Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Lớp Chim - Bài 41. Chim bồ câu

BÀI 41: CHIM BỒ CÂU 

I. Lý thuyết

1. Đời sống

   - Tổ tiên của chim bồ câu nhà là: bồ câu núi, màu lam, hiện còn sống và làm tổ trong điều kiện hoang dã ở nhiều vùng núi Châu Âu, Châu Á và Bắc Phi.

- Chim bồ câu là động vật hằng nhiệt: có thân nhiệt ổn định, không thay đổi theo nhiệt độ môi trường.

- Sinh sản: 

 

+ Chim bồ câu trống không có cơ quan giao phối, khi đạp mái (giao phối) xoang huyệt lộn ra ngoài làm thành cơ quan giao phối tạm thời.

+ Trứng được thụ tinh trong.

+ Mỗi lần đẻ chỉ gồm 2 trứng, có vỏ đá vôi bao bọc.

+ Chim trống và chim mái thay nhau ấp trứng  chim con.

+ Chim con mới nở, trên thân chỉ có 1 ít lông tơ, được chim bố mẹ mớm nuôi bằng sữa diều (sữa tiết từ diều của bố mẹ).

* Đặc điểm sinh sản của chim bồ câu khác so với đặc điểm sinh sản ở thằn lằn và ý nghĩa tiến hóa của chúng

Đặc điểm sinh sản

Bò sát (thằn lằn)

Chim (chim bồ câu)

Ý nghĩa

Cơ quan giao phối

 Có cơ quan giao phối

Không có cơ quan giao phối

 Giảm nhẹ khối lượng cơ thể 

Số lượng trứng

 Nhiều (5 – 10 quả)

Ít (mỗi lần 2 quả)

 Tăng dinh dưỡng cho trứng

Hiện tượng ấp trứng

Không có hiện tượng ấp trứng

 Có hiện tượng ấp trứng

 

 

2. Cấu tạo ngoài và di chuyển

a. Cấu tạo ngoài

- Thân hình thoi: làm giảm sức cản không khí khi bay

 

- Da khô phủ lông vũ, lông vũ bao bọc toàn thân là lông ống, có phiến lông rộng tạo thành cánh dài, đuôi chim: làm bánh lái

 

- Lông vũ mọc áp sát vào thân là lông tơ. Lông tơ chỉ có 1 chùm lông, sợi lông mảnh  1 lớp xốp giữ nhiệt và làm thân chim nhẹ.

 

- Cánh chim khi xòe  một diện rộng quạt gió. Khi cụp  gọn lại vào thân

- Chi sau bàn chân dài, có 3 ngón trước và 1 ngón sau, đều có vuốt: giúp chim bám chặt vào cành cây khi chim đầu hoặc duỗi thẳng, xòe rộng ngón khi chim hạ cánh.

 

- Mỏ sừng bao bọc hàm không có răng: làm đầu chim nhẹ.

 

- Cổ dài, đầu chim linh hoạt: phát huy được tác dụng của giác quan (mắt, tai)  thuận lợi khi bắt mồi, rỉa lông. 

 

- Tuyến phao câu tiết chất nhờn khi chim rỉa lông  lông mịn, không thấm nước.

b. Di chuyển

- Chim có hai kiểu bay: bay vỗ cánh và bay lượn

- Chim bồ câu cũng như nhiều loài chim khác chỉ có kiểu bay vỗ cánh như: chim sẻ, chim ri, chim khuyên …

 

- Một số loài chim khác có kiểu bay lượn như: diều hâu, chim ưng hoặc những loài chim sống ở đại dương như diều hâu.

 

- Kiểu bay vỗ cánh và bay lượn có những đặc điểm khác nhau

Các động tác bay

Kiểu bay vỗ cánh (chim bồ câu)

Kiểu bay lượn (chim hải âu)

Cánh đập liên tục

x

 

Cánh đập chậm rãi và không liên tục

 

x

Cánh dang rộng mà không đập

 

x

Bay chủ yếu dựa vào sự nâng đỡ của không khí và hướng thay đỏi của luồng gió

 

x

Bay chủ yếu dựa vào động tác vỗ cánh

x

 

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

Câu 1: Trình bày đặc điểm sinh sản của chim bồ câu.

Hướng dẫn trả lời:

Chim bồ câu trống có cơ quan giao cấu tạm thời (do xoang huyệt các lộn ra), thụ tinh trong, đẻ 2 trứng/1 lứa, trứng có vỏ đá vôi. Trứng thì được cả chim trống và chim mái ấp, chim non yếu, được nuôi bằng sữa diều của chim bố mẹ.

Câu 2: Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay.

Hướng dẫn trả lời:

- Thân hình thoi (giảm sức cản không khí khi bay)

- Chi trước biến thành cánh (quạt gió, cản không khí khi hạ cánh)

- Chi sau 3 ngón trước, 1 ngón sau : giúp chim đậu và hạ cánh

- Lông tơ có các sợi mảnh làm thành chùm lông xốp : giữ nhiệt, làm cơ thể nhẹ

- Cổ dài khới đầu với thân : phát huy tác dụng của các giác quan, bắt mồi, rỉa lông

Câu 3: So sánh kiểu bay vỗ cánh và kiểu bay lượn.

Hướng dẫn trả lời:

Các động tác bay

Kiểu bay vỗ cánh (chim bồ câu)

Kiểu bay lượn (chim hải âu)

Cánh đập liên tục

x

 

Cánh đập chậm rãi và không liên tục

 

x

Cánh dang rộng mà không đập

 

x

Bay chủ yếu dựa vào sự nâng đỡ của không khí và hướng thay đỏi của luồng gió

 

x

Bay chủ yếu dựa vào động tác vỗ cánh

x

 

 

Bài tập

Có thể bạn quan tâm