Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn

Lý thuyết

Câu 1 phần I (trang 180 skg ngữ văn 11 tập 1)

Kể lại một vài hoạt động phỏng vấn và trả lời phỏng vấn thường gặp trong đời sống (khi xem truyền hình, nghe đài phát thanh, khi đọc sách báo, khi đi xin việc,..)

Trên cơ sở đó, cho biết: Người ta phỏng vấn và trả lời phỏng vấn để làm gì?

Hướng dẫn giải

- Hoạt động phóng vấn khi đi xin việc: Nhà tuyển dụng sẽ hỏi ứng cử viên những câu hỏi để lấy thông tin của họ, hỏi về trình độ hay những điều kiện của người ứng cử viên có dáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng hay không?. Trong khi đó, ứng cử viên là người phải trả lời phỏng vấn phải trả lời khéo léo, thể hiện được khả năng của mình có thể đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng. 

- Một chương trình truyền hình -  Pháp luật doanh nghiệp. Khách mời của chương trình thường là những luật sư chuyên về lĩnh vực daonh nghiệp. Chính vì thể người phỏng vấn sẽ là người dẫn chương trình còn người trả lời là luật sư. Người phỏng vấn phải hỏi người trả lời những lĩnh vực liên quan đến doanh nghiệp như: điều kiện để thành lập doanh nghiệp, thuế, ...người trả lời cân trả lời cho mọi người dễ hiểu.

→ Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn là một cuộc hỏi - đáp có mục đích, nhằm thu thập hoặc cung cấp thông tin về một chủ để được quan tâm. 

Câu 2 phần I (trang 180 skg ngữ văn 11 tập 1)

Một xã hội thực sự dân chủ, văn minh không thể không đề cao vai trò quan trọng của các hoat động phỏng vấn? nói như thế đúng hay sai?

Hướng dẫn giải

Câu nói trên không sai bởi vì hoạt động phỏng vấn giúp ta tìm ra được sự thật và khả năng thực sự. Đó là biểu hiện của tinh thần dân chủ, tránh sự lạm qyền hay sự bao che không minh bạch.

Câu 1 phần II (trang 180 skg ngữ văn 11 tập 1)

a, Trong khâu chuẩn bị phỏng vấn, nếu chỉ xác định được sẽ hỏi cái gì, để làm gì và hỏi ai thì đã đủ chưa?

b, Cho biết, để thu thập được nhiều thông tin cần thiết, người phỏng vấn nên chọn câu nào trong hai câu hỏi sau:

- Trong tình hình giao thông như hiện nay, chị thấy đi lại ngoài đường có an toàn không?

- Đi lại ngoài đường trong tình hình giao thông như hiện nay, chị có cảm giác thế nào?

Hướng dẫn giải

a, Trước khi phỏng vấn, cần xác định rõ tất cả các yếu tố: nội dung, mục đích, đối tượng, phương pháp phỏng vấn. Ngoài ra còn phải tính đến thời gian, địa điểm phỏng vấn. Sở dĩ phải quan tâm đên tất cả các yếu tố chi phối trên là vì, chúng ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả phỏng vấn. Cho nên, nếu xác định được chủ đề (nội dung), mục đích và đối tưởng thì chưa đủ.

b, Để thu thập được nhiều thông tin, người phỏng vấn nên chọn câu hỏi B, vì người trả lời phỏng vấn buộc phải trình bày đầy đủ cảm giác của mình về an toàn giao thông.

Câu 2 phần II (trang 181 skg ngữ văn 11 tập 1)

a, Khi phỏng vấn, có phải bao giờ người phỏng vấn cũng chỉ sử dụng những câu hỏi đã chuẩn bị sẵn không? Tại sao?

b, Trong quá trình phỏng vấn, ngoài sự khiêm tốn, nhã nhặn và chăm chú lắng nghe, người phỏng vấn cần có thái độ thế nào?

c, Kết thúc phỏng vấn, người phỏng vấn cần nhớ làm việc gì để bày tỏ sự trân trọng với người trả lời phỏng vấn.

Hướng dẫn giải

a) Không phải lúc nào người phỏng vấn cũng chỉ nêu những câu hỏi đã chuẩn bị sẵn. Ngược lại trong quá trình hỏi đáp, người hỏi còn cần lắng nghe lời đáp, để đưa ra những câu hỏi có tính chất "ngẫu hứng", "ứng đối" nhằm:

- Làm cho câu chuyện liên tục, không rời rạc.

- Khéo léo lái người được phỏng vấn trở lại chủ đề phỏng vấn nếu thấy họ có dấu hiệu "lạc đề" hoặc thậm chí có khi họ cố ý né tránh vấn đề.

