THƠ TRỮ TÌNH

TH TR TÌNHƠ Ữ1. chia tác ph văn ra các lo iế tr tình, ch thì th tr tình ữchi vò trí quan tr ng trong lo tr tình. ữ2. Còn chia tác ph văn ra các lo iế th văn xuôi, ch, kí thì th ơtr tình cũng gi vò trí quan tr ng trong lo th ơV th tr tình hay th nói chung là gì ?ậ ơCho nay đã có hàng trăm đế nh nghĩa khác nhau th Trong đi văn cề ọNguy Xuân Nam cho ng “ễ Th là hình th sáng tác văn ph ánh cu ộs ng qua nh ng tâm tr ng, nh ng xúc dào, nh ng ng ng nh ưở ượ ạm trong ngôn ng giàu hình nh và nh là có nhòp đi rõẽ ràng” Các tác gi Nh môn văn quan ni “ả Th là ch xúc ho suy ”ơ Xuân Di ng cho ng “ệ Th là tinh ch t, là ph ánh vào ượ ảtâm tình”. Còn các tác gi trong nhóm Xuân Thu nhã kh ng đả nh Th là ơcái gì huy o, tinh khi t, thâm thúy, cao siêu, cái hình nh di cõi vô ủcùng ’’ => Chúng ta quan ni th là hình th sáng tác văn nghiêng th ểhi xúc thông qua ch ngôn ng bi t.ệ Th tr tình cũng nh th nói chung xúc cách mãnh li t. Khôngơ ệcó xúc thì không có th xúc nên ch th thả Không ai làm th khi không có xúc nào tr con ng i, tr cu i.ơ ướ ườ ướ yấtrăm năm tr Lê Qướ úi Đôn đã ng cho ng “S phát kh th là lòng ơng i”, còn nhà th thì tâm “M khi có cái gì nghó ng i, ch ch ườ ứtrong lòng không nói ra thì tôi th làm th ”. Th là ti ng nói ượ ảxúc, là rung ng lòng. thi nh ng đi này thì không có thự Th xúc, xúc nên khi ng các ph ng th ượ ươ ứkhác nh hay ch thì làm cho các lo tác ph này ch th ch tr ữtình.- Ngôn ng th ch khá bi khác ngôn ng và ngôn ng ượ ữk ch.ị Đi nh th nh ngôn ng th phân dòng. Tho nhìn văn ượ ảng ta có th nh di th phân dòng này. So ngôn ng hay ch, ườ ựphân dòng th làm cho nó có nhi “kho ng tr ng” n. Nhi nhà nghiên ềc đã nghĩa các “Kho ng tr ng” này nên ch “l ng” th Nh đó mà ờc xúc th có kh năng lan và .ả ở+ Đi đáng chú là ngôn ng th có đi u. nên âm đi th ,ể ơtrong các dòng th th ng có n. là nh ng khuôn âm gi ng nhau ườ ố(g là chính) hay ng nhau (g là thông) gi các câu th hay ươ ơtrong cùng dòng th Ng ta có th gieo cu câu, là chân ườ ầ(c n).ướ các câu th gieo liên là liên châu, ượ ếgieo ng quãng là gián cách. Trong kh th câu kh iắ ớcâu cu kh thì là ôm. Nh có câu th âm vang n, ng th cũng ờd nh thu n. Trong th cách lu gieo tr thành nguyên ớnh ng quy đữ nh ch ch Trong th do, gieo không còn là nguyên ắbu c, nh ng th ng ng làm th cũng tìm cách gieo nh làm cho câu th ườ ườ ơhay n.ơTh có th có (th cách lu t) hay không nh thi lúc nào cũng có (th ơt do) nh ng th ph luôn luôn có đi u. Ngay nh ng bài th văn xuôi cũng ơc có âm đi u, ti nào đó là th văn xuôi, không ch là văn ọxuôi thu túy.