Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

BÀI 23. Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến chiến tranh Thế giới thứ nhất (1914)

Lý thuyết
Mục lục
* * * * *

Câu 1 (SGK lớp 11 trang 146)

Khuynh hướng mới trong phong trào vận động giải phóng dân tộc đầu thế kỉ XX nảy sinh trong bối cảnh nào?

Hướng dẫn giải

* Trong nước :

- Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đã làm cho cơ cấu kinh tế, xã hội Việt Nam có nhiều thay đổi. Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa du nhập vào Việt Nam tồn tại cùng với quan hệ sản xuất phong kiến. Bên cạnh các giai cấp cũ, các lực lượng xã hội mới ra dời như công nhân, tư sản, tiểu tư sản với những hệ tư tưởng mới.

— Một bộ phận ưu tú trong hàng ngũ trí thức phong kiến sớm tiếp xúc với tư tưởng mới bên ngoài đã nhận ra những hạn chế của hệ tư tưởng phong kiến.

— Tân thư, tân báo được đưa vào Việt Nam, truyền bá, cổ vũ tư tưởng dân chủ tư sản.

* Thế giới, khu vực :

- Cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản (năm 1868) đã khiến Nhật Bản trở thành một nước tư bản phát triển.

- Cuộc cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc thành công. Nảy sinh khuynh hướng cứu nước mới : dân chủ tư sản.

Câu 2 (SGK lớp 11 trang 146)

Phân tích sự giống và khác nhau giữa hai xu hướng bạo động và cải cách đầu thế kỉ XX (về chủ trương và phương pháp).

Hướng dẫn giải

* Giống nhau: Sự giống nhau cơ bản của 2 xu hướng bạo động và cải cách là cùng có mục đích chiến lược đánh đuổi đế quốc xâm lược, khôi phục độc lập dân tộc và phấn đấu cho mục tiêu "dân giàu, nước mạnh". Đó là do cả hai xu hướng đều bắt nguồn từ truyền thống yêu nước chống ngoại xâm của dân tộc, đều hình thành trên cơ sở tiếp thu tư tưởng dcts. Do đó, tuy có sự khác nhau nhưng giữa hai xu hướng không có sự đối lập, mà hỗ trợ nhau, thúc đẩy nhau cùng ptriển.

* Sự khác nhau:

Xu hướng bạo động Xu hướng cải cách

Chủ trương

-“Nợ máu chỉ có thể trả bằng máu”, kiên trì chủ trương dùng bạo lực giành độc lập.

-“Đánh đuổi giặc Pháp, khôi phục nước Việt Nam, lập nước Cộng hòa dân quốc Việt Nam.

- Đấu tranh ôn hòa, công khai, dựa vào Pháp để đánh đổ vua quan phong kiến hủ bại, xem đó là điều kiện tiên quyết để giành độc lập

- Kêu gọi dân quyền, dân sinh, dân khí.

Biện pháp

- Tổ chức phong trào Đông Du, đưa học sinh sang Nhật học, chuẩn bị cho công cuộc đánh Pháp cứu nước

- Bạo động, ám sát.

- Cổ động thực nghiệp, lập hội kinh doanh.

- Mở trường theo lối mới để nâng cao dân trí.

- Vận động đổi mới “phong hóa”, cải cách lối sống, bài trừ mê tín dị đoan.

Có thể bạn quan tâm