Tuần 17. Đoạn văn trong bài văn miêu tả đồ vật

KHỞI ĐỘNG

1

Em hãy nêu cấu tạo của bài văn miêu tả đồ vật?
1. Bài văn miêu tả đồ vật có ba phần là mở bài,
thân bài và kết bài.
2. Có thể mở bài theo kiểu trực tiếp hay gián tiếp
và kết bài theo kiểu mở rộng hoặc không mở rộng.
3. Trong phần thân bài, trước hết, nên tả bao
quát toàn bộ đồ vật, rồi tả những bộ phận có đặc
điểm nổi bật.

Theo em khi quan sát đồ vật cần chú ý những gì?
1. Muốn miêu tả một đồ vật, trước hết phải quan
sát đồ vật đó.
2. Quan sát đồ vật cần theo một trình tự hợp lí,
bằng nhiều cách khác nhau (mắt nhìn, tai nghe, tay
sờ, ...).
3. Cần chú ý phát hiện những đặc điểm riêng
phân biệt đồ vật này với những đồ vật khác.

Tập làm văn
Đoạn văn trong bài văn miêu tả đồ vật

I/ Nhận xét
1. Đọc lại bài Cái cối tân (Tiếng Việt 4, tập 1 trang 143 - 144)

Cái cối tân
Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian
nhà trống.
U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó
bằng tre già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để
nghe ngóng. Cối có hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken
vào nhau. Vậy nên, người ta nói “chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến
cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt
bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm có cái thừng buộc vào
xà nhà. Đẩy đi kéo lại cối kêu ù ù.
Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào
lòng cối, u xay thử. Từ xung quang cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như
mưa. U vốc ra một nắm, tải ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi vài hạt thóc. U gật
đầu nói: “Cối tuy mới, chửa thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy!” Cứ
thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả
xóm...

Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái
chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa… - tất cả, tất
cả chúng nó đều cất tiếng nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh.
Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi
từng bước anh đi…”
Theo Duy Khán

I/ Nhận xét
1. Đọc lại bài Cái cối tân (Tiếng Việt 4, tập 1 trang 143 - 144)
2. Tìm các đoạn trong bài văn nói trên

Cái cối tân

Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.
U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre
già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có
hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên, người ta nói
“chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu
cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm
có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại cối kêu ù ù.
Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u
xay thử. Từ xung quang cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một
nắm, tải ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi vài hạt thóc. U gật đầu nói: “Cối tuy mới, chửa
thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy!” Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay
lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm...
Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái chiếu manh,
cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa… - tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng
nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh
cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi…”
Theo Duy Khán

Các đoạn văn
Đoạn 1: Cái cối xinh xinh….gian nhà trống.
Cái
cối
tân

Đoạn 2:U gọi nó là….cối kêu ù ù.
Đoạn 3: Chọn được ngày…vui cả xóm.
Đoạn 4:Cái cối xay…..từng bước anh đi.

I/ Nhận xét
1. Đọc lại bài Cái cối tân (Tiếng Việt 4, tập 1 trang 143 - 144)
2. Tìm các đoạn trong bài văn nói trên
Dấu hiệu nào giúp em nhận ra điều đó?

I/ Nhận xét
1. Đọc lại bài Cái cối tân (Tiếng Việt 4, tập 1 trang 143 - 144)
2. Tìm các đoạn trong bài văn nói trên
Dấu hiệu nào giúp em nhận ra điều đó?
- Chỗ mở đầu đoạn văn là chỗ đầu dòng, viết lùi vào 1 ô.
- Chỗ kết thúc đoạn văn là chỗ chấm xuống dòng.
3. Cho biết nội dung chính của mỗi đoạn văn em vừa tìm được
là gì?

