Ngành Giun đốt - Bài 17. Một số giun đốt khác và đặc điểm chung của ngành Giun đốt
BÀI 17: MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA NGÀNH GIUN ĐỐT
I. Lý thuyết
1. Một số giun đốt thường gặp
- Một số giun đốt:
STT |
Đại diện |
Môi trường sống |
Lối sống |
1 |
Giun đất |
Đất ẩm |
Tự do, chui rúc |
2 |
Đỉa |
Nước ngọt |
Kí sinh ngoài |
3 |
Rươi |
Nước lợ |
Tự do |
4 |
Giun đỏ |
Nước ngọt (cống rãnh) |
Định cư |
5 |
Vắt |
Đất, lá cây |
Kí sinh ngoài |
6 |
Sa sùng |
Nước mặn |
Tự do, chui rúc |
7 |
Bông thùa |
Đáy cát bùn |
Tự do |
* Kết luận:
- Ngành giun đốt gồm nhiều loại như: gun đất, đỉa, vắt, rươi, giun đỏ…
- Môi trường sống đa dạng: đất ẩm, nước, lá cây
- Lối sống: tự do, định cư, kí sinh ngoài hay chui rúc
2. Đặc điểm chung
* Mặc dù ngành giun đốt rất đa dạng, phân bố ở các môi trường với các kiểu lối sống khác nhau, nhưng chúng đều có chung một số đặc điểm:
- Cơ thể phân đốt, có thể xoang.
- Ống tiêu hóa phân hóa
- Bắt đầu có hệ tuần hoàn
- Di chuyển nhờ chi bên, tơ hay hệ cơ của thành cơ thể
- Hô hấp qua da hay mang
*Vai trò của giun đốt:
- Làm thức ăn cho người: rươi, sa sùng, bông thùa…
- Làm thức ăn cho động vật khác: giun đất, giun đỏ, giun ít tơ…
- Làm cho đất trồng xốp, thoáng: các loại giun đất…
II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK
Câu 1: Hãy kể thêm tên một số giun đốt khác mà em biết.
Hướng dẫn trả lời:
Giun ống, giun ít tơ ở ao hồ, đỉa, giun đỏ, bông thùa, giun mang trùm, rươi (ở vùng nước lợ), vắt (ở rừng)…
Câu 2: Để giúp nhận biết các đại diện ngành Giun đốt ở thiên nhiên cần dựa vào những đặc điểm cơ bản nào?
Hướng dẫn trả lời:
– Cơ thể phân đốt, đối xứng hai bên, có thể xoang.
– Hệ tiêu hóa hình ống, phân hóa.
– Di chuyển nhờ chi bên, tơ hay hệ cơ trên thành cơ thể.
– Hô hấp bằng da hay bằng mang.
Câu 3: Vai trò thực tiễn của giun đốt gặp ở địa phương em?
Hướng dẫn trả lời:
– Giun đất cày xới đất làm cho đất tơi xốp, có vai trò quan trọng đối với cây trồng và cây cối trong tự nhiên. Chúng còn là thức ăn tốt cho các loại gia cầm (gà, vịt, ngan, ngỗng).
– Một số loài giun đốt biển (giun nhiều tơ, rọm, sá sùng…) là thức ăn cho một số động vật nước như cá.
– Giun đỏ là thức ăn của cá cảnh.
– Tuy nhiên, có một số loài như đỉa, vắt là vật kí sinh gây hại cho động vật.
III. Câu hỏi ôn tập
Câu 1: Ngành Giun đốt có đặc điểm gì chứng tỏ cơ thể có tổ chức cao hơn ngành Giun dẹp ?
Câu 2: Đặc điểm chung của ngành Giun đốt ?