₂.

Hướng dẫn:

Hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất ion gọi là điện hóa trị và bằng điện tích ion đó.

+) KCl: Điện hóa trị của K là: 1+ và của Cl là: 1-

+) Na₂S: Điện hóa trị của Na là: 1+ và của S là: 2-

+) Ca₃N₂: Điện hóa trị của Ca là: 2+ và của N là: 3-

Ví dụ 7. Xác định số oxi hóa của cacbon trong mỗi phân tử sau:

CH₃ – CH₃; CH₂= CH₂; CH≡ CH; CH₂ =CH-C≡CH;

CH₃ – CH₂OH; CH₃ – CHO; CH₃- COOH; CH₃COOCH =CH₂;

C₆H₅ – NO₂; C₆H₅ – NH₂

Hướng dẫn:

Ví dụ 8. Xác định số oxi hóa của N, S, C, Br trong ion: NO₃^-, SO₄^2- ; CO₃^2- , Br, NH₄⁺

Hướng dẫn:

Số oxi hóa của N, S, C, Br: 

Được cập nhật: 12 tháng 4 lúc 8:08:15 | Lượt xem: 607