Bài 29 : Đặc điểm các khu vực địa hình

Lý thuyết

Bài 1 (SGK trang 108)

Địa hình nước ta chia thành mấy khu vực? Đó là những khu vực nào?

Hướng dẫn giải

Địa hình nước ta chia thành ba khu vực: đồi núi, đồng bằng, bờ biển và thềm lục địa.

Bài 2 (SGK trang 108)

Địa hình đá vôi tập trung nhiều ở miền nào?

Hướng dẫn giải

Địa hình đá vôi tập trung nhiều ở miền Bắc (Đông Bắc, Tây Bắc, Bắc Trung Bộ).

Bài 3 (SGK trang 108)

Địa hình cao nguyên ba dan tập trung nhiều ở miền nào?

Hướng dẫn giải

- Các cao nguyên bad an ở Việt Nam hình thành vào giai đoạn tân sinh do dung nham núi lửa phun trào theo các đứt gãy. Chúng tập trung ở Tây Nguyên và rải rác ở một số nơi như Nghệ An, Quảng Trị, Đông Nam Bộ,…Tổng diện tích badan tới hơn 20000 km²

Bài 4 (SGK trang 108)

Địa hình châu thổ sông Hồng khác với địa hình châu thổ sông Cửu Long như thế nào?

Hướng dẫn giải

-Đồng bằng sông Hồng

+Do phù sa của hệ thống sông Hồng và hệ thống sông Thái Bình bồi tụ nên.

+ Địa hình cao ở rìa phía tây và tây bắc, thấp dần ra biển. Bề mặt đồng bằng bị chia cắt thành nhiều ô. Do đó đê ven sông ngăn lũ nên vùng trong đê không được bồi tụ phù sa, gồm các khu ruộng cao bạc màu và các ô trũng ngập nước; vùng ngoài đê được bồi phù sa hằng năm.

+Chủ yếu là đất phù sa không được bồi đắp hàng năm (đất trong đê). Vùng trung du có đất xám trên phù sa cổ.

- Đồng bằng sông Cửu Long:

+Do phù sa của của hệ thống sông Mê Công bồi tụ nên.

+ Địa hình thấp và bằng phẳng hơn. Trên bề mặt đồng bằng không có đê nhưng có mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt. . Đồng bằng có các vùng trũng lớn như Đồng Tháp Mười, Tứ Giác Long Xuyên… bị ngập nước vào mùa lũ.

+Chủ yếu là đất phù sa được bồi đắp hàng năm. Tính chất tương đối phức tạp với ba nhóm đất chính là đất phù sa ngọt, đất phèn và đất mặn.

Câu C1 (SGK trang 104)

Vì sao Hoàng Liên Sơn được coi là nóc nhà của Việt Nam?

Hướng dẫn giải

Câu C2 (SGK trang 105)

Quan sát hình 28.1, cho biết:

- Trường Sơn Bắc chạy theo hướng nào?

- Vị trí của đèo Ngang, đèo Lao Bảo, đèo Hải Vân.

Hướng dẫn giải

- Trường Sơn Bắc chạy theo hướng tây bắc – đông nam.

- Vị trí của đèo Ngang, đèo Lao Bảo, đèo Hải Vân.

+ Đèo Ngang nằm giữa tình Hà Tĩnh và Quảng Bình.

+ Đèo Lao nằm giữa đường số 9 và biên giới Việt – Lào.

+ Đèo Hải Vân nằm giữa Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng.

Câu C3 (SGK trang 105)

Nhìn trên hình 29.3, em thấy đồng bằng sông Hồng có hình dạng như thế nào?

Hướng dẫn giải

Nhìn trên hình 29.3, thấy đồng bằng sông Hồng có hình dạng như một tam giác, đỉnh là Việt Trì, đáy là đoạn bờ biển kéo dài từ Hải Phòng đến Ninh Bình.

Câu C4 (SGK trang 105)

So sánh địa hình hai vùng đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long (hình 29.2 và 29.3) em nhận thấy chúng giống nhau và khác nhau như thế nào?

Hướng dẫn giải

– Giống nhau: đều là đồng bằng châu thổ, là vùng nông nghiệp trọng điểm, dân cư tập trung đông đúc.

– Khác nhau:
+ Đồng bằng sông Hồng: diện tích 15 000km2, có hệ thống đê chống lũ dài trên 2700 km. chia cắt đồng bằng thành nhiều ô trũng, thấp hơn mực nước sông ngoài đê từ 3m đến 7m và không còn được bồi đắp tự nhiên nữa. Trên vùng đồng bằng còn có một số đồi núi thấp.
+ Đồng bằng sông Cửu Long: diện tích khoảng 40 000km2:, cao trung bình 2m – 3m so với mực nước biển. Trên đồng bằng không có đê lớn để ngăn lũ, nhưng có mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt. Vào mùa lũ, nhiều vùng đất trũng rộng lớn bị ngập úng sâu và khó thoát nước như vùng Đồng Tháp Mười, vùng tứ giác Long Xuyên – Châu Đốc – Hà Tiên – Rạch Giá.

Câu C5 (SGK trang 107)

Vì sao các đồng bằng duyên hải Trung Bộ nhỏ hẹp và kém phì nhiêu?

Hướng dẫn giải

Các đồng bằng duyên hải Trung Bộ nhỏ hẹp vì núi ăn ra sát biển. Trong quá trình hình thành các đồng bằng này, biển đóng vai trò chủ yếu nên đất ở đây thường nghèo, nhiều cát, ít phù sa sông.