Cái cối tân

Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng, ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.
U gọi nó là cái cối tân. Cái vành, cái áo đều làm bằng nan tre. Hai cái tai nó bằng tre
già màu nâu. Mỗi tai có một cái lỗ tròn xoe. Lúc nào, tai cũng tỉnh táo để nghe ngóng. Cối có
hai hàm răng bằng gỗ dẻ. U gọi là dăm. Răng nó nhiều, ken vào nhau. Vậy nên, người ta nói
“chật như nêm cối”. Nói đến cối lại phải nói đến cần. Cái cần dài bằng tre đực vàng óng. Đầu
cần là củ tre, có cái chốt. Cái chốt bằng tre mà rắn như đanh, móc vào tai cối. Từ chỗ tay cầm
có cái thừng buộc vào xà nhà. Đẩy đi kéo lại cối kêu ù ù.
Chọn được ngày lành tháng tốt, u đong một gánh thóc vàng ươm về. Đổ vào lòng cối, u
xay thử. Từ xung quang cối, gạo lẫn trấu chảy xuống vành rào rào như mưa. U vốc ra một
nắm, tải ra, thổi phù phù. Cả vốc gạo chỉ lỏi vài hạt thóc. U gật đầu nói: “Cối tuy mới, chửa
thuần nhưng mà nó xay được thế này là nhất đấy!” Cứ thế ngày lại ngày qua, đêm đêm tôi xay
lúa với u. Đêm đêm tiếng cối ù ù vui cả xóm...
Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống cùng tôi – cái võng đay, cái chiếu manh,
cái mâm gỗ, cái giỏ cua, cái chạn bát, cái giường nứa… - tất cả, tất cả chúng nó đều cất tiếng
nói: “Chúng tôi được sống cùng với tuổi thơ anh. Chúng tôi hoàn toàn không muốn nhờ vả anh
cái gì. Chúng tôi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi…”
Theo Duy Khán

Cấu tạo
Mở bài

Cái
cối
tân

Thân bài

Kết bài

Các đoạn văn

Nội dung chính

Đoạn 1:
Cái cối xinh xinh
….gian nhà trống.

Giới thiệu
về cái cối tân.

Đoạn 2:
U gọi nó là….
cối kêu ù ù.

Tả hình dáng bên
ngoài của cái cối.

Đoạn 3:
Chọn được ngày…
vui cả xóm.

Tả hoạt động
của cái cối.

Đoạn 4:
Cái cối xay…..
từng bước anh đi.

Nêu cảm nghĩ
về cái cối.

I/ Nhận xét
Giới thiệu về đồ vật

Mỗi đoạn văn miêu
tả đồ vật có một
nội dung nhất
định, có thể là:

Tả bao quát đồ vật
Tả từng bộ phận của đồ vật
Nêu lên tình cảm,thái độ người viết

-Khi
Khiviết
viết,hết
hếtmỗi
mỗiđoạn
đoạnvăn
văncần
cầnchú
xuống
dòng.
ý điều
gì?

II/ Ghi nhớ
1. Mỗi đoạn văn miêu tả đồ vật có một nội
dung nhất định, chẳng hạn: giới thiệu về đồ vật, tả
bao quát về đồ vật, tả từng bộ phận của đồ vật
hoặc nêu lên tình cảm, thái độ của người viết về đồ
vật...
2. Khi viết, hết mỗi đoạn văn cần xuống dòng.

III/ Luyện tập
1. Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi:

Cây bút máy
Hồi học lớp 2, em thường ao ước có một cây bút máy nhưng bố em bảo: “
Bao giờ lên lớp 4 hãy dùng, con ạ!” Rồi ngày khai giảng lớp 4 đã đến, bố em mua
cho em một cây bút máy bằng nhựa.
Cây bút dài gần một gang tay. Thân bút tròn, nhỏ nhắn, bằng ngón tay trỏ.
Chất nhựa bút vẫn còn thơm, nom nhẵn bóng. Nắp bút màu hồng, có cái cài bằng
sắt mạ bóng loáng.
Mở nắp ra, em thấy ngòi bút sáng loáng, hình lá tre, có mấy chữ rất nhỏ, nhìn
không rõ. Mỗi khi lấy mực, một nửa ngòi bút đẫm màu mực tím. Em viết lên trang
giấy, nét bút trơn tạo những dòng chữ đều đặn, mềm mại. Khi viết xong, em lấy giẻ
lau nhẹ ngòi cho mực khỏi két vào. Rồi em tra nắp bút cho ngòi khỏi bị tòe trước
khi cất vào cặp.
Đã mấy tháng rồi mà cây bút của em vẫn còn mới. Bút cùng em làm việc
chăm chỉ ngày ngày như chiếc cày của bác nông dân cày trên đồng ruộng.
Theo Nguyễn Văn Khiêm

III/ Luyện tập
1. Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi:
a/ Bài văn gồm mấy đoạn văn?

Bài văn gồm 4 đoạn văn.