Bài 13: Môi trường truyền âm

Lý thuyết

Bài C1 (SGK trang 37)

Có hiện tượng gì xảy ra đối với quả cầu bấc treo gần trống 2? Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì?

Hướng dẫn giải

Hiện tượng xảy ra đối với quả cầu bấc treo gần trống 2: Quả cầu bấc rung động và lệch ra khỏi vị trí ban đầu.

Hiện tượng đó chứng tỏ âm đã được không khí truyền từ mặt trống thứ nhất đến mặt trống thứ hai

Bài C2 (SGK trang 37)

So sánh biên độ dao động của hai quả cầu bấc. Từ đó rút ra kết luận về độ to của âm trong khi lan truyền.

Hướng dẫn giải

Quả cầu bấc thứ hai có biên độ dao động nhỏ hơn so với qủa cầu bấc thứ nhất.

Kết luận: Độ to của âm càng giảm khi càng ở xa nguồn âm và độ to của âm càng lớn khi càng ở gần nguồn âm

Bài C3 (SGK trang 37)

Âm truyền đến tai bạn C qua môi trường nào khi nghe thấy tiếng gõ?

Hướng dẫn giải

Âm truyền đến tai bạn C qua môi trường rắn

Bài C4 (SGK trang 37)

Âm truyền đến tai qua những môi trường nào?

Hướng dẫn giải

ran long khi

Bài C5 (SGK trang 38)

Kết quả thí nghiệm trên đây chứng tỏ điều gì?

Hướng dẫn giải

Kết quả thí nghiệm mô tả ở hình 13.4 chứng tỏ âm không truyền qua chân không.

Kết luận:

Âm có thể truyền qua những môi trường như rắn, lỏng, khí và không truyền qua chân không.

Ở các vị trí càng xa nguồn âm thì âm nghe càng nhỏ.

Bài C6 (SGK trang 39)

Hãy so sánh vận tốc truyền âm trong không khí, nước và thép?

Hướng dẫn giải

Ở 20°C vận tốc âm trong không khí là 340 m/s, trong nước là 1500 m/s, trong thép là 6100 m/s.

Do đó ta thấy 340 m/s < 1500 m/s < 6100 m/s hay vận tốc âm trong không khí < trong nước < trong thép.

Bài C7 (SGK trang 39)

Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường nào?

Hướng dẫn giải

Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường không khí

Bài C8 (SGK trang 39)

Hãy nêu ví dụ chứng tỏ rằng âm có thể truyền trong môi trường lỏng?

Hướng dẫn giải

– Khi chúng ta bơi dưới nước, chúng ta có thể nghe được tiếng sùng sục của bong bóng nước. Như vậy âm có thể truyền qua chất lỏng.

– Người nuôi cá chỉ cần vỗ tay để tạo ra âm thanh quen thuộc đàn cá sẽ bơi đến. Đó là cá có thể nghe được âm thanh do người vỗ tay phát ra truyền qua không khí, qua nước và bơi lại gần.

– Khi đánh cá, ngư dân thường chèo thuyền đi xung quanh lưới và gõ vào mạn thuyền để dồn cá vào lưới. Điều đó chứng tỏ nước đã truyền tiếng động đến tai cá.

Bài C9 (SGK trang 39)

Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa, người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Tại sao?

Hướng dẫn giải

Vì mặt đất truyền âm thanh nhanh hơn không khí (vận tốc của âm thanh trong không khí nhỏ hơn vận tốc âm thanh trong chất rắn) nên ta nghe được tiếng vó ngựa khi ghé sát tai xuống mặt đất.

Bài C10 (SGK trang 39)

Khi ở ngoài khoảng không (chân không), các nhà du hành vũ trụ có thể nói chuyện với nhau một cách bình thường như khi họ trên mặt đất được không? Tại sao?

Hướng dẫn giải

Các nhà du hành vũ trụ không thể nói chuyện với nhau một cách bình thường như khi họ trên mặt đất vì giữa họ bị ngăn cách bởi chân không bên ngoài bộ áo, mũ giáp bảo vệ. Âm thanh không thể truyền qua chân không để đến tai nhà du hành vũ trụ