BÀI 23. Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến chiến tranh Thế giới thứ nhất (1914)

Kinh tế

Văn hóa

Giáo dục

Kinh tế

Chú ý cổ động thực nghiệp, lập hội kinh doanh, phát triển nghề thủ công, làm vườn, lập “nông hội”…

Văn hóa

vận động cải cách trang phục và lối sống: cắt tóc ngắn, ăn mặc “Âu hóa”, bài trừ mê tín dị đoan và các hủ tục phong kiến….

Giáo dục

 mở trường dạy theo kiểu mới để nâng cao dân trí, dạy chữ Quốc ngữ, các môn học mới …

Xu hướng

Bạo động

Cải cách

Mục tiêu

Giải phóng dân tộc (cứu nước, cứu dân)

Tiến hành cải cách xã hội (cứu dân, cứu nước).

Biện pháp

Chống Pháp giành độc lập dân tộc, tổ chức vận động nhân dân trong nước và dựa vào sự viện trợ của nước ngoài (cầu viện Nhật Bản), bằng cách bạo lực vũ trang.

Đấu tranh ôn hòa, bằng những biện pháp cải cách  như nâng cao dân trí dân quyền , dựa vào Pháp để đánh đổ vua quan phong kiến hủ bại, xem đó là điều kiện tiên quyết để giành độc lập.

Kết quả, ý nghĩa

Khuấy động tinh thần yêu nước, cổ vũ tinh thần dân tộc, tập hợp lực lượng kháng Pháp hùng mạnh.

Cổ vũ tinh thần yêu nước, phát động phong trào chống thuế, lập nhiều trường… giáo dục tư tưởng chống lại các hủ tục phong kiến.

Cuộc khởi nghĩa Yên Thế diễn ra là do mâu thuẫn giữa các tầng lớp nhân dân Việt Nam, nhất là nông dân, với thực dân Pháp..

Nông dân Yên Thế đứng lên khởi nghĩa để bảo vệ cuộc sống của mình, chống lại việc bình định của quân Pháp.

khởi nghĩa Yên Thế chứng tỏ sức mạnh tiềm tàng cùng những hạn chế của giai cấp nông dân trong phong trào giải phóng dân tộc

Chứng mình rằng nông dân là giai cấp duy nhất có khả năng lãnh đạo phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam đi đến thắng lợi.

 Đ

Cuộc khởi nghĩa Yên Thế diễn ra là do mâu thuẫn giữa các tầng lớp nhân dân Việt Nam, nhất là nông dân, với thực dân Pháp..

 Đ

Nông dân Yên Thế đứng lên khởi nghĩa để bảo vệ cuộc sống của mình, chống lại việc bình định của quân Pháp.

 Đ

Thực dân Pháp muốn dập tắt khởi nghĩa Yên Thế để ổn định tình hình, đẩỵ mạnh cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất. 

Đ

Trong bối cảnh phong trào kháng chiến cả nước bị đàn áp dữ dội, nhiều cuộc khởi nghĩa đã thất bại, nhưng Đề Thám vừa củng cố lực lương vừa quyết tâm chống Pháp đến cùng.

 Đ

khởi nghĩa Yên Thế chứng tỏ sức mạnh tiềm tàng cùng những hạn chế của giai cấp nông dân trong phong trào giải phóng dân tộc

 S

Chứng mình rằng nông dân là giai cấp duy nhất có khả năng lãnh đạo phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam đi đến thắng lợi.

Nội dung so sánh

Phong trào cần vương

Phong trào yêu nước đầu thê kỉ XX

Mục tiêu

Lãnh đạo

Lực lượng tham gia

Quy mô

Kết quả, ý nghĩa

Nội dung

 so sánh

Phong trào Cần vương

Phong trào yêu nước đầu thê kỉ XX

Mục tiêu

Đánh đuổi thực dân Pháp, giúp vua khôi phục lại chế độ phong kiến độc lập ở Việt Nam.

Các phong trào bị phân hoá: Phong trào thì đánh đuổi thực dân Pháp khôi phục chế độ phong kiến, phong trào thì đánh đuổi Pháp thực hiện cải cách xã hội theo hướng mới.

Lãnh đạo

 Vua Hàm Nghi và các sĩ phu yêu nước. Tiêu biểu là Đinh Công Tráng, Phạm Bành, Tống Duy Tân, Nguyễn Thiện Thuật, Phan Đình Phùng…

Các sĩ phu, văn thân chịu ảnh hưởng của khuynh hướng dân chủ tư sản. Tiêu biểu là Phan Bội Châu và Phan Chu Trinh và một số sĩ phu yêu nước tiến bộ.

Lực lượng tham gia

 Đông đảo quần chúng nhân dân, trước tiên là nông dân

Gồm nhiều tầng lớp, giai cấp khác như: Tư sản, địa chủ , phú nông, tiểu tư sản, nông dân.

Quy mô

Phát triển rộng khắp

Phát triển rộng khắp

Ý nghĩa

Đã giấy lên một phong trào đấu tranh vũ trang sôi nổi trong cả nước. Tập hợp được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia. Pháp nhiều tổn thất lớn, Pháp phải mất trên 10 năm mới bình định được Việt Nam.

+ Tuy thất bại, phong trào đã thể hiện tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Báo hiệu con đường cứu nước theo ngọn cờ phong kiến đã hoàn toàn lỗi thời.

+ Giấy lên các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc sôi nổi. Như: Đưa 200 thanh niên Việt Nam sang Nhật học hỏi, Phong trào Duy Tân, Phong trào kháng thuế ở trung kỳ. Các phong trào thức tỉnh lòng yêu nước của nhân dân.

+ Mặc dù thất bại nhưng nó đã thể hiện tinh thần yêu nước, sự tìm kiếm con đường cứu nước, cứu dân của các tầng lớp nhân dân và thể hiện tinh thần dân tộc là cơ sở trực tiếp sinh động để dân tộc ta lựa chọn con đường cứu nước mới.