Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
Lý thuyết
Mục lục
* * * * *
Câu 1 (Trang 20 – SGK)
Hãy nêu luận điểm và hệ thống luận cứ của văn bản.
Hướng dẫn giải
Mác-két nêu ra hai luận điểm cơ bản, mỗi luận điểm đều có một hệ thống luận cứ: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn thể loài người và sự sống trên trái đất. Vì vậy nhiệm vụ cấp bách của toàn thể loài người là đấu tranh cho hoà bình, ngăn chặn và xoá bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân.
- Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe doạ sự sống trên trái đất và những tổn phí từ chương trình hạt nhân.
- Số lượng vũ khí hạt nhân đang được tàng trữ có thể tiêu diệt tất cả các hành tinh đang xoay quanh Mặt Trời, cộng thêm bốn hành tinh khác nữa và phá huỷ thế thăng bằng của hệ Mặt Trời;
- Cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân làm mất đi khả năng sống tốt đẹp hơn của toàn thế giới . Chi phí cho chương trình hạt nhân gấp nhiều lần so với chương trình nhân đạo (Ví dụ như giải quyết vấn đề cấp bách cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ nhất thế giới, xoá nạn mù chữ, tiếp tế thực phẩm, chăm sóc y tế... )
- Nhiệm vụ cấp bách của toàn thể loài người là đấu tranh cho hoà bình, ngăn chặn và xoá bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân.
- Kêu gọi xây dựng một thế giới không có vũ khí hạt nhân.
- Có các biện pháp đề phòng khi xảy ra chiến tranh hạt nhân.
- Lên án những kẻ vì tham vọng chính trị mà sản xuất vũ khí hạt nhân.
Câu 2 (Trang 20 – SGK)
Trong đoạn đầu văn bản, nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe doạ loài người và toàn bộ sự sống trên trái đất đã được tác giả chỉ ra rất cụ thể bằng cách lập luận như thế nào?
Hướng dẫn giải
Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe doạ loài người và sự sống trên thế giới được tác giả chỉ ra bằng cách lập luận chứng minh, thông qua những sự kiện, số liệu và sự lập luận chặt chẽ:
- Xác định thời điểm cụ thể của thông tin: ngày 8 - 8 - 1986;
- Đưa ra số liệu cụ thể về trữ lượng đầu đạn hạt nhân: Hơn 50 000 đầu đạn hạt nhân được bố trí khắp hành tinh, số đầu đạn đó có sức công phá đến mức bình quân mỗi người dân đang ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ
- Giải thích về khả năng huỷ diệt của nó: có khả năng huỷ diệt 12 lần toàn bộ sự sống trên Trái Đất, có khả năng tàn phá tất cả các hành tinh đang xoay quanh Mặt Trời, cộng thêm bốn hành tinh khác nữa và phá huỷ thế thăng bằng của hệ Mặt Trời.
Câu 3 (Trang 20 – SGK)
Sự tốn kém và tính chất vô lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đã được tác giả chỉ ra bằng những chứng cứ nào?
Hướng dẫn giải
Sự tốn kém và tính chất vô lý của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đã được tác giả chỉ ra bằng hàng loạt chứng cứ. Trong mỗi dẫn chứng, tác giả đã đưa ra sự so sánh cụ thể để làm nổi bật tính phi lí của chạy đua vũ trang. Những số liệu cụ thể trong mỗi sự so sánh tự nó có sức thuyết phục mạnh mẽ.
- Dẫn chứng về chương trình cứu trợ cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ nhất thế giới không thực hiện được của UNICEF vì thiếu kinh phí.
- Dẫn chứng về y tế: tiền đóng 10 tàu sân may Ni-mít đủ thực hiện chương trình phòng bệnh 14 năm đồng thời bảo vệ 1 tỷ người khỏi bệnh sốt rét, cứu hơn 14 triệu trẻ em…
- Dẫn chứng về tiếp tế thực phẩm: tiền làm 27 tên lửa MX đủ trả tiền công cụ cho các nước nghèo để họ làm ra lương thực trong 4 năm…
- Dẫn chứng về giáo dục: chỉ hai chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân đã đủ tiền xóa nạn mù chữ cho toàn thế giới…
==> Với những so sánh thật thuyết phục trong các lĩnh vực xã hội, y tế, giáo dục… những lĩnh vực hết sức thiết yếu trong cuộc sống con người, khiến cung ta nhận thức được sự phi nghĩa của chạy đua vũ khí hạt nhân. Nghệ thuật lập luận ở đoạn này thật đơn giản mà có sức thuyết phục cao, không thể bác bỏ được.
