BÀI 33: HẠT VÀ CÁC BỘ PHẬN CỦA HẠT

I. Lý thuyết

1. Các bộ phận của hạt

- Để tìm hiểu các bộ phận của hạt chúng ta tiến hành trên hạt đỗ đen và hạt ngô

 

* Hạt đỗ đen

+ Ngâm trong nước ấm 1 ngày

+ Dùng dao nhỏ bóc vỏ vỏ đen

+ Tách đôi thành 2 mảnh.

+ Dùng kính lúp quan sát

* Hạt ngô

+ Để trên bông ẩm 3 – 4 ngày

+ Bóc lớp vỏ của hạt rồi dùn kính lúp quan sát

- Sau khi quan sát xong thu được kết quả

 

- Nhận xét:

Câu hỏi	Trả lời
	Hạt đỗ đen	Hạt ngô
Hạt gồm có những bộ phận nào?	Vỏ và phôi	Vỏ, phôi và phôi nhũ
Bộ phận nào bao bọc và bảo vệ hạt?	Vỏ hạt	Vỏ hạt
Phôi gồm những bộ phần nào?	Lá mầm, chồi mầm, thân mầm, rễ mầm	Lá mầm, chồi mầm, thân mầm, rễ mầm
Phôi có mấy là mầm?	2 lá mầm	1 lá mầm
Chất dinh dưỡng của hạt được dự trữ ở đâu?	2 lá mầm	Phôi nhũ

 

-  Kết luận: hạt gồm 3 bộ phận chính:

+ Vỏ hạt

+ Phôi hạt gồm: lá mầm, thân mầm, chồi mầm và rễ mầm

+ Chất dự trữ

2. Phân biệt hạt 2 lá mầm và hạt 1 lá mầm

- Hạt đỗ đen và hạt ngô có nhiều điểm khác nhau. Nhưng điểm khác nhau chủ yếu là số là mầm của hạt.

+ Phôi hạt đỗ đen có 2 lá mầm

+ Phôi của hạt ngô có 1 lá mầm

​  2 nhóm:

- Cây hai lá mầm: những cây phôi của hạt có 2 lá mầm. Ví dụ: cây đỗ đen, cây lạc, cây bưởi, cây cam, cây mít …

- Cây một lá mầm: những cây phôi của hạt có 1 lá mầm. Ví dụ: cây ngô, cây lúa, cây kê …

* Cách xác định hạt của cây là hạt 1 lá mầm hay hạt 2 lá mầm

- Cách 1: dùng dao bóc vỏ của hạt  \(\rightarrow\)​   tách hạt ra làm 2 \(\rightarrow\)      dùng kính lúp quan sát số lá mầm của hạt

- Cách 2: mang hạt đi gieo xuống đất

+ Lá đầu tiên xuất hiện là 1 lá thì là cây 1 lá mầm 

+ Lá đầu tiên xuất hiện là 2 lá thì là cây 2 lá mầm

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

Câu 1: Tìm những điểm giống nhau và khác nhau giữa hạt của cây hai lá mầm và hạt của cây một lá mầm.

Hướng dẫn trả lời: 

Điểm giống nhau giữa hạt cây Hai lá mầm (hạt đỗ đen) và cây Một lá mầm (hạt ngô) là: đều có vỏ bao bọc bảo vệ hạt, phôi. Phôi đều có: chồi mầm, lá mầm. thân mầm và rễ mầm.

Điểm khác nhau giữa hạt cây Hai lá mầm và hạt cây Một lá mầm là: phôi của hạt cây Hai lá mầm thì có 2 lá mầm, còn phôi của hạt Một lá mầm thì có 1 lá mầm. Chất dinh dưỡng dự trữ ở hạt cây Hai lá mầm nằm trong 2 lá mầm, còn ở cây Một lá mầm thì nằm ở phôi nhũ.

Câu 2: Vì sao người ta chỉ giữ lại làm giống các hạt to, chắc, mẩy, không bị sứt sẹo và không bị sâu bệnh ?

Hướng dẫn trả lời:

Người ta chỉ giữ lại làm giống các hạt to, chắc, mẩy. không bị sứt sẹo là hạt khỏe, có nhiều chất dinh dưỡng. Đó là những điều kiện để nảy mầm tốt, cây non khỏe.

Hạt không bị sâu bệnh thì cây non sẽ không sâu bệnh do đời trước mang theo và đó cũng là những hạt khỏe là điều kiện cho hạt nảy mầm và phát triển tốt.

Câu 3: Sau khi học xong bài này có bạn nói rằng : hạt lạc gồm có ba phần là vỏ, phôi và chất dinh dưỡng dự trữ. Theo em câu nói của bạn có chính xác không ? Vì sao ?

Hướng dẫn trả lời: 

Có bạn nói rằng: hạt lạc gồm 3 phần là vỏ, phôi và chất dinh dưỡng dự trữ. Câu nói của bạn đó cũng đúng, nhưng chưa thật chính xác là vì chất dinh dưỡng dự trữ ớ hạt lạc (cũng như ở hạt đỗ đen) nằm trong 2 lá mầm (tức là nằm trong phôi).

 

  

Bài tập

• Câu 3 (SGK trang 109)
• Câu 1 (SGK trang 109)
• Câu 2 (SGK trang 109)