Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Sông nước Cà Mau

Lý thuyết
Mục lục
* * * * *

Câu 1: Trang 22 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Bài văn miêu tả cảnh gì? Theo trình tự như thế nào? Dựa vào trình tự miêu tả, em hãy tìm bố cục của bài văn?

Em hãy hình dung vị trí quan sát của người miêu tả/ vị trí ấy có thuận lợi gì trong việc quan sát và miêu tả?

Hướng dẫn giải

- Bài văn trên miêu tả cảnh sông nước ở Cà Mau. Trình tự miêu tả: đi từ ấn tượng chung về cảnh thiên nhiên đến miêu tả chi tiết cảnh kênh rạch, sông ngòi và cảnh vật hai bên bờ. Cuối cùng tác giả miêu tả đến cảnh chợ Năm Căn.

- Dựa vào trình tự miêu tả như trên, ta có thể chia bài văn thành 3 phần:

  • Phần 1: Từ đầu….một màu xanh đơn điệu”: ấn tượng chung về toàn cảnh sông nước Cà Mau.
  • Phần 2: Tiêp theo ….khói sóng ban mai”: cảnh sông ngòi, kênh rạch vùng đất Cà Mau, nổi bật là hình ảnh con sông Năm Căn.
  • Phần 3: Đoạn còn lại: Cảnh chợ Năm Căn

- Vị trí quan sát của người miêu tả: Ta thấy, tác giải nhập vai người kể chuyện, xưng “ tôi”. Với vị trí ngồi trên thuyền xuôi theo các kênh rạch vùng Cà Mau đổ ra sông Năm Căn rộng lớn, rồi dừng lại ở chợ Năm Căn. Do đó, tác giả có thể quan sát theo tình tự tự nhiên hợp lý, tả sông ngòi, kênh rạch, cảnh hai bên bờ, lúc tả kĩ, lúc lướt qua, làm cho cảnh hiện lên sinh động.

Câu 2: Trang 22 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Trong đoạn văn (từ đầu đến lặng lẽ một máu xanh đơn điệu) tác giả diễn tả ấn tượng ban đầu bao trùm vẻ sông nước vùng Cà Mau. Ân tượng ấy như thế nào và được cảm nhận qua những giác quan nào?

Hướng dẫn giải

- Ấn tượng ban đầu của tác giả là kênh rạch chằng chịt bửa giăng chi chít như mạng nhện. Làm cho tác giả bị choáng ngợp bởi những dòng chảy liên thông, giao vào nhau không biết đâu là điểm khởi đầu, và không biết nơi nào là kết thúc. Nó giống như là một “ thiên la địa võng” bủa vây lấy con người.

- Những ấn tượng này được tác giả cảm nhận qua thị giác và thính giác. Cụ thể:

  • Thông qua thị giác, tác giả đã thấy được hệ thống kênh rạch chi chít, những sắc canh đơn điệu của trời, nước và cây.
  • Còn với thính giác, tác giả đã nghe được tiếng rì rầm bất tận của rừng, tiếng sóng rì rào của biển.

Câu 3: Trang 22 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Qua đoạn văn nói về cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh ở vùng Cà Mau, em có nhận xét gì về các địa danh ấy? Những địa danh này gợi ra đặc điểm gì về thiên nhiên vùng Cà Mau?

Hướng dẫn giải

Tên đát, tên sông ngòi, kênh rạch ở đây được gọi theo đặc điểm riêng của nó.  Nó tạo nên màu sắc riêng cho địa phương và cho thấy thiên nhiên ở đây còn rất tự nhiên, hoang dã.

Câu 4: Trang 22 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Đọc đoạn văn từ “Thuyền chúng tôi chào thoát qua đến "sương mù và khói sóng ban mai" và trả lời các câu hỏi:

a) Tim những chi tiết thể hiện sự rộng lớn, hùng vĩ của dòng sòng và rừng đước.

b) Trong câu “ Thuyền cliúng tôi chèo thoát qua kềnh Bọ Mắt, đổ ra COII sông cửa lớn, xuôi về Năm Căn ” có những động từ nào chi cùng một hoạt động của con thuyền? Nếu thay đổi trình tự những động từ ấy trong câu thì có ảnh hưởng gì đến nội dung được diễn đạt không? Nhận xét về sự chính xác và tinh tế trong cách dùng từ của tác giả ở câu này?

c) Tìm trong đoạn văn những từ miêu tả màu sắc của rừng đước và nhận xét vẽ cách miêu tả màu sắc của tác giả.

Hướng dẫn giải

a) Những chi tiết thể hiện sự rộng lớn, hùng vĩ của dòng sóng, rừng đước:

  • Con sông rộng hơn ngàn thước;
  • Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác;
  • Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng bạc trắng;
  • Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

b) Các động từ có trong câu: thoát, qua, đổ ra, xuôi vé. Khòng thể thay đổi trình tự các động từ trong câu vì như thế sẽ làm sai lạc nội duns, đặc biệt là sự diễn tả trạng thái hoạt động của con thuyền trong mỗi khung cảnh.

  • Thoát qua: con thuyền vượt qua một nơi khó khăn, nguy hiểm;
  • Đổ ra: con thuyền từ con kênh nhỏ ra dòng sông lớn;
  • Xuôi vẻ: con thuyền nhẹ nhàng xuôi theo dòng nước ở nơi dòng sống êm ả.

c) Những từ miêu tà màu sắc cùa rừng đuớc: màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ. Những từ ngữ ấy chi cùng một màu xanh đã miêu tả các lớp cây đước từ non đến già.

Câu 5: Trang 22 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Những chi tiết, hình ảnh nào vé chợ Năm Căn thể hiện được sự tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ vùng Cà Mau?

Hướng dẫn giải

- Những túp lều lá thô sơ bên cạnh những căn nhà hai tầng.

- Những đống gỗ cao như núi.

- Những cột đáy, thuyền chài, thuyền buôn dập dềnh trên sóng.

- Dọc theo sông là những lò than hầm gỗ đước.

- Những ngôi nhà ban đêm sáng rực đèn măng-sông.

- Đặc biệt nhất là người ta mua bán, ăn nhậu trên thuyền, trên sông nước.

- Nơi đây cũng là nơi quần tụ của một cộng đồng người sống hòa hợp: Đó là người Hoa Kiều, người Chà Châu Giang, người Miên với đủ giọng nói liu lô, đủ kiểu ăn mặc sặc sỡ.

Câu 6: Trang 22 sgk Ngữ văn 6 – tập 2

Qua bài văn này, em cảm nhận được gì về vùng Cà Mau cực Nam của Tổ quốc?

Hướng dẫn giải

Qua bài văn, chúng ta cảm nhận về Cà Mau cực Nam của tổ quốc là một mảnh đất với những ấn tượng nổi bật sau:

  • Đó là một vùng đất hoang sơ, xa xôi ít người biết đến.
  • Là một vùng đất hùng vĩ bởi con sông Năm Căn mênh mông cuồn cuộn và những rừng đước bạt ngàn vô tận.
  • Là một vùng đất với cách họp chợ rất độc đáo dập dềnh trên sông nước.
  • Là một vùng đất hội tụ nhiều màu sắc văn hóa của nhiều dân tộc khác nhau.

=>Cà Mau là một nơi độc đáo hấp dẫn vẫy gọi bước chân con người đến tìm hiểu, khám phá.

Có thể bạn quan tâm


Có thể bạn quan tâm