- Gợi mở khiến họ có thể nêu ý kiến rõ ràng hơn.

 b) Cuộc phỏng vấn diễn ra trong không khí thân tình, tự nhên. Người phỏng vấn cần lịch thiệp, nhã nhặn, biết lắng nghe, đồng cảm với người cùng nói chuyện, mà còn cần tỏ thái độ tôn trọng ý kiến của họ bằng cách chăm chú ghi chép và tránh chạm vào những chỗ có thể làm cho người phỏng vấn không vui.

 c) Kết thúc phỏng vấn người phỏng vấn không nên quên việc cảm ơn người trả lời phỏng vấn đã dành thời gian và công sức cho buổi nói chuyện.

Câu 3 phần II (trang 181 skg ngữ văn 11 tập 1)

Buổi phỏng vấn có thể được phát trực tiếp trên truyền hình hay trên sóng phát thanh, nhưng cũng có thể chỉ công bố sau khi đã biên tập. Theo anh (chị), khi biên tập, người phỏng vấn có được phép:

a, Sửa lại lời nói của người trả lời phỏng vấn cho hay hơn và đúng ý mình hơn không? Vì sao?

b, Ghi lại nét mặt, ánh mắt, cử chỉ của người trả lời phỏng vấn không, hay chỉ được ghi lời nói của họ? Vì sao?

Hướng dẫn giải

a) Kết quả phỏng vấn phải được ghi lại một cách trung thực (người phỏng vấn không được tự ý sửa chữa những câu trả lời phỏng vấn).

b, Được ghi lại nét mặt, cử chỉ của người trả lời phỏng vấn nếu được sự đồng ý của họ

LUYỆN TẬP 1 (trang 182 skg ngữ văn 11 tập 1)

Hãy theo dõi một buổi phỏng vấn trên truyền hình (hoặc đài phát thanh, báo chí) và nhận xét xem: 

a) Về phía người phỏng vấn: 

Phóng viên hay người dẫn chương trình có chuẩn bị kỹ không?

Câu hỏi hợp lý, có nhiều khả năng khai thác thông tin không?

Cách dẫn dắt tự nhiên, có khéo léo không?

b) Về phía người trả lời phỏng vấn:

Người trả lời phỏng vấn có trả lời thẳn thắn, trung thực không?

Câu trả lời có rõ ràng thú vị không?

Thái độ giao tiếp có thiện chí, chân thành và lịch thiệp không? 

Hướng dẫn giải

Ví dụ:

- Phóng viên chuẩn bị kĩ lưỡng

- Câu hỏi phong phú, đa dạng, khai thác được thông tin

- Cách dẫn dắt tự nhiên, khéo léo, lối giao tiếp thân tình, nhã nhặn

LUYỆN TẬP 2 (trang 182 skg ngữ văn 11 tập 1)

Gỉa sử anh (chị) muốn được vào làm việc ở một nơi mà mình yêu thích. Nhà tuyển dụng tiến hành phỏng vấn có nêu ra câu hỏi: 

Bạn có thể nói tôi nghe về nhược điểm lớn nhất của mình không? 

Anh (chị) sẽ trả lời thế nào để ai cũng phải thừa nhận mình trung thực; nhưng không vì thế mà cản trở cơ hội tìm kiếm việc làm của anh chị. 

Hướng dẫn giải

Nêu nhược điểm nhưng không nêu những nhược điểm gây khó khăn, trở ngại cho cơ hội tìm kiếm việc làm của bản thân

- Muốn như thế cần tìm được những nhược điểm dễ được thông cảm: thường ngủ dậy muộn, rất hay tin người, thỉnh thoảng nóng tính…

LUYỆN TẬP 3 (trang 183 skg ngữ văn 11 tập 1)

Để thu thập dư luận của các bạn trong lớp về thị hiếu thưởng thức ca nhạc ( hoặc xem phim, chụp ảnh, ...) anh chị hãy: 

Đóng vai người phỏng vấn

Đóng vai người trả lời phỏng vấn

Hướng dẫn giải

Chuẩn bị các câu hỏi xoay quanh chủ đề xem phim:

    + Bạn thích nhất bộ phim nào? Đó là phim thuộc thể loại gì?

    + Nội dung phim nói về điều gì?

    + Thông điệp phim gửi gắm tới người xem là gì?

    + Bạn ấn tượng với nhân vật nào trong phim, tại sao?

    + Cảnh quay nào gây ấn tượng mạnh mẽ nhất cho bạn về cảm xúc?

    + Nếu được thay đổi cái kết, bạn muốn thay đổi như thế nào? Tại sao bạn lại muốn cái kết diễn ra như vậy?

    + Các bộ phim cùng loại bạn biết?