Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Thao tác lập luận bình luận

Gửi bởi: Phạm Thọ Thái Dương 10 tháng 2 2020 lúc 17:03:51


Mục lục
* * * * *
Thao tác lập luận bình luận

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN BÌNH LUẬN

1. Từ “bình luận” có nghĩa là đưa ra những quan điểm, đánh giá của cá nhân về một vấn đề nào đó. Người nói/ viết có thể kết hợp với chứng minh, phân tích, nêu dẫn chứng để những bình luận của mình có thể thuyết phục được người đọc, người nghe.

2. Đoạn trích “Xin lập khoa luật” của Nguyễn Trường Tộ:

a. Trong đoạn trích Xin lập khoa luật:

- Nguyễn Trường Tộ đưa ra nhận định, đánh giá đúng- sai, hay – dở, đồng thời cũng có bàn bạc mở rộng.

- Các lập luận nhằm hướng tới khẳng định vai trò quan trọng, xây dựng hệ thống luật phép cho quốc gia.

b. Nguyễn Trường Tộ rõ ràng có lý do để đề nghị lập khoa luật bởi trên thực tế: đất nước cần có luật pháp, nhưng luật không chỉ công bằng mà cần đáp ứng đạo đức.

c. Đoạn trích Xin lập khoa luật bình luận vì thể hiện tính chất bình luận về vấn đề đồng thời lập luận hướng vào thuyết phục với nhận xét, tư tưởng của tác giả.

3. Muốn ý kiến bình luận có sức thuyết phục người đọc (người nghe) thì phải nắm vững được cách trình bày vấn đề: tiếp nhận vấn đề, suy xét, phân tích vấn đề cho thấu đáo trước khi đưa ra ý kiến bình luận.

4. Bởi “Tôi tư duy nghĩa là tôi tồn tại” nên trong cuộc sống, đặc biệt là con người hôm nay cần biết bình luận, dám bình luận và cần nắm vững được những kĩ năng bình luận.

II. CÁCH BÌNH LUẬN

1. Bước 1. Nêu hiện tượng (vấn đề) cần bình luận.

- Nêu vấn đề cần bình luận với thái độ và sự đánh giá của người bình luận trước vấn đề bàn luận.

- Vấn đề bàn luận cần trung thực, khách quan, ngắn gọn, rõ ràng.

2. Bước 2. Đánh giá hiện tượng (vấn đề) cần bình luận.

Mỗi vấn đề bàn luận có thể đưa ra theo các hướng:

- Hoàn toàn đồng ý hoặc phản đối ý kiến.

- Kết hợp vừa đồng ý vừa phản đối.

- Phân tích mặt đúng – sai, tích cực – tiêu cực của vấn đề, tổng hợp những ý kiến đánh giá của mọi người và cuối cùng mới đưa ra ý kiến của bản thân.

3. Bước 3. Bàn về hiện tượng (vấn đề) cần bình luận.

- Đưa ra những bài học, hướng giải quyết, liên hệ bản thân trước những vấn đề bàn luận.

- Liên hệ mở rộng những vấn đề xung quanh vấn đề vừa bàn luận.

GHI NHỚ

- Bình luận nhằm đề xuất và thuyết phục người đọc (người nghe) tán đồng với nhận xét, đánh giá, bàn luận của bản thân về hiện tượng (vấn đề) trong đời sống văn học.

- Có nhiều cách bình luận nhưng dù theo cách nào thì người bình luận cũng phải:

+ Trình bày trung trung, rõ ràng hiện tượng.

+ Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến là chính xác.

+ Có những lời bàn luận sâu rộng về chủ đề bình luận.

LUYỆN TẬP

Câu 1

Bình luận không phải là giải thích, không phải chứng minh và cũng không phải là giải thích và chứng minh cộng lại. Sự khác nhau là ở mục đích.

- Mục đích của giải thích là giúp người nghe (người đọc) hiểu nhận định được nêu, còn mục đích của chứng minh là giúp họ tin rằng nhận định ấy là có căn cứ trong sự thật (hay lẽ phải).

- Sự giải thích, do đó, phải hướng về những người còn chưa rõ, chưa tin. Trong khi ấy, mục đích cuối cùng của bình luận lại là giúp người nghe (người đọc) đánh giá hiện tượng (vấn đề) được chính xác, toàn diện, công bằng và bàn luận cùng họ về những ý nghĩa sâu rộng có thể rút ra từ hiện tượng (vấn đề) đó, bằng những ý kiến chặt chẽ, sắc sảo và mới mẻ của riêng mình.

- Xét về bản chất, lập luận bình luận là để dành cho những người đã biết, đã có ý kiến về một hiện tượng (vấn đề) nào đó, nhưng ý kiến của họ còn khác với ý kiến của người bình luận.

   => Vì thế, yêu cầu cao nhất của hoạt động bình luận không phải là dễ hiểu (đó là yêu cầu của giải thích), hay có nhiều dẫn chứng phong phú, đáng tin cậy (đó là yêu cầu của chứng minh). Trôi chảy, hấp dẫn, giàu nhiệt tình thuyết phục, giàu tính đấu tranh cho quan điểm, ý kiến đúng đắn, đó mới là những phẩm chất thích hợp với văn bình luận.

Câu 2

Đoạn trích của Võ Thị Hảo về vấn đề giao thông có sử dụng kiểu lập luận bình luận. Điều này thể hiện rõ ở:

- Chủ đề lập luận: Vấn đề giao thông và tai nạn giao thông ở nước ta.

- Mục đích thuyết phục (mục đích lập luận): hướng đến đề xuất “chúng ta cần một chương trình truyền thông” hiệu quả hơn để "những lưỡi hái tử thần" không còn nghênh ngang trên đường phố!".

- Các lập luận được triển khai chặt chẽ, có hệ thống và giàu sức thuyết phục:

+ Bài viết mở đầu bằng hai dẫn chứng tiêu biểu, gây ấn tượng mạnh đối với người đọc.

+ Tiếp đến là những phân tích, bình luận rất xác đáng về "thần chết" trong lĩnh vực giao thông.

+ Lập luận thêm thuyết phục bởi những số liệu thống kê mà tác giả đã dẫn ra.

+ Đề xuất của tác giả.

Câu 3

Bài “Xin lập khoa luật” chúng ta còn có thể bình luận thêm:

- Nêu vai trò của pháp luật đối với xã hội ta hiện nay.

+ Làm cho mọi người hiểu được pháp luật và làm theo pháp luật.

+ Để xây dựng xã hội thực sự văn minh, công bằng.

- Làm thế nào để có luật nghiêm và làm tốt việc giáo dục pháp luật trong xã hội

+ Đặt ra luật pháp và hoàn chỉnh bộ luật. Luật pháp phải xuất phát từ hiện thực và nguyện vọng của nhân dân.

+ Mọi người phải có ý thức sống và làm theo pháp luật. Đặc biệt nêu cao tinh thần gương mẫu của mọi người, mọi ngành, mọi tổ chức trong việc chấp hành pháp luật.


Được cập nhật: 22 tháng 3 lúc 4:35:32 | Lượt xem: 386

Các bài học liên quan