Bài 22. Luyện tập chương II: Kim loại

Lý thuyết

Mục lục

* * * * *

Bài 1 (SGK trang 69)

Hãy viết hai phương trình hoá học trong mỗi trường hợp sau đây :

a) Kim loại tác dụng với oxi tạo thành oxit bazơ.

b) Kim loại tác dụng với phi kim tạo thành muối.

c) Kim loại tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và giải phóng khí hiđro.

d) Kim loại tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và kim loại mới.

Hướng dẫn giải

a) 4Na + O₂ → 2Na₂O

2Cu + O₂ $\xrightarrow[]{t^{0}}$ 2CuO

b) 2Fe + 3Cl₂ $\xrightarrow[]{t^{0}}$ 2FeCl₃

2Al + 3S $\xrightarrow[]{t^{0}}$ Al₂S₃

c) Cu + 2H₂SO₄ đặc, nóng → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

d) Fe + CuSO₄ → Cu + FeSO₄

Cu + 2AgN0₃ 2Ag + Cu(NO₃)₂

Bài 2 (SGK trang 69)

Hãy xét xem các cặp chất sau đây, cặp chất nào có phản ứng ? Không có phản ứng ?

a) Al và khí Cl₂ ; b) Al và HNO₃ đặc, nguội;

c) Fe và H₂SO₄đặc, nguội; d) Fe và dung dịch Cu(NO₃)₂.

Viết các phương trình hoá học (nếu có).

Hướng dẫn giải

Những cặp chất có phản ứng: Al và khí Cl₂ ; Fe và dung dịch Cu(NO₃)₂.

2Al + 3Cl₂ → 2AlCl₃

Fe + Cu(NO₃)₂ → Cu + Fe(NO₃)₂

Bài 3 (SGK trang 69)

Có 4 kim loại: A, B, C, D đứng sau Mg trong dãy hoạt động hoá học. Biết rằng :

a) A và B tác dụng với dung dịch HCl giải phóng khí hiđro.

b) C và D không có phản ứng với dung dịch HCl.

c) B tác dụng với dung dịch muối của A và giải phóng A.

d) D tác dụng được với dung dịch muối của C và giải phóng C.

Hãy xác định thứ tự sắp xếp nào sau đây là đúng (theo chiều hoạt động hoá học giảm dần):

a) B, D, C, A; b) D, A, B, C ;

c) B, A, D, C ; d) A, B, C, D ; e) C, B, D, A.

Hướng dẫn giải

В tác dụng với muối của A, suy ra в hoạt động hóa học mạnh hơn A.
D tác dụng với muối của C, suy ra D hoạt động hóa học mạnh hơn C.
В, A đứng trước H, còn D, С đứng sau H.
Dãy các kim loại trên xếp từ trái, sang phải theo chiều hoạt động hóa học giảm dần là: В A D С

Bài 4 (SGK trang 69)

Viết phương trình hoá học biểu diễn sự chuyển đổi sau đây:

$a)Al\xrightarrow{{(1)}}A{l_2}{O_3}\xrightarrow{{(2)}}Al{(OH)_3}\xrightarrow{{(3)}}A{l_2}{O_3}\xrightarrow{{(4)}}Al$

$\xrightarrow{{(5)}}AlC{l_3}$

b) $Fe\xrightarrow{{(1)}}FeS{O_4}\xrightarrow{{(2)}}Fe{(OH)_2}\xrightarrow{{(3)}}FeC{l_2}$

c) $FeC{l_3}\xrightarrow{{(1)}}Fe{(OH)_3}\xrightarrow{{(2)}}F{e_2}{O_3}\xrightarrow{{(3)}}Fe\xrightarrow{{(4)}}F{e_3}{O_4}$

Hướng dẫn giải

Viết các phương trình hóa học cho dãy biến hóa:

а) (1) 2A1 + O₂ $ \xrightarrow[]{t^{0}}$ Al₂O₃

(2) Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

(3) AlCl₃ + 3NaOH (vừa đủ) → 3NaCl + Al (OH)₃

(4) 2Al(OH)₃ $ \xrightarrow[]{t^{0}}$ Al₂O₃+ ЗН₂О

(5) 2Al₂O₃ $ \xrightarrow[]{đpnc}$ 4Al + 3O₂

(6) 2Al + 3Cl₂ $ \xrightarrow[]{t^{0}}$ 2AlCl₃

b) (1) Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

(2) FeSO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄+ Fe(OH)₂

(3) Fe(OH)₂ + 2HCl → FeCl₂ + 2H₂O

c) (1) 2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

(2) FeCl₃ + 3NaOH → 3NaCl + Fe(OH)₃

(3) 2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃ + 3H₂O

(4) Fe₂O₃ + 3CO → 2Fe + 3CO₂

(5) 3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

Bài 5 (SGK trang 69)

Cho 9,2 gam một kim loại A phản ứng với khí clo dư tạo thành 23,4 gam muối. Hãy xác định kim loại A, biết rằng A có hoá trị I.

Hướng dẫn giải

Gọi khối lượng mol của kim loại A là M(g)
PTHH: 2A +Cl₂ -> 2ACl
2M gam 2(M+35,5) gam
9,2 gam 23,4 gam
⇔46,8M = 2(M+35,5).9,2
⇔46,8M = 18,4M + 653,2
⇔28,4M = 653,2
⇔M = 23
Vậy kim loại A là Na.

Bài 6 (SGK trang 69)

Ngâm một lá sắt có khối lượng 2,5 gam trong 25 ml dung dịch CuSO₄ 15% có khối lượng riêng là 1,12 g/ml. Sau một thời gian phản ứng, người ta lấy lá sắt ra khỏi dung dịch, rửa nhẹ, làm khô thì cân nặng 2,58 gam.

a) Hãy viết phương trình hoá học.

b) Tính nồng độ phần trăm của các chất trong dung dịch sau phản ứng.

Hướng dẫn giải

* Nhận xét: “sau một thời gian phản ứng”, suy ra CuSO₄ có thể vẫn còn dư.
Gọi số mol Fe phản ứng là x mol.
a) Phương trình hóa học:
Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu
1 mol Fe phản ứng thì khối lượng sắt tăng: 64-56 = 8 gam
x mol Fe → 2,58 -2,5 = 0,08 gam
⇒ x = 0,01 mol
b) Số mol CuSO₄ ban đầu