Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại

Lý thuyết
Mục lục
* * * * *

Câu 1: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Căn cứ vào đâu mà ta khẳng định được rằng tia hồng ngoại và tia tử ngoại có cùng bản chất với ánh sáng thông thường?

Hướng dẫn giải

Căn cứ vào việc tia hồng ngoại và tia tử ngoại được thu cùng với ánh ánh thông thường và được phát hiện bằng cùng một dụng cụ.

Câu 2: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Dựa vào thí nghiệm ở Hình 27.1 có thể kết luận gì về bước sóng của tia hồng ngoại và tia tử ngoại?

Hướng dẫn giải

Dựa vào thí nghiệm, ta có thể kết luận:

  1. Tia hồng ngoại có bước sóng nằm trong miền lân cận ánh sáng đỏ, $\lambda $ > 0,75μm.
  2. Tia tử ngoại có bước sóng nằm trong miền lân cận ánh sáng tím, $\lambda $ < 0,4 μm.

Câu 3: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Một cái phích tốt, chứa đầy nước số, có phải là một nguồn phát tia hồng ngoại không? Một cái ấm trà chứa đầy nước sôi thì sao?

Hướng dẫn giải

Một cái phích tốt nên vỏ cách nhiệt tốt, do đó, vỏ phích chỉ có nhiệt độ xấp xỉ nhiệt độ phòng nên không thể là nguồn phát tia hồng ngoại vào không khí.

Một ấm trà thì vỏ cách nhiệt kém nên có thể phát tia hồng ngoại vào trong không khí.

Câu 4: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Dây tóc bóng đèn điện thường có nhiệt độ chừng 2 200oC. Tại sao ngồi trong buồng chiếu sáng bằng đèn dây tóc, ta hoàn toàn không bị nguy hiểm vì tác dụng của tia tử ngoại?

Hướng dẫn giải

Dây tóc bóng đền lúc đang sáng là một nguồn phát tia tử ngoại, nhưng do bóng đèn bằng thủy tinh đã hấp thụ tia tử ngoại nên khi ngồi trong buồng chiếu sáng bằng đèn dây tóc ta hoàn toàn không bị nguy hiểm vì tác dụng của tia tử ngoại.

Câu 5: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Ánh sáng đèn hơi thủy ngân để chiếu sáng các đường phố có tác dụng diệt khuẩn không? Tại sao?

Hướng dẫn giải

Ánh sáng đèn hơi thủy ngân để chiếu sáng các đường phố không tác dụng diệt khuẩn.

Giải thích: ánh sáng đèn hơi thủy ngân trước khi chiếu ra không gian bên ngoài đã được ngăn cách bởi một vỏ bóng đèn bằng thủy tinh hấp thụ hết các tia tử ngoại nên không còn tia tử ngoại chiếu ra bên ngoài gây ra tác dụng diệt khuẩn.

Câu 6: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Chọn câu đúng.

Tia hồng ngoại có

A. Bước sóng lớn hơn so với ánh sáng nhìn thấy.

B. Bước sóng nhỏ hơn so với ánh sáng nhìn thấy.

C. Bước sóng nhỏ hơn so với tia tử ngoại.

D. Tần số lớn hơn so với tia tử ngoại.

Hướng dẫn giải

Chọn đáp án A.

Câu 7: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Chọn câu đúng.

Tia tử ngoại

A. Không có tác dụng nhiệt.

B. Cũng có tác dụng nhiệt.

C. Không làm đen phim ảnh.

D. Làm đen phim ảnh nhưng không làm đen mạnh bằng ánh sáng nhìn thấy.

Hướng dẫn giải

Chọn đáp án B.

Câu 8: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Giả sử ta làm thí nghiệm Y-âng với hai khe cách nhau một khoảng a = 2 mm, và màn quan sát cách hai khe D = 1,2 m. Dịch chuyển một mối hàn của cặp nhiệt điện trên màn D theo một đường vuông góc với hai khe, thì thấy cứ sau 0,5 mm thì kim điện kể lại lệch nhiều nhất. Tính bước sóng của bức xạ.

Hướng dẫn giải

Sau 0,5 mm thì kim điện kế lệch nhiều nhất, chứng tỏ ở đó là cực đại giao thoa ứng với bức xạ đang sử dụng.

Vậy, khoảng vân là: i = 0,5 mm

Bước sóng của bức xạ là: $i = \frac{\lambda .D}{a}$ $\Rightarrow $ $\lambda  = \frac{a.i}{D} = \frac{2.0,5}{1,2} = 0,83$ $\mu m$.

Câu 9: SGK Vật lí 12 – Trang 142

Trong một thí nghiệm Y-âng, hai khe F1, F2cách nhau một khoảng a = 0,8 mm, khe F được chiếu sáng bằng bức xạ tử ngoại, bước sóng 360 nm. Một tấm giấy ảnh đặt song song với hai khe, cách chúng 1,2 m. Hỏi sau khi tráng trên giấy hiện lên hình gì? Tính khoảng cách giữa hai vạch đen trên giấy.

Hướng dẫn giải

Sau khi tráng trên giấy hiện những vạch đen (cực đại giao thoa) vạch trắng (cực tiểu giao thoa) nằm song song xen kẽ nhau.

Khoảng cách giữa hai vạch đen chính là khoảng vân của giao thoa.

Vậy khoảng cách giữa hai vạch đen là: $i = \frac{\lambda .D}{a} = \frac{0,36.1,2}{0,8} = 0,54$ mm.

Có thể bạn quan tâm