Ôn tập về truyện

Mục lục

* * * * *

Câu 3: Trang 144 văn 9 tập 2

Hình ảnh các thế hệ con người Việt Nam yêu nước trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ được miêu tả qua những nhân vật nào?

Hãy nêu những nét phẩm chất chung của ác nhân vật ấy và tính nét ấy có gì nổi bật ở mỗi nhân vật.

Hướng dẫn giải

Hình ảnh con người Việt Nam thuộc nhiều thế hệ trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ đa được thể hiện sinh động qua một số nhân vật: ông Hai (Làng), người thanh niên (Lặng lẽ Sa Pa), ông Sáu và bé Thu (Chiếc Lược Ngà), ba cô gái thanh niên xung phong (Những ngôi sao xa xôi).

Ông Hai: tình yêu làng thật đặc biệt, nhưng phải đặt trong tình cảm yêu nước và tinh thần kháng chiến.
Người thanh niên trong truyện Lặng lẽ Sa Pa: yêu thích và hiểu ý nghĩa công việc thầm lặng, một mình trên núi cao, có những suy nghĩ và tình cảm tốt đẹp, trong sáng về công việc và đối với mọi người.
Bé Thu (Chiếc lược ngà): tính cách cứng cỏi, tình cảm nồng nàn, thắm thiết với người cha.
Ông Sáu (Chiếc lược ngà): tình cha con sâu nặng, tha thiết trong hoàn cảnh éo le và xa cách của chiến tranh.
Ba cô gái thanh niên xung phong (những ngôi sao xa xôi): Tinh thần dũng cảm không sợ hi sinh khi làm nhiệm vụ hết sức nguy hiểm; tình cảm trong sáng, hồn nhiên, lạc quan trong hoàn cảnh chiếc đấu ác liệt.

Câu 4

Trong số nhân vật của tác phẩm truyện đã được học ở lớp 9 em có ấn tượng sâu sắc với những nhân vật nào? Hãy nêu cảm nghĩ của em về một nhân vật

Hướng dẫn giải

Hình ảnh anh thanh niên để lại trong lòng người đọc chúng ta những ấn tượng sâu sắc. Trong hoàn cảnh như vậy, anh vẫn không nản lòng. Vượt lên sự cô đơn, vắng lặng để thực hiện tốt công việc của mình, xây dựng cho mình một lối sống nề nếp, nhiều ước mơ giản dị. Sự cống hiến của anh lặng thầm, có ý nghĩa lớn lao đối với quê hương, đất nước. Anh thanh niên là hình ảnh của “ những âm vang trong lặng lẽ” – đó là con người có lí tưởng đẹp, có nhân phẩm tốt đẹp, là tấm gương sáng cho thế hệ thanh niên.

Câu 5

Các tác phẩm truyện ở lớp 9 đã được trần thuật theo các ngôi kể nào? Những truyện nào có nhân vật kể truyện trực tiếp xuất hiện (nhân vật xưng tôi)? Cách trần thuật này có ưu thế như thế nào?

Hướng dẫn giải

Tên tác phẩm	Ngôi kể	Ưu thế
Làng	Ngôi thứ 3
Lặng lẽ Sa Pa	Ngôi thứ 3
Chiếc lược ngà	Ngôi thứ nhất	- Có thể đi sâu vào khai thác diễn biến tâm lý, nội tâm nhân vật - Câu chuyện trở nên chân thực, có sức thuyết phục hơn
Những ngôi sao xa xôi	Ngôi thứ nhất
Bến quê	Ngôi thứ 3

Câu 6

: Ở những truyện nào tác giả sáng tạo được tình huống truyện đắc sắc?

Hướng dẫn giải

Những truyện được tác giả sáng tạo tình huống truyện đặc sắc:

Làng: Kim Lân đã đặt nhân vật ông Hai, một người nông dân yêu làng, tự hào về làng đến mức đi tới đâu ông cũng khoe về làng Chợ Dầu của mình, trong tình huống nghe tin làng theo Tây rồi sau đó là tin cải chính để nhân vật có thể bộc lộ hết những suy nghĩ, đấu tranh nội tâm gay gắt của mình về lựa chọn giữa làng - nước. Tình huống truyện đặc sắc cũng đã góp phần thể hiện chủ đề tư tưởng của Kim Lân: tình yêu làng thống nhất với tình yêu nước trong suy nghĩ của những người nông dân thời kỳ chống Pháp.

Lặng lẽ Sapa: Câu chuyện được viết dựa trên tình huống là cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa các nhân vật trong khoảng thời gian ngắn ngủi chỉ 30 phút khi chiếc xe dừng lại trong cuộc hành trình của mình. Qua lời giới thiệu của bác lái xe, ông họa sĩ già và cô kỹ sư trẻ đã gặp và trò chuyện, chia sẻ với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn, lúc nào cũng có cảm giác thèm người. Cuộc gặp gỡ ấy là cơ hội để người đọc nhìn thấy chân dung của những con người đang cống hiến thầm lặng cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc thời chống Mỹ, cũng cho ta thấy một quan niệm sống đẹp từ chính những con người đang miệt mài lao động xây dựng đất nước như anh thanh niên.

Bến quê: Nguyễn Minh Châu đã xây dựng một tình huống truyện đặc sắc khi đặt Nhĩ vào một tình huống đầy nghịch lý. Nhĩ đã đi khắp mọi nơi trên trái đất nhưng đến cuối đời, khi nằm trên giường bệnh, anh mới nhận ra bãi bồi bên kia sống Hồng là anh chưa từng đặt chân đến. Truyện đã đưa ra những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh sự trân trọng giá trị cuộc sống gia đình và những vẻ đẹp bình dị của quê hương.