Bài 39. Benzen

Lý thuyết

Bài 39.1 Trang 49 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Benzen không làm mất màu dung dịch brom vì

A. benzen là chất lỏng

B. phân tử có cấu tạo vòng,

C. phân tử có 3 liên kết đôi.

D. phân tử có cấu tạo vòng, trong đó có 3 liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.

Hướng dẫn giải

Đáp án D.

Bài 39.2 Trang 49 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Cho benzen vào ống nghiệm đựng dung dịch brom, lắc đều sau đó để yên thấy chất lỏng trong ống nghiệm

A. là đồng nhất và có màu của dung dịch brom.

B. tách thành hai lớp và đều có màu.

C. tách thành hai lớp, lớp ở trên không màu.

D. là đồng nhất và không có màu.

Hướng dẫn giải

Đáp án B.

Bài 39.3 Trang 49 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Đốt cháy cùng 1 gam các chất CH₄, C₂H₄, C₂H₂, C₆H₆ thu được khí CO₂ với khối lượng tương ứng là a, b, c, d gam. Trật tự của a, b, c, d là

A. a<b<c<d;

B. b<a<d<c;

C. a<b<c = d;

D. c = d < b < a.

Hướng dẫn giải

Đáp án C. 

Bài 39.4 Trang 49 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Đốt cháy hiđrocacbon A, người ta thu được CO₂ và H₂O theo tỉ lệ \({m_{C{O_2}}}:{m_{{H_2}O}} = 44:9\). Biết A không làm mất màu dung dịch brom.

Hỏi A là hiđrocacbon nào trong số các hiđrocacbon sau ?

CH \( \equiv \) CH ; CH₃ - CH₃ ; CH₂ = CH - C = CH ; CH₂ = CH₂ ; 

Hướng dẫn giải

Bài 39.5 Trang 49 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

a) Để đốt cháy 0,1 mol benzen cần dùng bao nhiêu lít oxi ở đktc ? Bao nhiêu lít không khí ở đktc ?

b) Từ kết quả trên hãy giải thích tại sao khi benzen cháy trong không khí lại sinh ra nhiều muội than.

Hướng dẫn giải

a) Phản ứng cháy của benzen:

\(2{C_6}{H_6} + 15{O_2} \to 12C{O_2} + 6{H_2}O\)

2 mol        15 mol   

0,1 mol    0,75 mol

Vậy \({V_{{O_2}(đktc)}} = 0,75 \times 22,4 = 16,8(l)\)

Nếu dùng không khí thì \({V_{kk}} = {{16,8} \over {20}} \times 100 = 84(l)\)

b) Vậy để đốt cháy 0,1 mol benzen cần một lượng không khí khá lớn nên khi benzen cháy trong không khí thường sinh ra muội than vì thiếu oxi.

Bài 39.6 Trang 49 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Trong những hiđrocacbon sau, những chất nào có phản ứng thế với brom ? Có phản ứng cộng với brom ? Viết phương trình hoá học minh hoạ và ghi rõ điều kiện phản ứng :

CH₃ - CH₂ - CH₃ ; CH₂ = CH₂ ; CH₃ - CH₃ ; CH = CH ; 

Hướng dẫn giải

Chất có phản ứng thế với brom khi chiếu sáng. CH₃-CH₂-CH₃ ; CH₃-CH₃.

- Phản ứng thế với brom khi có mặt bột sắt và đun nóng : C₆H₆ (benzen).

- Chất có phản ứng cộng với brom (trong dung dịch): CH₂ = CH₂ ; CH \( \equiv \) CH.

Bài 39.7 Trang 50 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Khi có mặt bột sắt, benzen phản ứng với clo tương tự như phản ứng với brom. Hãy tính lượng clobenzen thu được khi cho 15,6 gam benzen tác dụng với clo dư khi có mặt bột Fe và đun nóng. Biết hiệu suất phản ứng đạt 80%.

Hướng dẫn giải

Phương trình hoá học của phản ứng giữa benzen và clo

$C_6{H}_6+C{l}_2\underset{t^o}{\overset{Fe}{⟶}}{C}_6{H}_{5}Cl+HCl$

Theo phương trình hoá học: số mol C₆H₆ = số mol C₆H₅Cl.

Vì hiệu suất 80% và clo dư nên số mol clobenzen thu được là :

$n_{C_6{H}_{5}Cl}=\frac{15,6}{78}\times \frac{80}{100}=0,16\left(mol\right)\Rightarrow m_{C_5{H}_{5}Cl}=0,16\times 112,5=18\left(gam\right)$

Bài 39.7 Trang 50 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Khi có mặt bột sắt, benzen phản ứng với clo tương tự như phản ứng với brom. Hãy tính lượng clobenzen thu được khi cho 15,6 gam benzen tác dụng với clo dư khi có mặt bột Fe và đun nóng. Biết hiệu suất phản ứng đạt 80%.

Hướng dẫn giải

Phương trình hoá học của phản ứng giữa benzen và clo

$C_6{H}_6+C{l}_2\underset{t^o}{\overset{Fe}{⟶}}{C}_6{H}_{5}Cl+HCl$

Theo phương trình hoá học: số mol C₆H₆ = số mol C₆H₅Cl.

Vì hiệu suất 80% và clo dư nên số mol clobenzen thu được là :

$n_{C_6{H}_{5}Cl}=\frac{15,6}{78}\times \frac{80}{100}=0,16\left(mol\right)\Rightarrow m_{C_5{H}_{5}Cl}=0,16\times 112,5=18\left(gam\right)$