Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Ph. Ăng-ghen)

Lý thuyết

Câu 1 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2)

Bài điếu văn này có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần.

Hướng dẫn giải

Bài điếu văn chia:

Phần 1 (đoạn 1, 2) thông báo sự qua đời của Các Mác, một sự tổn thất lớn của nhân loại

Phần 2 (đoạn 3, 4, 5, 6) Đánh giá những cống hiến vĩ đại của Các Mác

Phần 3 (đoạn 7, câu kết): bày tỏ sự tiếc thương, khẳng định sự bất tử của Các Mác

Câu 2 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2)

Nêu những đóng góp to lớn của Mác khiến ông trở thành "nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại".

Hướng dẫn giải

Các Mác tìm ra:

- Quy luật phát triển của lịch sử loài người qua các thời kì lịch sử, mà bản chất của quy luật đó là cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng

- Quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra. Đó là giá trị thặng dư

- Giữa lí luận và thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học

→ Với những cống hiến vĩ đại đó, Các Mác trở thành nhà khoa học lỗi lạc tiên phong, giải phóng giai cấp vô sản hiện đại

Tư tưởng của Các- Mác là tư tưởng vĩ đại nhất trong các nhà tư tưởng hiện đại

Câu 3 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2)

Để làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của Mác, Ăng-ghen đã sử dụng biện pháp so sánh tầng bậc (còn gọi là biện pháp tăng tiến). Biện pháp ấy đã được thể hiện như thế nào trong bài điếu văn?

Hướng dẫn giải

Để làm nổi bật tầm vóc vĩ đại Các Mác, tác giả sử dụng biện pháp so sánh tầng bậc:

- So sánh vượt trội:

- So sánh tương đồng:

+ Đác uyn tìm ra quy luập phát triển của thế giới hữu cơ

+ Các Mác tìm ra quy luật phát triển lịch sử loài người

- Tăng tiến:

+ Các Mác còn tìm ra giá trị thặng dư...)

+ Các Mác là một nhà cách mạng

→ Giá trị biểu đạt: Các Mác được so sánh với những đỉnh cao cùng thời (so với vĩ nhân, không phải ai cũng làm được

- Cách lập luận làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của Các Mác, sự kính trọng, tiếc thương của Ăng ghen và toàn nhân loại trước sự ra đi của ông

Câu 4 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2)

Phân tích thái độ và tình cảm của Ăng-ghen đối với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu văn.

Hướng dẫn giải

Niềm tiếc thương và kính trọng đối với Các Mác

- Thái độ: đề cao, ca ngợi

- Tình cảm: xuất phát từ sự yêu thương, ngưỡng mộ

- Khi trình bày công lao của Các Mác ẩn trong đó là sự ngợi ca, khẳng định sự thương tiếc của Ăng- ghen với Các- Mác

Câu 5 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2)

Anh (chị) hiêu như thế nào về ý kiến: "...Ông có thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả"?

Hướng dẫn giải

Các-Mác có thể chống lại: xã hội tư sản và các thiết chế nhà nước do nó dựng nên

→ Chống lại cường quyền, bạo quyền và bất công

- Mác bênh vực: Mác “tham gia vào sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản hiện đại mà ông là người đầu tiên đen đến cho giai cấp này ý thức tự giải phóng

→ Mác bênh vực cho những người cùng khổ, những người lao động, đem cho họ niềm tin, hạnh phúc

- Những cống hiến của ông là tài sản chung của toàn nhân loại, những cống hiến này có giá trị hành động, góp phần mở đường cho nhân loại tiến lên.

LUYỆN TẬP 1 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2)

Nêu cảm nghĩ của anh (chị) về những đóng góp của Mác đối với nhân loại.

Hướng dẫn giải

Những đóng góp của Các Mác có nguồn ý nghĩa lớn lao đối với sự tiến bộ của toàn nhân loại

+ Cống hiến của ông có tính nhân văn, tinh thần nhân loại cao cả

+ Là tiếng nói của văn minh, công bằng xã hội

+ Phục vụ cho lợi ích toàn dân chứ không phải dành cho cá nhân nào

LUYỆN TẬP 2 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2)

Lập dàn ý của bài điếu văn dựa vào bài Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác của Ăng-ghen.

Hướng dẫn giải

Dàn ý của bài điếu văn:

Mở đầu: Nêu cụ thể, chi tiết thời gian liên quan tới sự ra đi của Mác

Phần thứ hai: Đề cập tới những cống hiến to lớn của Các Mác

- Phần thứ ba: Đề cập tới các giá trị tổng quát của những cống hiến của Mác, phục vụ mục tiêu chung là phục vụ nhân loại

- Phần cuối: Khẳng định tên tuổi, vị thế của ông trong lòng mọi người