Bài 1: Số phức
Bài 1 (SGK trang 133)
Tìm phần thực và phần ảo của số phức z biết :
a) \(z=1-\pi i\)
b) \(z=\sqrt{2}-i\)
c) \(z=2\sqrt{2}\)
d) \(z=-7i\)
Hướng dẫn giải
a) 1, π; b) √2, -1; c) 2√2, 0; d) 0, -7.
Bài 2 (SGK trang 133)
Tìm các số thực x và y, biết :
a) \(\left(3x-2\right)+\left(2y+1\right)i=\left(x+1\right)-\left(y-5\right)i\)
b) \(\left(1-2x\right)-i\sqrt{3}=\sqrt{5}+\left(1-3y\right)i\)
c) \(\left(2x+y\right)+\left(2y-x\right)i=\left(x-2y+3\right)+\left(y+2x+1\right)i\)
Hướng dẫn giải
Từ định nghĩa bằng nhau của hai số phức, ta có:
a) ⇔ ;
b) ⇔ ;
c) ⇔ ⇔ .
Bài 3 (SGK trang 134)
Trên mặt phẳng tọa độ, tìm tập hợp điểm biểu diễn các số phức z thỏa mãn điều kiện :
a) Phần thực của z bằng -2
b) Phần ảo của z bằng 3
c) Phần thực của z thuộc khoảng (-1; 2)
d) Phần ảo của z thuộc đoạn [1; 3]
e) Phần thực và phần ảo của z đểu thuộc đoạn [-2; 2]
Hướng dẫn giải
Giả sử z = x + yi (x, y ε R), khi đó trên mặt phẳng toạ độ Oxy, điểm M(x;y) biểu diaãn số phức z.
a) Phần thực của z bằng -2, tức là x = -2, y ε R.
Vậy tập hợp các điểm biểu diễn số phức z là đường thẳng x = -2 trên mặt phẳng toạ độ Oxy
b) Ta có x ε R và y = 3
Vậy tập hợp điểm biểu diễn số phức z là đường thẳng y = 3 trên mặt phẳng Oxy.
c) Ta có x ε (-1;2) và y ε R.
Vậy tập hợp số phức z cần tìm là các điểm nằm giữa hai đường thẳng x = -1 và x = 2 trên mặt phẳng Oxy
d) Ta có x ε R và y ε [1;3]
Vậy tập hợp các điểm cần tìm là phần mặt phẳng nằm giữa hai đường thẳng y = 1 và y = 3
e) Ta có x ε [-2; 2] và y ε [-2; 2]
Vậy tập hợp các điểm cần tìm là phần mặt phẳng thuộc hình vuông (kể cả cạnh) được vẽ trên hình e (phần gạch sọc).
Bài 4 (SGK trang 134)
Tính \(\left|z\right|\) với :
a) \(z=-2+i\sqrt{3}\)
b) \(z=\sqrt{2}-3i\)
c) \(z=-5\)
d) \(z=i\sqrt{3}\)
Hướng dẫn giải
a) |z| = ; b) |z| = = √11
c) |z| = = 5 d) |z| = = √3
Bài 5 (SGK trang 134)
Trên mặt phẳng tọa độ, tìm tập hợp điểm biểu diễn các số phức z thỏa mãn điều kiện :
a) \(\left|z\right|=1\)
b) \(\left|z\right|\le1\)
c) \(1< \left|z\right|\le2\)
d) \(\left|z\right|=1\) và phần ảo của z bằng 1
Hướng dẫn giải
Giả sử z = x + yi, (x,y ε R), khi đó trên mặt phẳng toạ độ Oxy, điểm M(x;y) biểu diễn số phức z.
a) Ta có |z| = 1 ⇔ = 1 ⇔ x2 + y2 = 1.
Vậy tập hợp điểm biểu diễn số phức z là đường tròn tam O, bán kính bằng 1
b) Ta có |z| ≤ 1 ⇔ ≤ 1 ⇔ x2 + y2 ≤ 1.
Vậy tập hợp điểm biểu diễn số phức z là hình tròn tâm O, bán kính bằng 1 (kể cả các điểm trên đường tròn) (hình b)
c) Ta có 1 < |z| ≤ 2 ⇔ 1 < ≤ 2 ⇔ 1 < x2 + y2 ≤ 4.
Vậy tập hợp điểm biểu diễn số phức z là phần nằm giữa đường tròn tâm O, bán kính bằng 1 (không kể điểm trên đường tròn này) và đường tròn tâm O, bán kính bằng 2 (kể cả các điểm trên đường tròn này)
d) Ta có |z| = 1 ⇔ = 1 ⇔ x2 + y2 = 1 và phần ảo của z bằng 1 tức y = 1. Suy ra x = 0 và y = 1
Vậy tập hợp các điểm cần tìm là điểm A(0;1)
Bài 6 (SGK trang 134)
Tìm \(\overline{z}\) biết :
a) \(z=1-i\sqrt{2}\)
b) \(z=-\sqrt{2}+i\sqrt{3}\)
c) \(z=5\)
d) \(z=7i\)
Hướng dẫn giải
a) (3 - 5i) + (2 + 4i) = (3 + 2) + (-5i + 4i) = 5 - i.
b) (-2 - 3i) + (-1 - 7i) = (-2 - 1) + (-3i - 7i) = -3 - 10i
c) (4 + 3i) - (5 - 7i) = (4 - 5) + (3i + 7i) = -1 + 10i
d) (2 - 3i) - ( 5 - 4i) = (2 - 5) + (-3i + 4i) = -3 + i