Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Các thành phần biệt lập ( tiếp theo )

Kiến thức trọng tâm

I- THÀNH PHẦN GỌI - ĐÁP

Trong các từ ngữ in đậm ở những trích (từ truyện ngắn Làng của Kim Lân) sau đây và trả lời câu hỏi.

a) Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?

b) – Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ?

Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời:

- Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.

Câu hỏi:

1. Trong những từ ngữ nào được dùng để gọi, từ ngữ nào được dùng để đáp?

2. Những từ ngữ dùng để gọi người khác hay đáp lời người khác như trong các câu trên có tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu hay không?

3. Trong các từ ngữ in đậm ở những câu trên, từ ngữ nào được dùng để tạo lập cuộc thoại?

Trả lời:

1. Từ Này dùng để gọi, cụm từ Thưa ông dùng để đáp

2. Những từ ngữ dùng để gọi người khác hay đáp lời người khác như trong các câu trên không có tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu.

3. Từ Này được dùng để tạo lập cuộc thoại.

II- THÀNH PHẦN PHỤ CHÚ

Đọc những câu sau đây và trả lời câu hỏi:

a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh – và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

b) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.

 Câu hỏi:

a.Nếu được lược bỏ các từ ngữ in đậm, nghĩa của sự việc của mỗi câu trên có thay đổi không? Vì sao?

b. Ở câu (a) các từ in đậm thêm vào để chú thích cho cụm từ nào?

c. Trong câu (b) cụm chủ vị in đậm chú thích điều gì?

Trả lời:

a. Nghĩa sự vật của các câu trên không thay đổi khi lược bỏ phần từ ngữ in đậm. Vì các từ trên chỉ đóng vai trò bổ sung ý nghĩa cho thành phần chính, khi bớt đi không làm ảnh hưởng đến nội dung chính trong câu.

b. Cụm từ “và cũng là đứa con duy nhất của anh” được thêm vào để chú thích cho " đứa con gái đầu lòng của anh"

Cụm từ " tôi nghĩ vậy" chú thích cho điểu nhân vật tôi suy nghĩ

c.   Cụm chủ – vị “tôi nghĩ vậy” có tác dụng báo cho độc giả biết rằng nhận định “Lão không hiểu tôi” diễn ra trong suy nghĩ của riêng nhân vật " tôi". Đấy là suy nghĩ của nhân vật " tôi" chứ chưa hẳn đã đúng

III- GHI NHỚ

  • Các thánh phần gọi đáp và phụ chú cũng là thành phần biệt lập
  • Thành phần gọi đáp được dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp
  • Thành phần phụ chú được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu. Thành phần phụ chú thường được đặt giữa dấu hai dấu gạch nganh, hai dấu phẩy, hai dấu ngoặc đơn hoặc giữa một dấu gạch ngang và một dấu phẩy. nhiều khi thành phần phụ chú được đặt giữa dấu hai chấm

Bài tập

Có thể bạn quan tâm