Ôn tập về dấu câu (Dấu phẩy)
Câu 1: Trang 159 sgk ngữ văn 6 tập 2
Hãy ghi những câu dưới đây vào vở và đặt dấu phẩy thích hợp:
a) Từ xưa đến nay Thánh Gióng luôn là hình ảnh rực rỡ về lòng yêu nước sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta.
b) Buổi sáng sương muối phủ trắng cành cây bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi đồi thung lũng làng bản chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất tràn vào trong nhà quấn lấy người đi đường.
(Theo Tập đọc lớp 5, 1980)
Hướng dẫn giải
Câu a: Từ xưa đến nay, Thánh Gióng luôn là hình ảnh rực rỡ về lòng yêu nước, sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta.
Câu b: Buổi sáng, sương muối phủ trắng cành cây, bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất, tràn vào trong nhà, quấn lấy người đi đường.
Câu 2: Trang 159 sgk ngữ văn 6 tập 2
Với mỗi dấu ba chấm dưới đây, em hãy lựa chọn thêm một chủ ngữ thích hợp để tạo thành câu hoàn chỉnh:
a) Vào giờ tan tầm, xe ô tô, ..., ... đi lại nườm nượp trên đường phố.
b) Trong vườn, ..., ... hoa hồng đua nhau nở rộ.
c) Dọc theo bờ sông, những vườn ổi, ..., ... xum xuê, trĩu quả.
Hướng dẫn giải
Câu a: xe máy, xe đạp
Câu b: hoa cúc, hoa lay ơn
Câu c: vườn cam, vườn chuối
Câu 3: Trang 159 sgk ngữ văn 6 tập 2
Với mỗi dấu ba chấm dưới đây, em hãy lựa chọn thêm một vị ngữ thích hợp để tạo thành câu hoàn chỉnh:
a) Những chú chim bói cá ..., ...
b) Mỗi dịp về quê, tôi đều ..., ...
c) Lá cọ dài, ..., ...
d) Dòng sông quê tôi ..., ...
Hướng dẫn giải
Câu a: chao mình xuống mặt nước, cắp gọn con mồi.
Câu b: đến thăm thầy cô, thăm bạn bè cũ.
Câu c: xoè hình cánh quạt, ánh lên những tia sáng của ánh nắng sớm mai.
Câu d: quanh năm ngầu đỏ, mang phù sa bồi đắp bãi bờ.
Câu 4*: Trang 159 sgk ngữ văn 6 tập 2
Trong bài Cây tre Việt Nam, nhà văn Thép Mới có viết:
Cối xay tre nặng nề, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.
Cách dùng dấu phẩy của tác giả trong câu trên tạo ra nhịp điệu như thế nào cho câu văn? Nhịp điệu ấy góp phần diễn tả điều gì?
Hướng dẫn giải
Ngoài tác dụng đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận câu, dâu phảy còn được sử dụng như một phương tiện tạo nhịp điệu, làm tăng sức biểu đạt của câu, nhấn mạnh nội dung cần truyền đạt. Ở câu trên, tác giả đã dùng dấu phẩy để gợi tả nhịp điệu quay đều đặn, chậm rãi mà bền bỉ, nhẫn nại của chiếc cối xay.