Tập làm thơ tám chữ
Lý thuyết
Mục lục
* * * * *
Câu 1: (Trang 150 - SGK Ngữ văn 9)
Đoạn thơ sau trích trong bài “Tháp đổ” của Tố Hữu. Hãy điền vào chỗ trống cuối các dòng thơ một trong các từ “ca hát, bát ngát, ngày qua, muôn hoa” cho phù hợp.
Hãy cắt đứt những dây đàn…
Những sắc tàn vị nhạt của…
Nâng đón lấy màu xanh hương…
Của ngày mai muôn thuở với…
Hướng dẫn giải
Đoạn thơ được điền đầy đủ như sau:
Hãy cắt đứt những dây đàn ca hát
Những sắc tàn vị nhạt của ngày qua
Nâng đón lấy màu xanh hương bát ngát
Của ngày mai muôn thuở với muôn hoa
Câu 2: (Trang 150 - SGK Ngữ văn 9)
Đoạn thơ sau trích trong bài “Vội vàng” của Xuân Diệu. Hãy điền vào chỗ trống cuối các dòng thơ một trong các chữ: "cũng mất, đất trời, tuần hoàn" sao cho đúng vần.
Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi…
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật.
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi ràng xuân vẫn…
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng nuối tiếc cả…
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt...
Hướng dẫn giải
Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật.
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi ràng xuân vẫn tuần hoàn
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm Lại!
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng nuối tiếc cả đất trời
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt...
Câu 3: (Trang 150 - SGK Ngữ văn 9)
Đoạn thơ sau trong bài “Tựu trường” của Huy Cận đã bị chép sai ở câu thứ ba. Hãy chỉ ra chỗ sai, nói lí do và thử tìm cách sửa lại cho đúng.
Giờ nao nức của một thời trẻ dại
Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương!
Những chàng trai mười lăm tuổi rộn rã,
Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.
Hướng dẫn giải
Câu thứ ba bị chép sai từ “rộn rã”. Vì khổ thơ được gieo vần chân gián cách, chữ cuối câu 3 phải hiệp vần với chữ cuối của câu 1
Câu thơ sửa lại:
Giờ nao nức của một thời trẻ dại
Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương!
Những chàng trai tuổi mới độ mười hai
Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.
Câu 1: (Trang 151 - SGK Ngữ văn 9)
Tìm những từ thích hợp (đúng thanh, đúng vần) để điền vào chỗ trống trong khổ thơ sau:
Trời trong biếc không qua mây gạn trắng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
Hoa lựu nở đầy một /…./ đỏ nắng
Lũ bướm vàng lơ đăng lướt bay /…. /
(Anh Thơ, Trưa hè)
Hướng dẫn giải
Ta nhận thấy: Khổ thơ gieo vần gián cách: Tiếng “trắng” (câu 1) vần với tiếng “nắng” (câu 3). Vậy tiếng cuối cùng của câu 4 phải mang thanh bằng và chứa vần “a” để vần với “xa” ở câu 2. Tiếng thứ 6 câu 3 phải là thanh bằng để giữ nhịp (đổi thanh điệu so với câu 2).
Có thể điền từ thích hợp vào chỗ trống như sau:
Trời trong biếc không qua mây gạn trắng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
Hoa lựu nở đầy vườn đỏ nắng
Lũ bướm vàng lơ đăng lướt bay qua
Câu 2: (Trang 151 - SGK Ngữ văn 9)
Khổ thơ còn thiếu một câu. Hãy làm thêm câu cuối sao cho đúng vần, hợp với nội dung cảm xúc từ ba câu trước.
Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ
Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trường
Con đường nhỏ tiếng nói cười rộn rã
/……/
Hướng dẫn giải
Với ba câu thơ đã cho, ta nhận thấy khổ thơ gieo cần chân gián cách: tiếng cuối câu 1 vần với tiếng cuối câu 3. Vì vậy, tiếng cuối cùng của câu 4 sẽ vần với tiếng cuối của câu 2.
Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ
Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trường
Con đường nhỏ tiếng nói cười rộn rã
Áo trắng tung bay vui bước tới trường
Câu 3: (Trang 151 - SGK Ngữ văn 9)
Mỗi nhóm, tổ cử đại diện dọc và bình trước lớp bài thơ đã chuẩn bị. Cả lớp, dưới sự hướng dẫn của thầy, cô giáo, tham gia nhận xét, đánh giá các bài thơ đã được đọc, bình.
- Bài thơ đó có đúng thể 8 chữ không?
- Bài thơ đã có vần chưa? Cách gieo vần, ngắt nhịp đúng, sai, đặc sắc như thế nào?
- Kết cấu bài thơ đó có hợp lí không? Nội dung cảm xúc có chân thành, sâu sắc không?
- Chủ đề bài thơ đó có ý nghĩa gì?
Hướng dẫn giải
Đoạn thơ tham khảo:
Lòng chợt buồn nhớ lại thời thơ ấu
Thời gian trôi thấm thoát đã lớn khôn
Kỉ niệm ngày xưa bao điều chôn giấu
Bỗng ùa về trong nỗi nhớ quê hương.
Đoạn thơ trên được sáng tác theo thể thơ 8 chữ, nhịp thơ thay đổi linh hoạt, gieo vần chân ở câu 1 và câu 3. Đó là những cảm xúc chân thành khi nhớ lại kí ức tuổi thơ khi đã trưởng thành.
Có thể bạn quan tâm
Có thể bạn quan tâm