Câu 4 (Trang 20 – SGK)
Vì sao có thể nói: Chiến tranh hạt nhân "không những đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại cả lí trí tự nhiên nữa"? Em có suy nghĩ gì trước lời cảnh báo của nhà văn Mác-két về nguy cơ huỷ diệt sự sống và nền văn minh trên trái đất một khi chiến tranh hạt nhân nổ ra?
Hướng dẫn giải
- Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của con người bởi vì con người thông minh đã làm cuộc sống ngày càng tốt đẹp, hạnh phúc hơn. Có thể hiểu “lí trí con người” là quy luật phát triển của văn minh loài người và “lí trí tự nhiên” là quy luật tiến hoá tất yếu của tự nhiên, sự sống. Như vậy, chiến tranh hạt nhân xảy ra sẽ phá huỷ, xoá sạch những thành quả tiến hoá của văn minh loài người cũng như tiến trình tiến hoá của sự sống, tự nhiên trên Trái Đất.
- Thông qua bài viết của Mác-két, khiến ta càng hiểu hơn những hiểm họa khôn lường nếu chiến tranh hạt nhân xảy ra ở những cường quốc chạy đua vũ trang. Tất cả những thành quả của loài người đã đạt được về khoa học, văn hóa, lịch sử sẽ bị xóa sạch. Quan trọng hơn sự sống của hơn 7 tỉ người trên toàn hành tinh sẽ bị đe dọa. Vì vậy, việc ngăn chặn chiến tranh hạt nhân là nhiệm vụ không của riêng ai, đòi hỏi toàn thế giới cần chung tay để chống lại.
Câu 5 (Trang 20 – SGK)
Theo em, vì sao văn bản này lại được đặt tên là Đấu tranh cho một thế giới hoà bình?
Hướng dẫn giải
Văn bản được đặt tên “Đấu tranh cho một thế giới hòa bình", vì vấn đề đặt ra muốn ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh hạt nhân thì phải xác định một thái độ hành động tích cực, đấu tranh cho hoà bình vì sự sống của chính con người. Thông điệp này của Mác-két mang ý nghĩa thời đại, có tính nhân văn sâu sắc. Nhan đề ấy thể hiện luận điểm cơ bản của bài văn, đồng thời như một khẩu hiệu, kêu gọi, hướng nhân loại tới một thái độ đấu tranh tích cực.
Bài tập: trang 21 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Phát biểu cảm nghĩ của em sau khi đọc xong văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình của nhà văn G.G. Mác-két
Hướng dẫn giải
Đấu tranh cho một thế giới hòa bình của nhà văn G.G. Mác-két là văn bản được trích từ bản tham luận của ông đọc trong cuộc gặp gỡ lần thứ hai của 6 nguyên thủ quốc gia Ấn Độ, Mê-hi-cô, Thụy Điển, Ác-hen-ti-na, Hi Lạp và Tan-da-ni-a tại Mê-hi-cô. Đọc văn bản, có lẽ không chỉ em mà người đọc cũng đều cảm nhận được rõ nguy cơ mà chiến tranh hạt nhân đang đe dọa tới toàn thể loài người và sự sống trên trái đất. Tác giả đã đưa ra những con số cụ thể gần như trên tất cả mọi lĩnh vực mà chỉ cần trích một phần nhỏ trong số tiền mà các nước đã dùng để chi trả cho cuộc chạy đua vũ trang, đặc biệt là vũ trang hạt nhân trong thời gian qua cũng đủ để làm thay đổi tương lai của nhân loại. Đau đớn làm sao khi chứng kiến thảm cảnh những người chết vì đói, vì suy dinh dưỡng, sống trong cảnh thiếu thốn về y tế, dịch vụ, mù chữ mà các nước vẫn điềm nhiên bỏ một số tiền khổng lồ để trang bị những đầu đạn hạt nhân. Có lẽ, chính sự ích kỉ trong suy nghĩ của những siêu cường ấy đã cướp đi nhiều cơ hội, điều kiện để phát triển: loại trừ nạn đói, nạn thất học và khắc phục nhiều bệnh tật cho hàng trăm triệu con người. Đấu tranh cho hòa bình, ngăn chặn và xóa bỏ nguy cơ chiến tranh hạt nhân là nhiệm vụ thiết thân và cấp bách của toàn thể loài người. Chúng ta không thể đánh đổi hàng triệu năm tiến hóa chỉ để lấy một chiếc nút bấm vô tri. Bởi chỉ cần bấm nút một cái, mọi sự tiến hóa, mọi công trình và phát minh của loài người sẽ quay trở về vạch xuất phát của nó. Sự sống sẽ biến mất như nó chưa từng tồn tại. Điều ấy có đáng để chúng ta đánh đổi và trả giá hay không?
Có thể bạn quan tâm
Có thể bạn quan tâm
