BÀI 8. Liên bang Nga - Tự nhiên và dân cư (Tiết 1)

Lý thuyết

Bài 1 (SGK trang 66)

Phân tích những thuận lợi và khó khăn về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển kinh tế của LB Nga.

Hướng dẫn giải

Thuận lợi :
- Có nhiều đồng bằng rộng lớn như đồng bằng Đông Âu, đồng bằng Tây Xi – bia thuận lợi để phát triển trồng trọt và chăn nuôi.
- Có loại đất tốt như đất đen là loại đất tốt nhất cho phát triển trồng trọt.
- Khí hậu : đa dạng, thuận lợi cho việc phát triển một nền nông nghiệp đa dạng.
- Sông ngòi : có nhiều song và hồ lớn có giá trị về nhiều mặt : thủy điện, giao thông, cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp,…
- Tài nguyên rừng : có diện tích rừng lớn nhất thế giới, chủ yếu là rừng tai ga.
- Khoáng sản : là một trong những quốc gia giàu khoáng sản nhất thế giới, trong đó có nhiều loại khoáng sản trữ lượng hàng đầu thế giới.
Khó khăn :
Địa hình núi và cao nguyên chiếm diện tích lớn, có khí hậu băng giá hoặc khô hạn, tài nguyên phong phú nhưng phân bố chủ yếu ở vùng đồi núi hoặc giá lạnh.

Bài 2 (SGK trang 66)

Đặc điểm dân cư của LB Nga có những thuận lợi và khó khăn gì cho việc phát triển kinh tế?

Hướng dẫn giải

* Thuận lợi :

- Có lực lượng lao động dồi dào.

- Có đội ngũ cán bộ khoa học và lực lượng lao động có tay nghề cao.

- Người lao động cần cù, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.

* Khó khăn :

- Tình trạng thiếu lực lượng lao động bổ sung cho các ngành sản xuất.

- Sự phân bố dân cư không đều dẫn đến tình trạng khai thác và sử dụng không hết tiềm năng của tài nguyên thiên nhiên.

- Là một quốc gia nhiều dân tộc, nên có sự khác biệt về trình độ kinh tế - xã hội giữa các dân tộc.

Bài 3 (SGK trang 66)

Hãy nêu một số tác phẩm văn học, nghệ thuật, những nhà bác học nổi tiếng của LB Nga.

Hướng dẫn giải

- Một số tác phẩm văn học : “Sông Đông êm đềm” của Sô – lô –khốp ; “Chiến tranh và hòa bình” của Lép –Tôn-xtôi; “Thép đã tôi thế đấy” của Ô-xtrốp-xki ,…

- Nhiều tác phẩm hội họa danh tiếng như : “ Mùa thu vàng” , “Tháng ba” của Lê-vi-tan, “ Người đàn ba xa lạ” của N.Kran-xcôi,…

- Các nhà khoa học nổi tiếng : Men-đê-lê-ép, Xi –ôn-cốp-xki, Cuốc-cha-tốp, Lô-mô-nô-xốp,…

Câu C1 (SGK trang 62)

Dựa vào hình 8.1, hãy cho biết LB Nga giáp với những quốc gia và đại dương nào?

Hướng dẫn giải

- LB Nga giáp với 14 nước: Na Uy, Phần Lan, Ba Lan, Mông cổ, Triều Tiên, Trung Quốc, E-xtô-ni-a, Lat-vi-a, Lit-va, Bê-lô-rut-xi-a, Ucrai-na, A-déc-bai-gian, Ca-dắc-xtan, Gru-di-a. - -- - LB Nga giáp 2 đại dương: Bắc Băng Dương, Thái Bình Dương.

Câu C1 (SGK trang 64)

Dựa vào hình 8.4, hãy cho biết sự phân bố dân cư của LB Nga. Sự phân bố đó có thuận lợi và khó khăn gì đối với việc phát triển kinh tế.

Hướng dẫn giải

- Tập trung chủ yếu ở phần phía tây và phía nam, đặc biệt ở phía nam đồng bằng Đông Âu, tại các thành phố.

- Thuận lợi: Nguồn lao động dồi dào tập trung ở các thành phố, ở các vùng phía nam đồng bằng Đông Âu.

- Khó khăn: Nơi giàu tài nguyên, đặc biệt là tài nguyên khoáng sản, thiếu lao động khai thác.

Câu C2 (SGK trang 62)

Tài nguyên khoáng sản của LB Nga thuận lợi để phát triển những ngành công nghiệp nào?

Hướng dẫn giải

Tài nguyên khoáng sản của LB Nga thuận lợi để phát triển những ngành công nghiệp là :

- Khai khoáng, lọc dầu, hóa chất, luyện kim, sản xuất phân bón.

Câu C3 (SGK trang 64)

Dựa vào bảng 8.2 và hình 8.3, hãy nhận xét sự thay đổi dân số của LB Nga và nêu hệ quả của sự thay đổi đó.

  

Hướng dẫn giải

- Dân số sụt giảm, tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên âm.