ầ Nh đi trong th tr ph là nh đi tâm n, aạ ướ ủc xúc nên. Tuy nhiên, cách ch ngôn ng cũng góp ph không nh oả ạnên nh đi trong th vì chính nó nh đi xúc vang xa. ảNh đi th do đó còn ph thu vào cách ng nhạ p, ph âm, ti ủth Khi Xuân Di vi :ơ ếS ng ng theo trăng ng ng ng tr iươ ươ ờT ng nàng lòng lên ch iươ ơCâu th toàn thanh ng đã góp ph đáng di cái xúc “ch i” khi ơnghe ti ng đàn trong cõi “Thu xa ng muôn i”. Hay khi Nguy Du tế ắcâu th Truy Ki thành nh ng nhòp trúc tr 3/1/4 “N ch ng xuân/ tho t/ ắgãy cành thiên ng” cũng góp ph nói lên cái tr tr n, ươ ộđ ng i.ờ ườ+…………….II ách ch bài th :- Ti xúc bài th tr là th th có nghĩa cho ướ ởng hi dung bài th th .ườ th ng có th hình dungọ ườ ểph nào tác gi đang p. Liên gi dung bài th th ơnhi khi ra nhi liên ng đáo, hi bài th sâu n.ề ưở ơCũng có nh ng bài th “không hay không có th đây nhà th mu ống mình suy ng m, hi tình trong bài, tránh áp có n. ườ ẵTh ch “không là khó. kia, Viên Mai đã ng cho ng ằ“Thi đáo vô hóa công” (Bài th không nh là hóa công y). ậNhi bài th có hay, cho dung nhi u, nh ng cũng có ưnh ng th t, tùy ti n. Các th nh Có Xuân Di u, anh ợv K. Kimonov, ng khát ng Nguy Khoa Đi là nh ng ườ ềth hay, có liên ng.ơ ưở- bài th nên các dòng th Phân th ra dòng là cách ch ượ ứđ bi thặ Ph dòng th thành kh th liên nhi kh ổth thành đo th Cũng có khi kh th có dòng và đo th có kh ổKhông ph th nào cũng chia kh nh là bài th ng nh th ng lu t, th ườ ơc phong. chia th ra kh ra đo tình đổ nh nói trong kh trong ổđo đó.ạ- th dòng th câu th kh th đo th thành bài th Bài th làừ ơm tác ph hoàn ch nhộ bài th có trúc nó. bài th có ơt th Nhà th Xuân Di cho ng “lao ng th tr là ki và “làm ướ ừth khó nh là tìm ”. Ông cho ng ngôn câu ch đi quan tr ng, ọnh ng đó là cái quan tr ng th hai, cái “ư quan tr ng th nh làm ng cho ườ ột là cái th nó ch bài th th là gì Cho nay ứth có nhi quan ni khác nhau. Xuân Di phân bi “ý” và “t ”. Ông cho ứr ng “ý” là do ph ánh cu ng vào trong trí óc, trí tu thành ra suy nghó, khái ệquát và nh đậ nh “Ý” th ch ph là ng, nh ng “t th đã là ng ốr i. “Ý” là chung ng i, “t là riêng thi sồ ườ ”. Nguy Xuân ễNam cũng phân bi “ý” và “t Ông cho ng “Nói ta nghệ nh ng ữđi sinh trong trí óc khi suy nghề Còn ph là nh ng không ng quanứ ạni a, đã th hi trong hình ng. Có có ý, còn có ch là có ượ ẳt ”. phân bi này ông đi lu “M th ph là hình ng có ượtìm tòi sáng o, th hi tr n, lên nh ng đi xúc ng lòng ộng i, ra nh ng liên ng ng rãi, nghĩa là có giá tr th mườ ưở cao” Nh có th hi th là th bao trùm toàn bài, th đó không còn là ơngh tr ng mà tr thành hình ng th có m.ừ ượ ượ bài th hay ơph có th hay đáo. Hay nói nh Xuân Di “ph có bài th ngả ứđ c”. Tìm th hay là sáng nhà th Các bài th nh Tây ượ ượ ưTi Quang Dũng, Bên kia sông Đu ng Hoàng m, Ti ng thu ưTr ng sang ngang Nguy Bính, Ti thanh kí Nguy nọ ướ ễDu, Tùng Nguy Trãi là nh ng bài có th hay.ủ ơXác nh xúc th th các bài th đã cị