Bài 52. Tinh bột và Xenlulozơ
A. TINH BỘT
I. Trạng thái thiên nhiên, tính chất vật lý và cấu tạo phân tử
- Tinh bột có trong các loại hạt củ, quả như lúa ngô khoai chuối xanh...
- Tinh bột là chất rắn màu trắng, không tan trong nước lạnh, tan được trong nước nóng tạo thành dung dịch keo gọi là hồ tinh bột.
- Công thức phân tử của tinh bột là (-C6H12O5-)n. Phân tử gồm nhiều mắt xích -C6H12O5- liên kết với nhau, số mắt xích trong phân tử tinh bột n ≈ 1200 - 6000.
II. Tính chất hóa học.
1. Phản ứng thủy phân
- Khi đun nóng trong dung dịch axit loãng, tinh bột bị thủy phân thành glucozơ.
(-C6H12O5-)n +nH2O C6H12O6
2. Phản ứng với iot
- Tinh bột tác dụng với iot tạo ra màu xanh đặc trưng.
B. XENLULOZƠ
I. Trạng thái thiên nhiên, tính chất vật lý và cấu tạo phân tử
- Xenlulozơ là thành phần chính của bông, gỗ, tre, nứa...
- Xenlulozơ là chất rắn màu trắng, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng.
- Công thức của xenlulozơ là (-C6H10O5-)n. Phân tử cũng gồm nhiều mắt xích -C6H10O5- liên kết với nhau, nhưng số mắt xích trong xenlulozơ n ≈ 10.000 - 14.000 lớn hơn tinh bột rất nhiều.
II. Tính chất hóa học
- Khi đun nóng trong dung dịch axit loãng, xenlulozơ bị thủy phân thành glucozơ
(-C6H10O5-)n + nH2O nC6H12O6
C. Sự tạo thành tinh bột và xenlulozơ trong cây xanh
- Nhờ năng lượng ánh sáng và chất diệp lục (clorophin) cây xanh tổng hợp được tinh bột và xenlulozơ từ CO2 và H2O.
6nCO2 + 5nH2O (C6H10O5)n + 6nO2